İsrail’de yayınlanan Haaretz gazetesi, İskenderun ile Halep arasındaki geçiş noktası olan Bal-al Hava sınır kapısında ‘İslamcı muhaliflerin’ ilk devlet sınavını verdiklerini duyurdu. Buna göre IŞİD’i İdlib bölgesinden kovan muhaliflerin yönettiği Türkiye’nin Cilvegözü sınır kapısının karşısında yer alan bu geçiş noktasında şimdi muhalif oluşumun kurduğu ‘İçişleri Bakanlığı’ yetkilileri pasaportlara damga vuruyor, Türkiye’den gelen TIR’ları kontrol ediyor, gümrük memurları düzenli olarak görev yapıyor. Daha önce Beşar Esad’ın el sallayan bir portresinin ‘Suriye’ye hoşgeldiniz’ yazısıyla karşıladığı sınır kapısında şimdi Suriye rejiminin hiçbir simgesi yer almıyor.
Esad’lı para yasak
Sınır kapısına dışarıdan bakıldığında herhangi iki ülke arasındaki bir sınır geçişi kadar düzenli olduğu görülüyor. Tek fark ise Suriye rejiminin değil o rejime muhalif olanların sınır geçişini kontrol altında tutuyor olması. Hafız Esad’ın portresinin yer aldığı Suriye parası artık muhaliflerin hakim olduğu bölgelerde kullanılmıyor. Hatta bu parayı taşıyanlara hain gözüyle bakılıyor. Bab-al Hava dahil bu bölgelerde halk günlük tüm parasal işlemlerini Türk Lirası’yla yapıyor. Haaretz’e göre Türkiye ve ABD’nin de destek verdiği bu ılımlı muhalif oluşum başarıya ulaşırsa bu formül Suriye’de ‘kurtarılmış’ tüm bölgelerde uygulanabilecek.
Sürekli el değiştirdi
- 19 Temmuz 2012: Suriye ordusundan ayrılıp muhaliflerin tarafına geçen 30 asker tanklarla birbirine ateş açarak çatıştı. Sınır kapısı muhaliflerin eline geçti.
- 29 Temmuz 2012: El-Kaide bağlantılı silahlı grupların sınır kapısını kontrol etmeye başlamasıyla birlikte Suriye ordusu operasyon düzenledi. Çok sayıda militan öldürüldü, kapı Esad rejimine geçti.
- 7 Aralık 2013: Sınır kapısı muhalif İslam Cephesi’nin kontrolüne geçti.
- Temmuz 2014 ve sonrası: Selefi milisler ve Ahrar el-Şam üyeleri kontrol ediyor.
Reyhanlı’ya kaçış noktasıydı
Bab el-Hava Sınır Kapısı İskenderun ve Halep kentleri arasında kamyon ve otobüs uzun hatlarında kullanılan bir geçiş noktası. Sınırın Türk tarafında en yakın şehir Hatay İline bağlı Reyhanlı ilçesi. Bab el-Hava Sınır Kapısı, devam eden Suriye ayaklanmasında, Reyhanlı yakınlarında ki mülteci kampına ulaşmaya çalışan Suriyelilerin sık sık geçiş yaptığı bir yerdi. Geçişlerde kaçakçılık, özellikle petrol ve gaz, ve çatışma sırasında silah kaçakçılığında artış görüldü.
‘En güvenli Cilvegözü’
Türkiye’nin Cilvegözü Sınır Kapısı’nın Suriye tarafında yer alan Bab-el Hava Sınır Kapısı Dış İlişkiler Sorumlusu Edib Ebu Halid, direnişçiler kontrolündeki kapının tamamen sivil idare tarafından yönetilmeye başlandığını belirtti. Ebu Halid, kapının uzun bir yenilenme sürecinden geçtiğini ve Suriye’deki savaş ortamından en çok etkilenen sınır kapısı olmasına rağmen şu an en güvenli kapı haline geldiğini ifade etti. Halid, “Bab-el Hava çok çetin süreçlerden geçti. Önceleri askeri bir yönetim vardı ve önemli bir geçiş kapısıydı.
Ancak şimdi sivil bir yönetim var” dedi. Ebu Halid, “İnsanların geçişleri ile birlikte ticari ve ekonomik faaliyetler düzenli bir şekilde sağlanıyor. Giriş ve çıkışlarda tam anlamıyla sivil bir kadroyla hizmet veriyoruz. Bab-el Hava artık sivil bir kurum halinde hizmet vermektedir. Sınır kapısını sivilleştirdik” dedi.
‘Silah ile girilmiyor’
Sınır kapısının güvenliğinin Ahraru’ş Şam İslami Hareketi tarafından sağlandığını ancak idare ve işleyişte hiçbir askeri etkinin bulunmadığını kaydeden Halid, “Kapının güvenliği dışarıdaki kontrol kulübelerinden sağlanıyor. Kimse sınır kapısı alanına silah ile giremiyor. Bu hizmeti Ahraru’ş Şam İslami Hareketi sağlıyor” şeklinde konuştu. İnsani yardım, gümrük ve pasaport kontrolü gibi hizmetlerin ifa edildiğini belirten Ebu Halid, karşılıklı ilişkilerin gelişmesi için Bab-el Hava’nın bir fırsat olduğunu vurguladı.
