Adı üstünde Kurban Bayramı… Kimi vatandaşlar kurbanlık koyun aldı. Son 15, 20 yıldır birkaç kişi bir araya gelip dana alıp, paylaşıyorlar. Bundan yirmi yıl önce Bursa’da Kurban Bayramı’nda Gökdere kan kırmızı akardı. İnsanlar nereyi boş bulurlarsa orada keserlerdi kurbanlarını.
Bu işe belediyeler el attı. Artık hijyenik, güvenli ortamlarda kurbanlar kesiliyor. Kırsal mahallelerde yani köylerde vatandaşlar hala kendi kurbanlarını kendileri kesiyor. Şehir merkezinde de hala bahçelerinde, boş arsalarda kurban kesenler var… Bunun da delili bayramın birinci günü kendilerini yaralayarak hastane acil servislerini dolduran acemi kasaplar…
Öte yandan akademik odaların bilimin ışığında kamuoyunu uyarma, kamu yararına faaliyet gösterme gibi bir işlevi var…
Bursa Veteriner Hekimler Odası da her yıl yaptığı gibi bu yıl da vatandaşları kurban kesimi, etlerin saklanması gibi konularda uyardı.
Gıda ve Veteriner Hekimliği Halk Sağlığı Komisyonu tarafından paylaşılan basın açıklamasında hayvanlardan insanlara geçen hastalıklara dikkat çekildi…
HAYVANLARDAN İNSANLARA GEÇEN HASTALIKLARA DİKKAT!
Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Özellikle kurban bayramlarında çok sayıda hayvanın kesilmesi, kesim öncesi ve kesim sonrası gereken kontrol ve hijyen kurallarına dikkat edilmemesi, kesilen hayvanlara ait etlerin tüketiminde (saklama, hazırlama, pişirme vb.) gerekli hassasiyetin gösterilmemesi birçok zoonoz yani hayvan-insan geçişli hastalığın yayılmasına zemin hazırladığı gibi çok sayıda insan”ın da bu hastalıklara yakalanmasında neden olabiliyor…”
Hayvandan insana geçen hastalıklar hakkında ise şu bilgiler paylaşıldı:
“Ülkemizde halen en çok rastlanan Brusella (Malta humması), Şarbon, Salmonelloz, Tüberküloz, Toksoplazmoz, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi yanında ayrıca Kuş Gribi, Deli Dana, SARS, MERS, Ebola, Batı Nil Virüsünün sebep olduğu hastalıklar ve Kuduz zoonotik hastalıklar olarak sayılabilir. Bakteriyel ve viralzoonozların yanında parazitler de vardır. Bunlar arasında en yaygın olanı halk deyimiyle kist hastalığıdır.”
KURBAN SATIN ALIRKEN DİKKAT EDİLMELİ
Türkiye’de Kurban Bayramı’nda 2 ile 3 milyon civarında büyükbaş ve küçükbaş hayvan kesildiğine vurgu yapıldı:
“Bu sayı çok kısa sürede çok büyük miktarda etin işlenmesi anlamına geliyor. Dolayısıyla normal zamanda mezbahalarda uygulanan süreçlerin Kurban Bayramı’nda uygulanmasının hayli zorlaştığını gösteriyor.
Hayvanların kesilmesi, derisinin yüzülmesi, karkasın parçalanması, etin nakli, muhafazası, pişirilmesi ve tüketime sunulması aşamalarında kişisel hijyen ve temizlik kurallarına her zamankinden daha bir dikkat edilmesi gerekir.
Tüketiciler, kurban satın alırken veteriner hekimin düzenleyeceği sağlık raporunu muhakkak sorgulamalı ve görmelidirler. Hatta hayvanların sağlıklı olması tek başına yeterli deolmayabilir. Özellikle yaz sıcaklarında et ve et ürünleri, bakterilerin çoğalmaları için son derece uygun bir ortam niteliğindedir. Hafif bir bakteri yüküne sahip etin iyi muhafaza edilmediği takdirde bir gece sonra insan sağlığı açısından ne derece büyük bir tehlike oluşturabileceği unutulmamalıdır.”
HİJYEN ÇOK ÖNEMLİ Bursa Veteriner Hekimler Odası kesim, yüzme ve parçalama işlemlerinin serin ve hijyenik şartlarda yapılmasının çok önemli olduğunu belirtirken özellikle de etin bozulmaması için kesim sonrası kanın tamamen akıtılması uyarısında bulundu.
Artı artık Kurban Bayramı klasiği gelen “mide, bağırsak gibi kurban atıklarının da etrafa atılmaması, kanın akarsulara akıtılmaması” hususu da gündeme getirildi.
KURBAN ETİNİN PARÇALANMASI VE MUHAFAZASI
Bursa Veteriner Hekimler Odası’nın açıklamasında şu öneriler ve uyarılar da yer aldı:
“Etler kesim sonrası kapalı kaplara, poşetlere konularak bekletilmemeli, dinlendirme halinde dahi üst üste istiflenerek bekletilmemeli…Bu uygulamalar etlerin hızla bozulmasına sebep olabilir.
Kesim yerinde poşet içinde bize teslim edilen ve sıcak olan eti en kısa sürede poşetten çıkararak temiz ve serin bir yere yayarak soğumasını sağlamalıyız…
Etler poşette ne kadar uzun süre tutulursa bozulma süreci o kadar hızlanır ve et ağırlaşır. Havalandırırken de et belli aralıklarla tersyüz edilmeli ve bu şekilde tüm parçaların havalanması sağlanmalıdır (serin, güneş görmeyen bir yerde).
Kurban etleri kesim sonrası dinlendirilmeden buzdolabına veya dondurucuya konulmamalı…
Et öncelikle serin bir yerde dinlendirilmeli, küçükbaş hayvan karkası 4 saat, sığır ise 8-10 saat dinlendirilmeli, normal parçalama bundan sonra yapılmalı…
Etler dinlendirme sonrasıparçalanabilir veya uygun koşulları sağlayan yerlerde, kıyma haline getirilebilir.”
ETİN SAKLANMASINDA DİKKAT EDİLECEKLER
Et konusunda en önemli konulardan biri de saklanması… Vatandaşların çoğunluğunun evinde buzdolabından ayrı bir derin dondurucu yok. BVHO şu tespit ve önerilerde bulunuyor:
“Etleri en iyi saklama metodu, büyükçe parçalar halinde derin dondurucuda depolamaktır. Çünkü et ne kadar küçük boyutta parçalanırsa raf ömrü o kadar kısa olur.
Büyük parçaların raf ömrü daha uzundur. Ancak çoğu tüketicinin evlerinde çok miktarda eti taze olarak saklama olanağı yoktur.
Bu durumda eti saklamak için ya eti küçük-küçük doğrayıp veya kıyma haline getirip kendi yağıyla kavurmak ya dakuşbaşı, sotelik, kıyma gibi alternatifler şekline getirip tek pişirimlik porsiyonlar halinde paketleyip dondurmak doğru seçenek olacaktır…”
En önemli uyarılardan biri de derin dondurucudan çıkarılarak çözdürülen etler tekrar derin dondurucuda saklanmamalı… Ne yazık ki derin dondurucudan çıkartılıp dağıtılan donuk kurban etinin buzları çoğunlukla dağıtım sürecinde çözülüyor. İnsanlar da o etlerin yeniden buzluğa atıp donduruyor…
Veteriner hekimlerin verdiği bilgiye göre;Etin dayanma süresi, kesim kalitesine ve et parçasının büyüklüğüne göre değişmekle beraber, +4C'de 5-6 gündür (kıymada süre daha kısadır). -18Cdeise 6 ay muhafaza edilebilir…
Basın açıklamasında yer alan hususlardan biri de etlerin kesinlikle çiğ ya da az pişmiş tüketilmemesi…