Tarım ve Orman Bakanlığı düzenli olarak gıda denetimlerinde bulunuyor. Yapılan denetimlerde ortaya çıkan firmaların arasında zeytinyağı markaları mutlaka yer alıyor. Sinan Kunter, CNN Türk'te yayınlanan Müfettiş programının bu bölümünde zeytinyağında yaşanan tağşişi ele aldı.
Ekrana gelen görüntülerde zeytinyağında dönen oyunlara inanamayacaksınız. Piyasada nasıl satılıyor? Nasıl itiraf ettiler? İşte detaylar...
Dr. Yasin Özdemir - Gıda Mühendisi:
"Zeytinyağında iki türlü hile var, ya taklit ürün ya da içinde yarım kilo zeytinyağı yarım kilo başka yağ katılan ürünler. Yani tağşiş yapılıyor.
Zeytinyağında nelere bakılmalı?
Tüketicinin dikkat etmesi gerekenlerin başında ürünün üretim izninin olması, etiketinde bilgilerin eksiksiz olması, serin bir ortamda depolanmış olması en başta akla gelenler. Uygunsuz pet şişelerde zeytinyağına zararlı maddeler karışabiliyor."
Ahmet Yavuz Karaca - İstanbul İl Tarım Müdürü:
"2020'de İstanbul'da 74 numune alındı. 13 tanesinde olumsuzluk tespit edildi. Zeytinyağı harici yağ katılmış mı ona bakıyoruz. İkincisi sıkıştırılmış yağlar katılmış mı onlara bakıyoruz ve düşük kalite yağlar için analiz yaptırıyoruz.
İnternette ucuza satılan zeytinyağları
İnternette satılan yağlarda hileyle biraz daha fazla karşılaşıyoruz. İnternette direkt fiyatları da dikkate alıyoruz. Hilede oran yüzde 50'lere kadar çıkıyor. Fiyat düşükse şüphelensinler."
Ebru Kayıran - Gıda Mühendisi
"Pamuk yağını çok rahatlıkla kullanıyorlar, bitkisel yağlar kullanıyorlar, fındık ve mısır yağları kullanılıyor. İnsan sağlığı için en zararlısı palm yağını kullanıyorlar. Motorin yağının bile çıktığı görüldü. Ülkemizde yeni dönemde bazı fırsatçılar bunu kullanıyorlar."
Hileli zeytinyağının sağlığa etkileri neler?
Dr. Sibel Bölek - SBÜ Gıda Teknolojileri Bölüm Başkanı
"Kalp rahatsızlıkları olan bu gibi hastalarda zeytinyağı yerine pamuk yağının tüketilmesi durumunda var olan kalp rahatsızlıklarının artmasına sebep verebiliyor. Hileli zeytinyağını anlayabilmek için kesin sonuç laboratuvar sonuçlarında ortaya çıkıyor. Kaliteyi anlamak için tat ve koku da belirli oluyor. Bir miktar yanılma payı da olabiliyor. Elinize döküp kalan kokuya bakıp çimen gibi koku varsa anlayabilirsiniz."
Prof. Dr. Fügen Durlu Özkaya - Hacı Bayram Üniversitesi Öğretim Üyesi
"Zeytinyağının kalitesini anlamak için meyvemsilik, acılık ve yakıcılık olmazsa olmaz 3 ögedir. Burada yakıcılığı söylerken yemek borumuzu yakmaması gerekiyor, boğaz boşluğunu yakması gerekiyor."
Zeytinyağı maliyet hesabı
Cüneyt Baydar - Zeytinyağı üreticisi
"İşçi maliyetinden teneke maliyetine, toplama fabrika maliyetine, hatta fabrikaların aldığı küçük komisyona kadar ekledik. Bu senenin bize maliyeti bir litre yağda ilk hasat olmayan normal sezonda 30-35 liralara geliyor. Bu üreticiye. Bu noktalara çıktığı an 60-65 liralara kadar gelebiliyor. Bu sene için litresi 40 lira olan zeytinyağının altındaki yağları sorgulamak gerekebilir."
İnternet satıcısından akılalmaz açıklama
Sinan Kunter'in telefonla ulaştığı internet satıcıları sattıkları ürünler hakkında 'yok artık' dedirten ifadeler kullandı.
Alışveriş ve sosyal medyada çok ucuza zeytinyağları satılıyor. Bazı firmalar araştırıldığında telefon numaraları bile çıkmıyor. Sitelerinde yüzde 100 doğal yazmasına rağmen hileli ürünlerle karşılaşılıyor. 15 kilogramını 250 TL'ye satan var. Saf değil karışık olduğunu bile belirtiyorlar. Bazı üreticiler sattıkları ürünün içeriğini bile bilmiyor.
Telefonla ulaşılan hileli ürün satıcısı internet sitesinde ürünleri kaldıracağını söylemesine rağmen satışına devam etmesinin ardından 4-5 gün sonra tekrar arandığında ilanı kaldırdığını ve hesabının çalındığını ifade etti.