İngiltere’nin Avrupa Birliği’ni (AB) terk etme olasılığına yönelik söylentiler çoğaldıkça küresel piyasalardaki hareketlilik de artıyor. Bu hafta perşembe günü yapılacak bir referandumla İngilizler, AB’de kalıp kalmama konusunda bir karara varacak. Kısaca ‘Brexit’ olarak anılan bu çıkış senaryosu AB ve İngiltere’nin haricinde küresel yatırımcıların da korkulu rüyası haline geldi. Zira olası bir çıkış kararının dünya ekonomisindeki mevcut kırılgan durumu daha da kritik bir hale getirmesinden endişe ediliyor. Çin ekonomisini yeniden yapılandırmak için çaba harcıyor. ABD ise ekonomisini sürdürülebilir olarak canlandıramadığı için bir türlü faizleri artıramıyor. Avrupa ise bir yandan sürekli düşen fiyatlarla mücadele ederken diğer yandan da sığınmacı sorunuyla başa çıkmaya çalışıyor.
ÇIKIŞ EZ AZ 2 YIL SÜRER
Peki İngilizlerin derdi ne? Neden AB’yi terk etmek istiyorlar? Eğer terk ederlerse kim kazanır kim kaybeder? İşte şu sıralar cevabı aranan en güncel sorular bunlar. Öncelikli olarak İngilizlerin AB’den çıkma konusu 1984 yılından beri süregelen bir konu. Gerek AB bütçesine yaptıkları ödemelerden ve gerekse Brüksel’den gelen emirlere uyma konusunda isteksiz olan İngilizler, patlak veren göçmen kriziyle de birlikte AB’den çıkarak tekrar ülkelerinin dizginlerini ellerine almayı planlıyor. Ancak bu kolay atılacak bir adım değil. Zira referandumdan çıkış kararının gelmesi halinde çıkış müzakerelerinin en az 2 yıl sürmesi ve tüm süreçlerin tamamlanmasının ise 7 yılı bulması bekleniyor. İşin ticari yönü ise İngiltere için çok daha riskli.
Ülke toplam 465 milyar dolarlık ihracatının yüzde 44’ünü doğrudan AB’ye yapıyor. İthalatının da yüzde 50’si yine AB’den geliyor. İngilizlerin AB’den çıkmaları halinde ortak pazarın dışında kalacakları için tüm 28 AB üyesi ülkeyle tek tek ticari anlaşmalar yapması gerekecek. Ve bunun sonucunda bile rakamlar bugünkü gibi olamayacak. Zira dünya 200 yıl öncesinin dünyası olmadığı gibi İngiltere de 200 yıl öncesinin süper gücü değil. Ülkenin dünya piyasalarında hem sanayi hem de yeni teknolojiler alanında rekabetçi çok sayıda şirketi veya markası bulunmuyor.
İSKOÇLAR AYAKLANIR
İngiltere AB’den çıkarsa, AB’de kalmak isteyen İskoçya bağımsızlık isteyecek.
TTIP ANLAŞMASININ DIŞINDA KALACAK
Diğer yandan ABD’nin İngiltere’de 588 milyar dolarlık yatırımı bulunuyor. Olası bir çıkışta bu yatırımların da geleceği sorgulanacak. Zira ABD, AB ile Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTIP) adı verilen bir serbest ticaret anlaşması imzalamaya çalışıyor. İngiltere’nin AB’yi terk etmesi halinde İngiliz ekonomisiyle birlikte ABD’nin yatırımları da TTIP ayrıcalığının dışında kalacak.
Tabii bunun sonucu olarak Londra’nın küresel finans merkezleri içerisindeki ağırlığı da tartışılır hale gelecek. AB’nin en büyük korkusu ise İngilizlerin AB’yi terk etmesiyle başka AB üyesi ülkelerin de aynı yolu izleme olasılığı. Şu an için en büyük iki adayın Fransa ve Hollanda olduğu belirtiliyor.
LONDRA AYRICALIKLI ANLAŞMA PEŞİNDE
-İngilizler 1975’te de yine bir referandum adımıyla Avrupa Birliği’ne (AB) katılma yönünde karar almıştı.
-AB’den çıkma kararı ise 1984 yılında İngiltere Başbakanı Margaret Thatcher tarafından gündeme getirildi.
-Thatcher, ülkesinin tarım sübvansiyonları için AB’ye çok ödeme yaptığını ancak bundan fayda görmediğini söyledi.
-Bunun üzerine İngilizlerin tarım fonlarına yaptıkları ödemelerin yüzde 66’sının geri ödenmesi kararlaştırıldı.
-Mevcut Brexit tartışmalarının da yine İngiltere lehine böyle bir ‘ayrıcalık’ anlaşmayla sonuçlanması bekleniyor.
FAİZ ARTIRIMI İÇİN OYLAMAYI BEKLEYECEK
İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden çıkma ihtimali ABD Merkez Bankası’nın (FED) faiz kararında da etkisini gösterdi. FED Başkanı Janet Yellen, haziran ayında verdikleri faiz oranını sabit tutma kararında rol oynayan faktörlerden birinin de Brexit ihtimali olduğunu söyledi. Yellen, faiz kararının ardından düzenlediği basın toplantısında “İngiltere’deki referandumun ekonomik ve finansal şartlar için bazı sonuçları olacak. İngiltere’deki referandumun yarattığı belirsizlik açık piyasa komitesi yetkililerinin tartıştıkları konulardan biri” diye konuştu.
‘FİNANSAL İSTİKRARI BOZAR’
Uluslararası Para Fonu (IMF) cuma günü yayınladığı notta Brexit’in yatırımları, tüketici güvenini ve ticari ilişkileri olumsuz etkileyerek uzun bir belirsizlik dönemine yol açarak, ekonomik büyümeyi ve finansal istikrarı kötüleştirebileceğini bildirdi. Fonun tahminlerine göre en kötü senaryoda Brexit, İngiltere’nin gelecek 3 yılda göstereceği ekonomik büyümenin yüzde 5.6 düşük olmasına yol açacak.
‘DAHA FAZLA BELİRSİZLİĞE GEREK YOK’
İngiltere’ye ‘AB’den çıkmayın’ uyarısı yapan kuruluşlardan biri de Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) oldu. OECD Genel Sekreteri Angel Gurria, Brexit’in sadece İngiltere’yi değil, AB, ABD ve dünya ekonomisini de olumsuz etkileyeceğini belirtti. Dünya ekonomisinin zaten zor bir dönemden geçtiğini belirten Gurria, “Daha fazla belirsizliğe ihtiyacımız yok” dedi. (HABERTÜRK)
