USD 0,0000
EUR 0,0000
USD/EUR 0,00
ALTIN 000,00
BİST 0.000

İsmail Beliğ

Bursa’nın yetiştirdiği en ünlü divan şairi ve yazarlarından biridir

20-11-2015

Bursa’da 1668 yılında Mantıcı Mahallesinde doğmuştur. Babasının adı Seyyid İbrahim’dir. Emirzade olarak ta anılmıştır. Bursa’da iyi bir eğitim görmüştür. İmamlık ve evkaf katipliği ile, mahkeme naipliği yaptı. Tokat Mahkemesi Naibliği dışında tüm yaşamını Bursa’da geçirmiştir. 1143/1730 yılında Bursa’da yaşamını yitirmiştir. Gömütü, Çatalfırın yanında bugün bulunmayan Yeniyer Gömütlüğü’nde idi. Sicili Osmani’de yanlışlıkla iki Bursalı Beliğ yazılmıştır. İkisinin de vefayat yazdığını belirten kaynağa göre 1827 yılında Bursa’da ölen bu kişinin tezkire tarzı kitapları olan bir şair olduğunu yazıyor.

Yazarın en ünlü kitabı, 1326-1722 yılları arasında Bursa’da yetişmiş ünlü kişilerin yaşam öykülerini yazdığı Güldeste-i Riyaz-ı İrfan ve Vefeyat-ı Danışveran-ı Nadiredan’dır. (Bursa 1286/1869) Yazarın ayrıca Nuhbetü’l-Asar li-Zeyli Zübdetü’l-Eş’ar adlı kitabında ise 1620-1726 yılları arasında yaşamış 414 şairin kısa yaşam öykülerini yazmıştır. Bu kitap yeni harflerle A. Abdulkadir tarafından basılmıştır. (1985) (Faizi’nin Zübdetü’l-Eş’ar’ına ektir) Yazarın ayrıca, Bursa’nın güzellerini şiirsel bir dille yazdığı Bursa fiehrengizi çok ünlüdür. (İ.Ü. Ktp. no.1653/2, s. 9 ve 9845, s. 10) Bu kitap Bursa Uludağ dergisinde ve son yıllarda yapılan üniversite tez çalışması olarak basılmıştır. Yazarın ayrıca Gül-i Sadberk, (Yüz Hadis’ anlatan mesnevi, İ.Ü. Ktp. 2206/2) Sergüzeştname-i Fakir be-azimet-i Tokat, (Fatih, Ali Emiri Manzum, no. 665/5) Seba-i Seyyare,(Yedi adet naat vardır) Asar-ı Nev,(Keşfizzünun’a ek) Genc-i Şayegan adlı kitapları ile Divan’ı vardır. Yazar ve kitaplarıyla  ilgili A. Abdulkadiroğlu’nun bir incelemesi yayınlanmıştır. (1985) Hem Sicili Osmani hem de Kepecioğlu, iki İsmail Beliğ’den söz eder. Kütük’te ikinci Beliğ için 1827 yılında öldüğünü ve Vefeyat ve Tezkireleri yazanın da bu olduğunu yazar.

Şairin şiirlerinden aldığımız bir ikiliği şöyledir:

“Etmiş o kadar yar ile vuslat bizi mebhut

 Kavga-i kede-i ruz-ı Haşr’dan haberimiz yok.”

(SEFAYİ, s. 37; SALİM, s. 174; GÜLDESTE, s. 541; KAMUSU’L-ALAM, s. 1354; BURSALI TAHİR II, s. 56; ZÜBDETÜ’L-VEKAİ, s. 590; RAMİZ, s. 36; FATİN, s. 27; fiEYHİ II, s. 735, FINDIKLILI İSMET s. 32; A. Açıkgöz, Beliğ Divanı ve İndeks, 9 Eylül Ünv. ; F.A. Tansel, Beliğ, İ.A.C.II, s. 489; KÜTÜK I, s. 258; SİCİLİ OSMANİ II, s. 25; BABİNGER, s. 288; ESLAF,s. 261; A. Abdulkadiroğlu, İsmail Beliğ, Ank. 1988 ; MM, S. 24)