Sabiha Gökçen’de hedef; 2028’de yapılacak ihale!.

Türkiye Cumhuriyeti’nin 8’inci Cumhurbaşkanı merhum Turgut Özal ve üç kez Başbakanlık yapan Mesut Yılmaz’ın bu ülkeye kazandırdığı eserlerden biri de, yapımına karşı çıkanların, yapıldığı yerin adına bakarak ‘Buraya kurt bile inmez’ dedikleri, Kurtköy’e yapılan ve adına da büyük bir isabetle Sabiha Gökçen adını verdikleri havalimanıdır.
Bu havalimanını, savunma sanayinde faaliyet gösteren kamu kuruluşlarını bünyesine alarak kurulan ve başına da Vahit Erdem’in getirildiği Savunma Sanayi Müsteşarlığı (SSM) yaptırdı.
Unutulmasın ki, Mesut Yılmaz ve bakanları temeli Şubat 1998’de atılan 2003 yılı Ocak ayında hizmete açılan, 550 milyon dolara mal olan, ancak ilk anda çok rantabl olmayan bu tesisi yaparak, kamuyu, yani devleti zarara uğrattıkları gerekçesiyle Yüce Divan’da hesap verdiler, fakat sonunda aklanarak temize çıktılar.
Sabiha Gökçen Havalimanı önceleri
SSM tarafından işletildi. Ardından da özelleştirilmek için HEAŞ (Havaalanı İşletme ve Havacılık Endüstrileri A.Ş)
adlı şirkete bağlandı. Yapılan ihaleyle
Nihat Özdemir’e ait Limak Holding, Hintli GMR Infrastructure ve Malaysia Airports Holdings Berhad (MAHB) ortaklığında kurulan İstanbul Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı Yatırım Yapım ve İşletme A.Ş (ISG) adlı şirket, 1 Mayıs 2008 tarihinde tüm operasyonların işletme hakkını 1 milyar 932 milyon Euro verip 20 yıllığına kazandı. Yolcu kapasitesini 25 milyona çıkaran yeni terminali ise Ekim 2009’da hizmete girdi. Beklenen verimi alamadıkları veya öyle istendiği
için olsa gerek, Nisan 2014’te Hintli GMR (Yüzde 20) ve ardından da Aralık 2014’te Limak yüzde 40’lık hisselerini MAHB’ye devrederek ortaklıktan çıktı. Bu dönemde, Atatürk Havalimanı’nı da işleten TAV Havalimanları Holding
Limak hisselerine 364 milyon dolara talip olduysa da, yüzde 60 hissenin sahibi olan Malezyalı MAHB, öncelikli satın alma hakkı da olduğu için 285 milyon euro vererek tüm hisseleri aldı.
Sabiha Gökçen Havalimanı’nda 9 yıl önce başlayan ikinci pistin bitmemesi beraberinde spekülasyonlara sebep olmuş ancak iş bir türlü hızlanmamıştı.
Sonra ne olduysa, pistin yapımı birden hızlandı ve seçim sath-ı mailine girme arefesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından geçen hafta törenle açıldı.
Ve daha da önemlisi, geçmişte TAV’a verilmeyen Sabiha Gökçen hisseleri, 2018’de Antalya Havalimanı’ndaki yüzde 50 hissesini 340 milyon dolara TAV’a satan IC Holding’e verildi. Yüzde 50 olduğu söylenen hisseler kimin oluruyla ve kaça el değiştiridi acaba?
3 bin 540 metrelik bu ikinci pistiyle A-380 gibi geniş gövdeli uçakların da inmesi mümkün olan Sabiha Gökçen Havalimanı’nın yolcu kapasitesi ve de dolayısıyla karlılığı da artmış olacak.
Pegasus’un ve Ajet’in yeni uçaklarıyla önemi daha da artan bu havalimanına ortak olan IC Holding tanıdık bir isim.
Ağrılı bir müteahhit olup, daha sonra Antalya Havalimanı’na ortak olarak havacılığa da giren İbrahim Çeçen’ın
IC İbrahim Çeçen Yatırım Holding A.Ş (IC Holding) şirketleri otoyol, liman, enerji ve havaalanı işletmeciliği de yapıyor. Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Kuzey Çevre Otoyolu, Kuzey Ege Otoyolu, IC Karasu Port, Akkuyu Nükleer Santralı Çeçen Gurubu’nun kazandığı dev ihalelerden bazıları.
Yap-İşlet-Devret modeliyle “Yolcu garantili” olarak ihaleye çıkarılan Kütahya Zafer Havalimanı’nın işletme hakkı da 2044’e kadar IC Holding’in elinde bulunuyor. Ön görülen yolcu sayısına ulaşması mümkün olmayan Zafer Havalimanı’nın devlete sürekli yük oluşu kamuoyunda hep tartışılıyor.
Kuruluşunda Gökhan Buğday’ın daha sonra Ersel Göral’ın Genel Müdürlük yaptığı ISG Şirketinde, Ekim 2023’te Berk Albayrak’ın CEO’luk görevinden alınmasına rağmen makama atama yapılmaması manidar bulunmuştu. Şimdi, bu makama Çeçen Gurup’tan Serhat Soğukpınar’ın atanması ISG sitesinde “Malezya Havalimanları ile IC Holding arasındaki stratejik işbirliğinin nişanesi.” diye tanımlandı. Bu demektir ki, yapılmayan CEO ataması yeni gelen ortağa bırakılarak önemli bir jestin ötesinde, belki de daha fazla söz hakkının olacağını ortaya koyan önemli bir gösterge.
Bu ortaklığın oranı ne olursa olsun Sabiha Gökçen Havalimanı’ndaki yüzde 100’lük yabancı sahipliliği de böylece sona ermiş oldu. Fakat, Kütahya’da havadan para kazanan IC Holding, artık Sabiha Gökçen gibi çok daha fazla para kazanan iyi bir havalimanına ortak olarak 2028’de bitecek olan süre sonunda meydanın tamamını almaya niyetlidir diyorum.
Malezyalılar, “Ya dediğimiz ortağı alırsınız, ya da ikinci pist hiç bitmez” veya “Zaten süreniz bitiyor” denilerek önerilen ortaklığa zorlanmış olabilir.
Bir iki yıl sonra ihale yenilenme süreci
başlar ve Çeçen Holding bu meydanın tek sahibi olur, başka türlüsü olamaz.
Benden bugünden söylemesi…
Mutlu yıllar Türkiyem.