Eskiden, gazete ilanında gördüğümü, eş dost tavsiyesi ile beğendiğimiz bir ev satın alırken tapu dairesine gider, harçları yatırır, haciz ipotek sair bir engel yoksa genellikle düşük ölçekli emlak vergi değerini yatırarak resimli tapuyu cebimize koyar, başkaca bir şey düşünmezdik.Ancak 2002 yılında yürürlüğe giren 4721 sayılı Türk Medeni Kanunun kabulünden sonra kanunun yeni olan bir çok hükmü de Yargıtay içtihatlarıyla henüz oturmaya başladı. (Aradan 12, 13 yıl geçmesine karşın bazı hükümlerin yeni oturmaya başlaması ilginç.)Bu nedenle tapulu bir mülk, hele ev satın alırken gerçekten de alışkanlıklarımızı gözden geçirmemiz şart. Satın aldığımız yer bir konut ise, satan şahsın ailece oturduğu, oturabileceği bir konut olma uzak / yakın ihtimali söz konusu ise canımız yanabilir. Risk almayıp mutlaka eş rızası isteyin. Kanunun 194/1 fıkrası der ki ; Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz.Yargıtayın son kararı da der ki ; Bu madde hükmü ile aile konutu şerhi konulmuş olmasa da eşlerin birlikte yaşadıkları aile konutu üzerindeki fiil ehliyetleri sınırlandırılmıştır. Sınırlandırma aile konutu şerhi konulduğu için değil, zaten var olduğu için getirilmiştir. Bu sebeple tapuya aile konutu şerhi verilmese bile o konut aile konutu özelliğini taşır. Anılan madde hükmü ile getirilen sınırlandırma, emredici niteliktedir. Dolayısıyla bu haktan önceden feragat edilemeyeceği gibi eşlerin anlaşmasıyla da ortadan kaldırılamaz ve açık rıza ancak belirli olan bir işlem için verilebilir.TMKnın 193. maddesi ile eşlerin birbirleri ve üçüncü kişilerle olan hukuki işlemlerinde özgürlük alanı tanınmış olmakla birlikte TMKnın 194. madde hükmü ile eşlerin aile konutu ile ilgili bazı hukuksal işlemlerinin diğer eşin rızasına bağlı olduğu kuralı getirilerek eşlerin hukuki işlem özgürlüğü, aile birliğinin korunması amacıyla sınırlandırılmıştır. Buna göre, eşlerden biri diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez ve aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz.Bu cümleden hareketle, aile konutunun maliki olan eş aile konutundaki yaşantıyı güçlüğe sokacak biçimde, aile konutunun ipotek edilmesi gibi tek başına bir ayni hakla sınırlandıramaz. Bu sınırlandırma ancak diğer eşin açık rızası alınarak yapılabilir.Görülmektedir ki salt ipotek akti değil tapuda satış ve diğer kısıtlamalar, ayni işlemlerde de diğer eşin rızası şart. Aksi halde işlem geçersiz. (Rıza şekle tabi değilse de her bir işlem için detaylı, açık açık ve yazılı, hatta Noterden alınması önerilir.) Bir nasihat bin musibeti def edermiş ya; bizim işimiz de bu sayfalardan siz okurları bilgilendirmek, uyarmak;Misalen bir milyon TLsına tapu senediyle problemsiz biçimde satın aldığınız bir villayı, salt eş rızası yok diye mahkeme kararı ile geri verip, tapuda da düşük bedelli işlem yaptığı için ancak gösterilen düşük bedeli talep edebilecek mağdurlardan olmayın. Saygı ile...