Araştırmalar Z kuşağı ile yetişkinlerin önceki yıllara göre kitap okuma alışkanlıklarının büyük oranda arttığını gösteriyor.
YAYINLANAN KİTAPLAR YÜZDE 11 ARTTI!
TÜİK’in paylaştığı verilere göre; Yayıncılar tarafından 2021 yılında; 72 bin 052 kitap, 329 elektronik kitap 13 bin 673 web tabanlı elektronik kitap, 815 konuşan kitap ve 362 diğer olmak üzere toplam 87 bin 231 materyal için ISBN alındı.
Satılan kitap bandrolü sayısı 2021 yılında, 2020 yılına göre yüzde 1,3 artarak 438 milyon 679 bin 864 adet oldu.
Yayınların yüzde 23,2’si ise eğitim içerikli; yüzde 21,1'i yetişkin kurgu edebiyat, yüzde 19,6'sı akademik, yüzde 16,4'ü yetişkin kültür, yüzde 14,6'sı çocuk ve ilk gençlik, yüzde 5,2'si ise inanç konulu olarak yayımlandı.
PEKİ OKUYOR MUYUZ?
Son yıllarda kitap fuarlarının gördüğü büyük ilgi aslında kitap okuma alışkanlıklarındaki artışın göstergesi... Bursa kitap Fuarı'nı bu yıl 51 bin kişi ziyaret etti. Şu anda Mudanya'da da kitap fuarı var. Avrupa'nın en büyük kitabevi BKM Bursa'da...
Bu konuda elimizdeki en yakın tarihteki ve en geniş kapsamlı veri 2019 yılına ait Türkiye Yayıncılar Birliği tarafından AB hibe programı kapsamında kurulan Okuma Kültürünü Yaygınlaştırma Platformu (OKUYAY) tarafından KONDA’ya yaptırdığı anket ve araştırma…
KONDA’nın kitap okuma alışkanlıklarına dair yaptığı diğer araştırma ise 2008 yılında gerçekleşmişti…
2008 yılında net bir şekilde kitap okumadığını söyleyenlerin oranı yüzde 70 iken 2019 yılında bu oran yüzde 36’ya düşmüş …
Son 3 ayda en az bir kitap okuduğunu belirtenlerin oranı ise yüzde 30’dan yüzde 64’e çıkmış durumda…
Araştırmaya göre Türkiye’nin yüzde 42’si net bir şekilde okuyor. Bu küme ağırlıklı olarak genç, eğitimli ve metropolde yaşıyor.
Ancak, azımsanmayacak oranda kırda yaşayan, eğitimi düşük veya 49 yaş üstü insan da “okuyanlar” kümesine dâhil oluyor.
Görünen o ki, 2008 ile 2019 yılı arasında Türkiye’de “Okuyorum” diyenlerde çarpıcı bir artış yaşanmış. Yani insanlar daha fazla kitap okumaya başlamış…
2020 ve 2021’deki pandemi kaynaklı kapanmaları ve evde geçirilen fazla zamanı düşündüğünüzde bu oranın daha da arttığını varsayabiliriz…
Türkiye kitap üretiminde Avrupa ülkeleri içinde 6. Sırada yer alıyor…
TÜİK’in ihtiyaç sıralamasında ise kitap ihtiyacı listenin 235’inci sırasında yer alıyor… Bizim gibiler için barınma, elektrik, su, telefon, gıda gibi zorunlu ihtiyaçlardan sonra!
Z KUŞAĞI KİTAP OKUYOR!
Eğitim platformu GoStudent tarafından 2022 yılında aralarında Türkiye’nin de olduğu 7 ülkede yapılan araştırma paylaşıldı…
Buna göre; Türkiye’deki 11 ila 18 yaş arasındaki gençler, 2021'de ortalama 25 kitap okuyarak, Hollanda, Almanya, Yunanistan, İtalya, İspanya ve Meksika'daki akranlarını geride bırakmış…
Araştırmada Türkiye'deki gençlerin geçen yıl ortalama 25 kitap okuduğu ortaya çıkıyor… Bu sayı, Hollanda'da 15, Almanya ve Yunanistan'da 12, İtalya'da 11, İspanya'da 10, Meksika'da da 9 olarak tespit edildi.
Türkiye'de ebeveynlerin yüzde 66'sı haftada en az bir kitap okuyarak diğer ülkeler arasında birinci sırada yer aldı. 2019’daki araştırmaya göre çok yüksek bir sayı… Bana pek inandırıcı gelmedi…
Araştırmaya katılan gençlerin yarısından fazlası, geçen yıl okudukları kitapların neredeyse tamamının ya da yarısına yakınının ödevlerinin bir parçası olarak verildiğini söylüyor!
Anlaşıldığı kadarıyla bizim gençleri kitap okuma şampiyonluğun okullarda verilen kitap okuma ödevlerinin de katkısı var…
Harry Potter'ın maceraları ise tüm Avrupa'da gençlerin en sevdiği eser olurken, Türkiye'deki gençlerin en favori kitapları arasında Küçük Prens ve Şeker Portakalı yer aldı.
Öte yandan, araştırmada, Türkiye'deki gençlerin yüzde 89'unun basılı kitap formatını tercih ettiği belirlendi.
Z kuşağı kitap okuyor, ama gazete okumuyor! 2020 kışında bir özel okulda öğrencilere gazeteleri anlatıyordum. Katılımcılara gazete okuyup okumadıklarını sordum. 9. Ve 10. Sınıf öğrencileri katılmıştı. O yaşına kadar hiç gazete okumamışlardı. Evlerinde gazete okuyan yetişkinlerin olup olmadığını sordum. Tek bir öğrenci parmak kaldırdı; “Dedem okuyor” dedi…
GAZETE VE DERGİLERDE KAN KAYBI SÜRÜYOR
Gazete ve dergi yayımlanmasında 2021 yılında 2020 yılına göre yüzde 6 azalarak 4 bin 460 oldu. Bu yayınların yüzde 53,6'sını dergiler oluşturdu.
Gazete ve dergilerin tirajı, 2021 yılında 2020 yılına göre Yüzde 7,2 azaldı.
2021 yılında yayımlanan gazete ve dergilerin yıllık toplam tirajı 925 milyon 56 bin 17 oldu… Bunun yüzde 95,3'ünü gazeteler oluşturdu.
Gazetelerin yıllık tirajının yüzde 88,3'ünü günlük, yüzde 7,8'ini haftada iki-altı gün arası, yüzde 2,5'ini haftalık olarak yayımlanan gazeteler oluştururken…
Dergilerin ise yıllık tirajının yüzde 65,7'sini aylık, yüzde 11,7'sini üç aylık, yüzde 8,7'ini iki aylık, yüzde 4,4'ünü haftalık yayımlanan dergiler oluşturdu.
Yayınlanan dergilerin yüzde 16,7'si sektörel/mesleki, yüzde 14,9'u akademik, yüzde 8,7'si edebiyat/tarih içerikli olurken gazetelerin yüzde 90,3'ü siyasi/haber/güncel, yüzde 1,9'u sektörel/mesleki, yüzde 1,9'u yerel yönetim içerikli yayımlandı.
RESMİ İLAN VE REKLAM BEDELLERİ Yüzde 34,7 ARTTI
TÜİK’in açıklamasında gazete ve dergilerin Basın İlan Kurumu gelirleri de yer aldı:
“Basın İlan Kurumunun idari kayıtlarından elde edilen bilgilere göre 2021 yılında ilan sahiplerinin mevzuat hükümleri doğrultusunda gazetelerde yayınlattığı icra, ihale, tebligat ve personel alımı gibi resmi ilanları ile bu kurumların gazete ve dergilerde yayınlattığı resmi reklamlarının toplam bedeli önceki yıla göre yüzde 34,7 artarak 612 milyon 655 bin 609 TL oldu.”
GAZETE VE DERGİ TİRAJLARINDAKİ DÜŞÜŞ
TÜİK verileri gazete ve dergilerde 2020’de pandemi ile başlayan kan kaybının salgının devam ettiği 2021 yılında da sürdüğünü gösteriyor.
2022’deki duruma gelince; Bursa’daki gazeteciler olarak pandemiyle gelen dijital medyaya yönelik okuma alışkanlıklarının sürdüğünün farkındayız…
Gazete ve dergilerin hem tiraj hem de sayı olarak kan kaybedişinin nedenlerinden biri de kağıt, kalıp gibi maliyetlerin dövize endekli olmasıdır.
30 Temmuz 2020 tarihinde dolar 6,98 Lira idi. Temmuz 2021’de ise 8,48 liraydı… Temmuz 2022’de ise 17,88 liraya çıktı! Şimdi ise 18 liranın üstünde…
Buna artan ücret ve dağıtım maliyetleri ile büyük marketlerin yerel gazeteleri aylık belli bir ücret karşılığında satışa sunması gibi mali külfetler de eklenince işler hepten zorlaşmıştır…
Nilüfer gibi yeni yerleşim bölgelerinde gazete bayiliği olan küçük esnaf tarzı işletmeler yok! İnsanların gazete alabilecekleri tek yerler büyük zincir marketler!
Benim yaşadığım İncirli Caddesi’nde evime yakın marketteki gazete satışları pandemi ile birlikte sona erdi.
