Paşayayla

İlçenin en batısında, Yenişehir'e 27 km uzaklıktadır. Köyün içinden Oluk dere geçmektedir. 1899 yılında Bulgaristan’ın Osmanpazarı ilçesinin Ellezler, Karalar ve Kervancılar köylerinden gelen 30 hane göçmen tarafından kurulmuştur. XIX. yüzyılda Yenişehir’in ayanı olan Ethem Paşa tarafından kurulduğu söylenmektedir. Köyde halen Ethem Paşa’nın torunları yaşamaktaymış. Ancak bu doğru olmasa gerek. Göçmen köyü olduğu için, Ethem Paşa’nın geniş arazilerini satın alan göçmenlerin bu arazide köyü kurmaları nedeniyle Paşayala adını almış. Nitekim önceleri köyün bulunduğu alan Paşa Tarlası olarak anılmaktaydı. 1927 yılında 275, 1990 yılında 204, 1997 yılında 118 kişi yaşayan köyde halen Bulgaristan göçmenleri yaşamaktadır. Köydeki geçim sıkıntısı nedeniyle Bursa, Orhangazi, Yenişehir ve Kestel’e göçler olmuştur. Köyde, Kaymakam Suyu adıyla bir şifalı pınar vardır. Ellezler adlı mevkide de eski yerleşim kalıntıları bulunur. Köyden özellikle Orhangazi’ye olan göçler nedeniyle bugün nüfus oldukça azalmıştır.

Raif Kaplanoğlu