Çin'den gelen verilerin etkisiyle borsalar yüzde 8'in üzerinde değer kaybetti. Satış dalgası Borsa İstanbul'u da etkiledi. Endekste kayıp yüzde 2,5'e yaklaştı. Avrupa borsalarında bugün şu ana kadarki toplam kayıp 400 milyar euroyu buldu.
Küresel piyasalar, Çin'den gelen verilerin etkisiyle bugün deyim yerindeyse 'Kara Pazartesi' yaşıyor.
Asya borsalarında bugün yüzde 5'i aşkın kayıplar yaşanırken Shanghai borsası yüzde 8.5 kayıpla beş buçuk ayın en düşük seviyesine geriledi. Çin'de CSI300 endeksi yüzde 8,6'lik düşüşle kapanarak, Şubat 2007'den bu yanaki en sert tek günlük düşüşe imza attı. Japonya'nın gösterge endekslerinden Nikkei de günü yüzde 4,6'lık düşüşle kapattı.
BU VERİ ETKİ ETTİ
Çin'de geçen hafta açıklanan verilere göre fabrika aktiviteleri Ağustos ayında son 6.5 yılın en hızlı daralmasını göstererek dünyanın en büyük ikinci ekonomisinin sert bir yavaşlama içerisinde olabileceği endişelerini artırmıştı.
ALMANYA BİLE ETKİLENDİ
Asya borsalarındaki bu sert düşüş, Avrupa'yı da etkisi altına aldı.
Almanya'da DAX endesi Çin korkusunun etkisiyle yüzde 3 gerileyerek, Ocak'tan bu yana ilk kez 10.000 puan seviyesinin altına indi.
İNGİLTERE DE DÜŞTÜ
İngiltere'nin gösterge endeksiFTSEurofirst 300 endeksi yüzde 3.6 düşerek Eylül 2011'den bu yana en sert günlük kaybına doğru yol aldı.
Borsalardaki bu düşüşte Çin merkez bankasının hafta sonu herhangi bir çözüm önerisi sunmamasının da etkisi oldu.
ABD'Yİ BİLE ETKİSİ ALTINA ALDI
Çin'deki satış dalgası ABD'yi bile etkisi altına aldı. ABD'nin S&P 500 endeksi vadeli işlemleri yüzde 3'ün üzerinde kayıpta.
APPLE HİSSESİ YÜZDE 5 DÜŞÜYOR
Çin kaynaklı satış dalgası, vadeli piyasada teknoloji devi Apple şirketini de vurdu. Şirketin hissesi yüzde 5 değer kaybıyla 100 doların altına geriledi.
ANALİSTLER: TÜRKİYE'YE DE SATIŞ GETİREBİLİR
Analistler küresel piyasalarda Asya borsaları öncülüğünde yaşanan sert satış baskılarının güvenli liman arayışlarını tetiklediğini Türkiye gibi gelişmekte olan piyasalarda satışları da beraberinde getirdiğini belirttiler.
BORSA İSTANBUL'DA SARSILDI
Yaşanan satış dalgasından Borsa İstanbul da etkilendi. Endekste kayıp yüzde 2,5'e yaklaştı ve 72 bin seviyesinin altı bile görüldü. Borsa İstanbul bu seviyeyi en son Nisan 2014'te görmüştü.
SADECE ÇİN DEĞİL
TEB Yatırım Stratejisti Işık Ökte, "Küresel riskli varlıklar satışlarında generalleri de geçen hafta vurmaya başladılar. Piyasada ana risk barometresi sayılan S&P500 endeksi geçen hafta yüzde 5.8 değer kaybetti. DAX yüzde 6.0 değer kaybetti. Şu anda fiyatlanan sadece Çin kaygıları değil. Kur savaşlarının başlangıcı da fiyatlanıyor. Asya gelişen ülkeler para birimlerine ve risk primlerine baktığınızda Çin yuan devaluasyonundan beri Türkiye’den çok daha kötü bir resim görüyorsunuz. Neden? Çünkü bu ülkelerin kendi aralarında bir kur savaşına girebilecekleri fiyatlanıyor. Şu anda gelişen ülke varlıkları ile ABD ‘çöp’ bono piyasası en çok satışın gerçekleştiği alan. Lehman’dan sonra gelen her satış dalgasında olduğu gibi. Bu satış dalgasının bize yansımaması zaten mümkün değil. Türk lirası varlıklar riskini bana göre artıran baş faktörlerden biri de TCMB’nin böyle bir ortamda rahat davranıyor olması. Sadece likidite sıkıştırması ile politika uygulayan TCMB’nin Fed faiz artırmadan faiz artırmayacağım söylemine girmiş olması da Türk lirası’na, özellikle euro’ya karşı, ekstra satış baskısı getiriyor" dedi.
EURO REKOR KIRDI
Euro yatırımcıların riskli varlıklardan çıkarak güvenli limanlara doğru yeniden yönelmesiyle 6.5 ayın zirvesini görürken, yen de son 1.5 ayın en yüksek seviyesine tırmandı. Euro dolar karşısında Şubat ayından bu yana en yüksek seviyeye yükselerek 1.1496 doları gördü. Euro en son yüzde 0.9 yükselişle 1.1480 dolar oldu. Euro/TL ise parite etkisiyle bu sabah 3.4263 ile yeni zirvesini gördükten sonra 08.24'te 3.3896/3.3971 seviyesinden işlem görüyor.
PİYASA PANİK HALİNDE
Shinsei Bank'ın Reuters’a konuşan Tokyo bölümü Araştırma Müdürü Takako Masai, küresel piyasalarda yaşanan satış baskısı için "Piyasalar panik halinde. İşler gittikçe 1990 sonlarındaki Asya finansal krizine benzemeye başladı. Spekülatörler en kırılgan gördükleri varlıkları satıyorlar" dedi
DOLARIN DA ATEŞİ YÜKSELDİ
Doların ateşi haftanın ilk saatlerinde tekrar yükseldi. Dolar/TL 2,9824 seviyesine geldi.
Reuters'a göre, doların yükselişinde, iç ve dış güvenlik endişelerinin arttığı ve ABD'nin 10 yıl aranın ardından faiz artışlarına hazırlandığı bir dönemde yaşanan siyasi belirsizlik TL'yi baskılayan ana unsur olmayı sürdürürdü.
Çin öncülüğünde yaşanabilecek bir küresel ekonomik yavaşlama endişesinin riskli varlıklardan çıkışları artırması da etkenlerden biri oldu.
Geçen hafta Perşembe günü 3 lirayı gören dolar/TL sonrasında 2,91 seviyelerine kadar çekilmiş, haftayı 2,92 seviyelerinde kapatmıştı.
Euro/TL de geçen hafta 3,35 sınırına dayanmış, sonrasında 3,30 seviyesine kadar geri çekilmişti. Geçen hafta Türk Lirası'nın euro karşısında kaybı yaklaşık yüzde 3 oldu.
PETROL 6,5 YILIN DİBİNE GERİLEDİ
Brent petrolün varil fiyatı, petrol arzındaki artışın yanı sıra dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin'in büyümesine ilişkin endişelerin yükselmesiyle 43,97 dolara gerileyerek 6,5 yılın en düşük seviyesini gördü.
Brent türü ham petrolün varil fiyatı, önceki hafta Çin hisse senedi piyasasındaki volatilitenin etkisiyle 45,06 dolara inse de haftayı 45,30 dolardan tamamlamıştı.
Son 2 aydır düşüş eğilimini sürdüren Brent petrolün varil fiyatı, Çin piyasalarından başlayarak etkisini artıran satışlarla bugün Mart 2009'dan bu yana en düşük seviyesi olan 43,97 dolara kadar geriledi. Brent petrolün varil fiyatı şu dakikalarda 44,33 dolardan işlem görüyor.
RUS RUBLESİ DEĞER KAYBETTİ
Petrol ve doğalgaz fiyatlarındaki değer kayıplarının devam etmesi Rus rublesinde sert düşüşe neden oldu. Brent petrolün varilinin 45 doların altına gerilemesi üzerine Rusya'nın ulusal para birimi ruble de avro ve dolar karşısında değer kaybetti. Rusya piyasasında dolar yüzde 3'e yakın yükselişle 71,28 rubleden, avro ise yaklaşık yüzde 4 artışla 81,63 rubleden işlem gördü.
Rusya Başbakanı Dmitriy Medvedev daha önce yaptığı açıklamada, ihracatçıların dolar üzerinden satışlarının rubleyi güçlendirdiğini ve orta vadede Rus parasının son düşüşten önceki seviyeye geri döneceğini ileri sürmüştü.
HÜRRİYET
