USD 0,0000
EUR 0,0000
USD/EUR 0,00
ALTIN 000,00
BİST 0.000

Osmanlı'da İlk Grev

3 Ağustos 1910 tarihinde koza fabrikaları çalışanları valiliğe yazılı bir başvuru yaparak, 16 saatlik çalışma saatlerinin sağlıklarını bozduğu gerekçesiyle 'işi tatil ettiklerini' belirtirler. Bu ülkemizdeki ilk grevlerden birisidir.

23-03-2016

Bursa'da sanayi adım adım gelişirken, işçiler az ücret almakta ve fazla çalıştırılmaktadır. Faruk Üsküdari Bursa Ticaret ve Sanayi Odası yayınları arasında yer alan Eski Bursa'dan Notlar isimli kitapta olayı şöyle anlatır:

"1909 yılında (Makamı Sedarete - Başbakanlığa) müracaat ederek çalışma saatlerinin ve ücretlerinin bir nizama bağlanmasını isterler. Sadaretçe (izam buyurulan memurun huzuru ile yapılan tahkikte bu baptaki şikâyatın mübalağalı) olduğu görülürse de bir talimatnamenin kaleme alınması Vilayetçe kararlaştırılır. İşçiler bir yıl daha beklerler. Bir netice çıkmayınca (Koza fabrikaları bilumum müstahdemleri namına) 3 Ağustos 1326 (19 10) tarihinde bir dilekçe ile Vilayete başvururlar. (... Fabrikatörlerin üç kuruş ve nihayet beş kuruşa kadar yevmiye vererek günde 16 saat işletilmekte olmalarından naşi sıhhatlerine halel geldiğinden saati tatilin bir derece-i kamile iblağına dair bir karar ittihaz oluncaya kadar tatili eşgale (greve) karar verdiklerini bildirirler ve işi hemen terk ederler.) Bu bilgiden hareketle ilk grevin Bursa'da yapılmış olduğu anlaşılır.

Ticaret Odası Yönetim Kurulu 7 Ağustos 1326 (1910) toplanarak bir haftadan beri amelenin tatili eşgalinden koza ahzü itası da tamamiyle tatil edilmiş idigû ve halin devamı memleketimiz ticaretine bir darbe-i şedide vurmakta bulunması nazarı teemmüle alınarak gerek fabrikatörlerin ve gerek amelenin önayak olanları Meclisi İdareye celbi ile beyinlerindeki burudetin (soğukluk) kaldırılmasını1 kararlaştırır ve taraflar odaya davet edilerek uzlaştırılır.

Murat Kuter