Türkiye, 71 yıl gecikmeyle milli yolcu uçağını üretmek için yeniden yola çıktı. Başbakan Davutoğlu’nun ‘Göklerde bir Türk’ konseptiyle tanıttığı uçakların ilki 2019’da uçmaya başlayacak.
Bölgesel uçuşlarda kullanılacak yerli uçak projesiyle ilgili detaylar Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun dün Haliç Kongre Merkezi’nde katıldığı bir programla tanıtıldı.
‘Bölgesel Uçak Projesi’ kapsamında ilk etapta halen çeşitli ülkelerde kullanımda olan 32 kişilik bir uçak modernize edilerek jet motorlu modeli TRJ-328, pervaneli turboprop modeli ise T-328 adıyla Türkiye’de üretilecek. Bu uçaklar 2019’da uçuşa geçecek. Ardından 60-70 yolcu kapasiteli uçaklar hayata geçirilecek. Jet motorlu modeli TRJ-628, pervaneli turboprop motorlu modeli ise TR-628 olarak adlandırılacak bu uçaklar ise 2023’te uçacak.
‘Göklerde bir Türk’ konseptiyle yapılan tanıtım toplantısında konuşan Başbakan Davutoğlu Türkiye’nin milli uçak projesinin 71 yıl gecikmeyle gündeme geldiğini belirterek “Bir kez daha Nuri Demirağ’ı hayırla anıyorum. Onun vizyonu, 1936’da çıktığı ilk yolda, deniz müzesinin yanındaki binada başlayan o iddia, Elmas Paşa Çiftliği’nin Yeşilköy’de alınması ve çok çarpıcı bir şekilde ifade etmek isterim. Amsterdam Havalimanı büyüklüğünde tesislerle kurulan güzel başlangıç, maalesef Eskişehir’de olan kaza üzerine iptal edilmiş, THK siparişleri geri alınmış, o dönemin hükümeti tarafından bir kanunla durdurulmuş” dedi.
Davutoğlu, önceki gün açılışını yaptıkları Hakkari-Yüksekova Havalimanı’nda da çeşitli engellerle karşılaştıklarını belirterek “Bir kez daha ifade ediyorum ki biz bir karar aldık mı, karşımıza kim çıkarsa çıksın, ister Karadeniz’in dağları gibi doğal, isterse bazı örgütlerin çalışmaları gibi şiddet yanlılarının engelleri olsun, hepsini aşarız ve kararımızı mutlak şekilde uygularız” diye konuştu. Bunu üzerine salondan bir vatandaş, “Onlar konuşur AK Parti yapar” diye bağırdı. Davutoğlu bunun üzerine “Hatta bir adım ötesi, onlar engeller AK Parti yapar. Nuri Demirağ’ı engellediler, durdurdular. Ama bizi engelleyemeyecekler” dedi. Davutoğlu “Nerede bir havalimanı varsa oraya inecek Türk bayraklı bir uçağımız olacak” dedi.
Davutoğlu “Milli muharip uçağımızı 2023 yılına kadar Türk semalarında uçurmuş olacağız. Milli bölgesel uçak yapımına da hız verdik. İnşallah, 2019’da Dornier 328 modeli etrafında yapılan ilk uçak uçuşa geçecek. 628 modeliyle de 2020’de tasarım tamamlanıp 2023’de uçuş gerçekleşecek” diye konuştu.
İLK BİNİŞ KARTININ TARİHİ 29 OCAK 2019 SAAT: 11.00
Yerli uçağın tanıtım toplantısı sonunda Başbakan Davutoğlu’na temsili bir bilet hediye edildi. 29 Ekim 2019 tarihli biletin saati ise 11.00. Bilet Başbakan’ın Konya’dan Yüksekova’ya ilk yerli uçakla yolculuk etmesini simgeliyor. Başbakan bu hediye üzerine “Bu çok güzel bir hediye, aynı zamanda iddialı bir taahhüt. İnşallah ben Konya’dan kalkıp Yüksekova’ya ineceğim bu yerli uçakla. Bu hediye bizim iddiamızı da ortaya koyuyor” dedi.
DÖRT MODEL ÜRETİLECEK
- Milli uçak için Savunma Sanayii İcra Komitesi tarafından ana yüklenici olarak görevlendirilen Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş. (STM) ile ABD’de Eren ve Fatih Özmen çiftinin sahibi olduğu Sierra Nevada Corporation (SNC) arasında bir mutabakat imzalandı.
- İlk etapta 32 kişilik jet motorlu olarak üretilecek TRJ-328 uçağı, 3720 km uçuş menziline sahip olacak. Saatte 750 km hızla gidebilen bu uçakların, kalkış için yaklaşık 1400 metrelik kısa pistler bile yeterli olacak.
- Aynı uçağın T-328 turboprop modeli ise saatte 620 km hızla 1850 km menzile uçabilecek.
- Tamamen yerli imkanlarla gerçekleştirilecek olan 60-70 yolcu kapasiteli milli uçaklar ise TRJ-628 ve TR-628 kodlarıyla jet ve turboprop olarak tamamen Türkiye’de üretilecek. Bu uçaklara ait hız menzil ve diğer teknik detaylar tasarım ve geliştirme aşamasında belirlenecek.
- Bu uçaklar yolcu uçağı haricinde kamu ve özel sektör ihtiyaçlarını da karşılayacak şekilde ambulans uçak, deniz karakol uçağı, VİP uçak, askeri nakliye uçağı ya da istihbarat görevleri için de kullanılabilecek.
Türkiye’nin geliştirmeyi ve üretmeyi planladığı 32 ve 70 kişilik yolcu uçaklarının üretimi için yaklaşık 1.5 milyar dolar yatırım yapılması bekleniyor. Uçakların geliştirilmesi için Savunma Sanayi İcra Kurulu tarafından ana yüklenici olarak görevlendirilen STM Savunma Teknoloji Mühendislik şirketinin Genel Müdürü Davut Yılmaz gazetecilerin sorusu üzerine, 32 kişilik uçağın ilk test uçuşunun 2017 yılında yapılacağını söyledi. Uçağın seri üretimi ise 2019’da yılda 10 adet ile başlayacak ve kademeli olarak 2022’de yılda 48 adete yükselecek. Yılmaz 32 kişilik uçağın üretimi için Dornier marka bir uçağın baz alındığını ve uçağın fikri mülkiyet haklarının ABD’li Sierra Nevada Corporation (SNC) ve Türkiye tarafından satın alındığını ifade etti.
Üretimi yapılacak şirketin ortaklık yapısının henüz belli olmadığını ifade eden Yılmaz, SNC’nin şirkette pay sahibi olacağını ve ilk 10 uçağın yarısının üretiminin ABD’de yarısının Türkiye’de yapılacağını ifade etti. Bu arada bu proje ile birlikte, Türkiye’de gelişmiş bir havacılık endüstrisi oluşacağı belirtildi. Binlerce kişinin istihdamıanlamına gelen bu gelişme ile ülkemizin -teknoloji ağırlıklı- ürün ihracatına da önemli katkılarda bulunulacak. Yerli kaynakların etkin kullanımıyla ülkemiz, dünya sivil havacılığında önemli aktörlerden biri haline gelecek.
