Saniye Rıza hanımefendi ve Kız Yetiştirme Yurdu

Hatırlatalım…

Saniye Rıza Kız Yetiştirme Yurdu’nun yeri Osmangazi’de Çekirge Caddesi’ndeydi… Arsası an itibariyle çok değerlidir…

Yurt, Saniye Rıza Kaniçelebi adlı hayırsever bir Bursalı hanımefendinin bağışladığı arsa üzerine kimsesiz kızların bakım ve yetiştirilmesi amacıyla yaptırıldı…

1902 yılında dünyaya gelen Saniye Rıza Hanım, 1982 yılında yaşamını yitirdi. Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nın kurucusu ve 1875 ve 1883 yıllarında Bursa’da belediye başkanlığı yapmış biri olan Osman Fevzi Efendi’nin kardeşi Rıza Bey’İn tek kızıydı…

Bursa’da Tekel Müdürlüğü gibi görevlerde bulunan Nizamettin Kaniçelebi ile evlendi. Ancak çiftin çocukları olmadı.

Saniye Rıza Kaniçelebi, eşinin vefatından sonra atalarından veraset yoluyla intikal eden taşınmazlarını çeşitli hayır kurumlarına bağışladı.

Bu arada Çekirge Caddesi'nde Orman Müzesi'nin karşısında bulunan 2 bin 809 metrekarelik değerli arsayı da  197l yılında kendi adıyla anılmak üzere bakıma muhtaç ya da kimsesiz kız çocukları için yetiştirme yurdu yapılmak üzere Bursa İli ve Belediyeleri Korunmaya Muhtaç  Çocuklar Birliği’ne, Samanlıdaki arazilerini de "Mehmetçik Vakfı'na devretti.

Bağış koşuluna göre Çekirge'deki arsa üzerinde iki yıl içinde bitirilmesi gereken yurt binasının inşaatı 1973'te tamamlandı ve Saniye Rıza Kız Yetiştirme Yurdu adıyla hizmete açıldı. (Kaynak: Bursa Ansiklopedisi)

Yurt 40 yıl sonra 2013 yılında depreme dayanıksız denilerek yıkıldı…
Dönemin Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürü Sunay Özkul yaptığı açıklamada riskli binanın Bakanlık vasıtasıyla dönüşüm kapsamına alınacağını ve Türkiye'ye örnek olan Sevgi Evleri'ne dönüştüreceklerini, projenin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından da onaylandığını söylemişti…

Dönemin yerel basnında yer alan haberlerde; Özkul'un "Eski binanın kızların hizmet alması açısından uygun bir bina değil. Mevcut hizmet modelimizi kaldırmıyor. Odaların koşulları da artık yeterli değil. Bursa'ya örnek bir Sevgi Evi projesini daha yapmak için kolları sıvadık" dediği yer almıştı. 

Yerel bir bürokrat olarak bunları kendi kafasına göre söyleyemezdi elbette. Bağlı bulunduğu bakanlık ve ilgili Genel Müdürlük'ten gelen talimat ve bilgi doğrultusunda yapmıştır bu açıklamaları.  Aksi söz konusu bile olamaz. Yerel bürokratın böyle bir konuda inisiyatif alabilme ihtimali sıfırdır.

Yani, demem şudur; verdiği sözden dolayı Sunay Özkul değil kurumunun bağlı bulunduğu Bakanlık bürokrasisi sorumludur. İlgili Bakanlar sürekli değilti; ancak iktidar hep aynıydı ve devlette sürdürülebilirlik söz konusudur. 

Ne yazık ki kollar sıvalı kaldı…

Arsa Saniye Rıza Hanım’In adının verilmesi koşuluyla şartlı bağışlanmıştı.. Ancak aradan geçen 10 yıl içerisinde arsada herhangi bir şey yapılmadı…

14 Kasım 2019’da CHP Bursa Milletvekili Nurhayat Altaca Kayısoğlu, TBMM’de yaptığı konuşmada Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’a “Depreme dayanıksız” diyerek yıkılan Saniye Rıza Kız Yetiştirme Yurdu’nun yerine neden yenisinin yapılmadığını sormuştu…

Nurhayat Altaca Kayışoğlu, Meclis’te yaptığı konuşmada Bursalı hayırsever Saniye Rıza Kaniçelebi’nin bağışıyla kimsesiz kız çocuklarının barınması için yurt yapıldığını aktararak şunları söylemişti:

“Kimsesiz kızların bakım ve yetiştirilmesi amacıyla yıllardır hizmet veren Saniye Rıza Kız Yetiştirme Yurdu, depreme dayanıksız olduğu gerekçesiyle Ekim 2013'te yıkıldı.

Yıkımdan sonra yerine yenisinin yapılacağı söylenmesine rağmen bugüne kadar herhangi bir çalışma yapılmadı. Bu arsa Bursa'nın Kükürtlü gibi rantının yüksek olduğu bir yerde bulunuyor, o yüzden de akıllara başka başka sorular geliyor. Altı yıldır yapmadığınız bu projeyi ne zaman yapacaksınız?”

Nurhayat Altaca Kayışoğlu'na da Kükürtlü Muhtarı Canan Akın Erdem hatırlatmış...

Özetle yıkılan Saniye Rıza Kız Yetiştirme Yurdu’nun yurdunun yerine yenisinin ne zaman yapılacağı, yıkıldıktan 6 yıl sonra o da bir kez olmak üzere gündeme gelmiş ve gerisi getirilmemişti... 
Bizde, gazetecilerde fikri takip diye bir tutum vardır. Yapılan haberin devamını getirme anlamına gelir…

Yıllar önce ben de bir kez gündeme getirmiştim, o dönemde yurdun fay hattı üzerinde olduğundan yerine yenisi yapılamadığına dair iddialarla karşılaşmıştım, ama yetkililerce doğrulatamamıştım. O zaman fay hatları yani bugünkü gibi E-devlet’ten adresinizi girerek kontrol edebileceğiniz şeffaflıkta değildi. Gizli bilgiydi.

Artık herkes evinin altından fay hattı geçip geçmediğini öğrenebilir… (Çoğu kimse de öğrenmek istemiyor; “ya fay hattı üzerindeyse, nereye giderim” diyorlar. Kanser ya da başka ağır bir hastalık çıkacak diye doktora gitmeyen hasta gibi… Her ikisinde de sonuç aynı aslında; vade bir şekilde doluyor! Sadece konutun ve hastanın vadesi farklı!)

Hazır genel seçimler var… Siyasiler vaat üstüne vaatlerde bulunuyor. Yatırım sözleri veriyorlar. 
Ben de 10 yıl önce yeniden yapımı için kolların sıvandığı Saniye Rıza Kız Yetiştirme Yurdu’nun yerine yenisinin ne zaman yapılacağını sormuş olayım…
Belki bir birileri gündemine alınır ya da sahiden de fay hattı üzerinde ise, kamuoyu doğru bir şekilde bilgilendirilir…