Berlin
İsviçre'nin Davos kasabasındaki 54. Dünya Ekonomik Forumu (WEF) yıllık zirvesi öncesi ülkelerin ulusal güvenlik danışmanları, Ukrayna'nın Rusya ile savaşı sona erdirmek için Kiev'in şartlarını ortaya koyan 10 maddelik barış planını ele aldı.
WEF’in yıllık toplantısı başlamadan bir gün önce Davos'ta Ukrayna ve İsviçre hükümetlerinin ortak ev sahipliğinde gerçekleştirilen, 83 ülke ve uluslararası kurumlardan ulusal güvenlik danışmanlarının katıldığı toplantıda Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin Rusya ile savaşı sonlandırmayı amaçlayan 10 maddelik planının ayrıntıları görüşüldü.
Volodimir Zelenskiy'nin daha önce gündeme getirdiği 10 maddelik barış planı, Ukrayna'nın toprak bütünlüğünün sağlanmasını, Rus askerlerinin tamamen ülke topraklarından çekilmesini, Ukrayna sınırlarının yeniden tesis edilmesini, tüm tutukluların serbest bırakılmasını, gıda ve enerji güvenliği, nükleer güvenlik, çevrenin korunması ve işlenen suçlar için adalet sağlanmasını içeriyor.
Davos'taki görüşmelere Çin ve Rusya ile BRICS ittifakının parçası Brezilya, Hindistan, Suudi Arabistan ve Güney Afrika gibi gelişmekte olan ekonomilerden ulusal güvenlik temsilcileri katıldı, Çin'in görüşmelerde yer almaması ise dikkati çekti.
Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak, toplantının ardından düzenlediği basın toplantısında, ülkesi ile Rusya arasında barış diyaloğunun başlatılmasına dahil olan ülkelerin sayısının azımsanmayacak kadar çok olduğunu söyledi.
Kiev’in yakın gelecekte Afrika ve Latin Amerika ülkeleriyle de Moskova ile barış planına ilişkin zirveler düzenleyeceğini belirten Yermak, uluslararası alanda tanınan sınırlarıyla bağımsız ve barışçıl bir Ukrayna'nın yeniden kurulmasının sadece ilke ve kuralların korunması açısından önemli olmadığını vurguladı.
Yermak, “Büyük bir ülkemiz var. Büyük bir tarihimiz var. İşte bu nedenle bugün yeniden inşadan ve gelecekteki işbirliğinden bahsediyoruz. Bu, Ukrayna'nın rüyasıdır ve tabii ki zaferimizle başlamalıdır." ifadelerini kullandı.
Rusya davet edilmedi
Davos'taki görüşmelere ev sahipliği yapan İsviçre Dışişleri Bakanı Ignazio Cassis de Ukranya'da iki yıldır süren savaşın ardından barışa acilen ihtiyaç duyulduğunu vurgulayarak, “Tartıştığımız ilkeler, barış sürecinin bundan sonraki aşamalarının temelini oluşturmalıdır. Beklediğimiz her dakika yüzlerce sivil ölüyor ya da yaralanıyor. Bu savaşa bir son vermeliyiz." dedi.
Davos’ta ulusal güvenlik danışmanlarının gerçekleştirdikleri görüşmelerin amacının zamanı geldiğinde Rusya ile barış sürecini başlatmaya hazırlanmak olduğunu vurgulayan Cassis, "Kiev ile Moskova arasında bir diyalog henüz gerçekleşemese bile bir barış planı ilerlemelidir. Çözüm için uluslararası baskı oluşturmak üzere geniş bir uluslar ittifakı hazırlamalıyız. Koşullar elverdiğinde hazır olmalıyız.” değerlendirmesinde bulundu.
Cassis, Davos’taki toplantıya BRICS ittifakından katılımların çok önemli olduğunu vurgulayarak, “Tüm bunlar, çatışmadan uzak ama Çin ve Rusya'yı etkilemede rol oynayabilecek ülkeleri bir araya getirmek için bu kolektif hareketi oluşturabilir." dedi.
Davos’taki toplantıda BRICS katılımcılarının (Brezilya, Hindistan, Suudi Arabistan ve Güney Afrika) Zelenskiy’nin Rusya ile savaşı sonlandırmayı amaçlayan 10 maddelik planını kabul edip etmedikleri ise açıklanmadı.
Kiev'in barış planını "saçma" bularak reddeden Rusya, ulusal güvenlik danışmanları toplantısına davet edilmedi.
“Mayıs 2025'ten önce barış beklemeyin”
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bağlantılı olduğu iddiasıyla İngiltere tarafından yaptırıma tabi tutulan Rus iş insanı Oleg Deripaska da Ukrayna ile Rusya arasında en az Mayıs 2025'e kadar barış sağlanmasının mümkün olmadığını öne sürdü.
Deripaska, Telegram hesabından yaptığı açıklamada, “Ukrayna'daki durumla ilgili yapıcı bir görüşmenin gerçekleşmeyecek olması üzücü - Rus delegasyonu olmayacak… Mayıs 2025'ten önce barış beklemeyin." ifadelerini kullandı.
Ukrayna'nın Rusya ile savaşı sona erdirmek için Kiev'in şartlarını ortaya koyan 10 maddelik barış planına ilişkin uluslararası görüşmeler Haziran 2023’te Kopenhag'da başlarken Davos’taki buluşma, dördüncü toplantı olarak kayıtlara geçti.
Analistler, Davos’taki ulusal güvenlik danışmanları toplantısına Ekim 2023’te Malta'da gerçekleştirilen son toplantıya kıyasla daha fazla ülkenin katıldığını ancak gerçek bir barış anlaşması için Rusya olmadan ilerleme kaydedilmeyeceğini belirtiyor.
Rusya-Ukrayna Savaşı, WEF’in son iki yıllık toplantısına damgasını vururken Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy'nin yarın Davos'taki toplantıya katılıp konuşma yapması bekleniyor.
Zelenskiy'nin Davos'taki toplantıda JPMorgan gibi uluslararası şirketlerin üst yöneticileriyle görüşmesi de planlanıyor.