Gel demesi kolay, git demesi zor...
Bu söz annemin meşhur lafıdır. Genelde misafirliğe gelip de bir türlü gitmek bilmeyenleri betimler.
Bu ata sözünü hayatınıza aldığınız insanlardan başınıza sardırdığınız dertlere kadar hayatın farklı alanlarında çeşitlendirebilirsiniz…
An itibariyle Türkiye’de en çok konuşulan konulardan biri de Suriyeli sığınmacılar…
Mülteci deniyor, yanlış! Uluslararası anlaşmalara ve Türk Hukuku’na göre, sadece Batı’dan ülkemize gelenler mülteci haklarından yararlanabiliyor.
Türkiye’ye doğudan, Afrika ülkelerinden gelenlerin hukuki statüsü ise sığınmacı.
Göçmen tanımı ise karşılıklı anlaşma ya da çeşitli nedenlerle ülkemize göç eden soydaşları tanımlıyor.
Suriye’den iç savaş nedeniyle ülkemize gelenler için özel bir yasa çıkartıldı.
Koruma altındaki sığınmacı statüsü tanındı, buna göre Türkiye’nin sağlık ve eğitim haklarından ücretsiz yararlanabiliyorlar.
Konumuza dönecek olursak 14 Mayıs seçimlerinin gündeminde özellikle muhalefet partileri olmak üzere Suriyeli sığınmacılar ve ülkemize bir şekilde gelen diğer yabancı uyruklular yer aldı…
An itibariyle televizyon haber kanallarında ve haber sitelerinde en çok gündeme gelen konulardan birisi de Suriyeliler başta olmak üzere Türkiye’de yaşayan yabancı uyruklular…
Zira…
Sinan Oğan’ı Cumhurbaşkanı olarak gösteren ATA ittifakının sahada oy getiren söylemleri arasında “Suriyelilerin ülkesine geri gönderileceği” yer alıyor…
Özellikle de ATA ittifakı bileşenlerinden Ümit Özdağ’ın liderliğindeki Zafer Partisi’nin aldığı yüzde 2,3’lük oyda Suriyelilerle ilgili sert söylemler etkili oldu.
Şu anda iktidarın ve muhalefetin gözü Sinan Oğan’ın aldığı yüzde 5, 17 oyda… Dolayısıyla da medyanın gündeminde Suriyelilerin ülkeden gönderilmesi yer alıyor…
Peki Türkiye’de İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı’na kayıtlı ne kadar Suriyeli var?
Göç İdaresi verilerine göre 19 Nisan 2023 tarihi itibariyle kayıtlı / resmi Suriyelilerin sayısı 3 milyon 411 bin…
Kayıtlı olmayanların sayısı hakkında muhtelif iddialar var. Kesin bir şey söylemek mümkün değil.
Son birkaç yılda Suriyelilere ülkemize kaçak giren Afganlılar ve Pakistanlılar da eklendi… Bir de Afrika ülkelerinden gelenler var… Avrupa ülkelerine geçmek için transit ülke olarak görülse de Türkiye’ye gelen yabancıların büyük çoğunluğu kalıcılaştı…
Geçende bir siyasiye sordum; “Milyonlarca insanı nasıl göndereceksiniz? Zorla olmaz!”; “Başka yolları da var” dedi, örnekledi:
“Çalışmalarını engelleyerek, işsiz bırakarak göndeririz…”
Milyonlarca insanı aç bırakarak kaçırtmak çok gayri insani bir çözüm…
Başka bir yönü de var: Yüz binlerce Suriyeli sığınmacı, Türk işverenlerin yanında sigortasız, asgari ücretin altında bir bedelle çalışıyor; dolayısıyla SGK primi ve gelir vergisi işverenin cebine kalıyor. Ev sahipleri Suriyelilere konutlarını hep emsalin oldukça üzerinde fiyatlarla kiraladı…
Suriyelilerin az bir kısmı esnafa dönüştü. Ağırlıklı olarak hizmet sektöründe, küçük sanayide, esnafın yanında, tarım ve hayvancılık alanında çalışıyorlar. Son yıllardaki mevsimlik tarım işçilerinin büyük çoğunluğu Suriyeliler; Afganlılar dağda bayırda çobanlık yapıyor…
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 31 Mart 2019 tarihinde yapılan açıklamada Türkiye’de çalışma izni verilen Suriyeli sayısı 31 bin 185 kişi… Aradan geçen dört yılda acaba 50 bin olmuş mudur?
Özetle… Gel demesi kolay da, git demesi öyle ağızdan çıktığı gibi kolay değil… Öyle meydanlarda “Göndereceğiz” demekle olacak bir iş de değil…
TOPLAM KAYITLI YABANCI UYRUKLU SAYISI
Mülteciler.org sitesinde yer alan 19 Nisan 2023 tarihindeki Göç İdaresi verilerine göre Türkiye’de yaşayan kayıtlı Suriyeli sığınmacı sayısı 3 milyon 411 bin 29 kişi…
Buna 1 milyon 792 bin diğer kayıtlı yabancıları eklediğinizde sayı 5 milyon 203 bine çıkıyor.
Ülke nüfusu 85 milyon 279 bin… Yani nüfusun yüzde 6,10’u kadar yabancı yaşıyor. Üstelik bu sayıya kayıt dışı olanlar ile, kurs, eğitim, iş gibi çeşitli nedenlerle 3 aylık oturum alanlar dahil değil.
AFGANİSTAN, PAKİSTAN VE SURİYE’DEN GELENLERDE ERKEKLER ÇOĞUNLUKTA
Öte yandan bu kadar çok yabancının ülkemizde bulunması da ciddi bir güvenlik sorunu; sınırlardan giren Afganlılar ile Pakilerin videolarına bakıyorsunuz, hepsi genç erkek.
Zaten ülkemizdeki Suriyeli erkeklerin sayısı da kadınlardan 209 bin kişi fazla; erkekler yüzde 53; kadınlar yüzde 47…
Savaşan toplumlarda başka ülkelere sığınanlar arasında kadın, çocuk ve yaşlıların oranı daha yüksektir. Burada tam tersi bir durum söz konusu… Bunu sorduğunuzda ise “Esad’ın ordusuna asker olmamak için geldiler” gibi bir yanıt alıyorsunuz.
SURİYELİLERDE ERKEK BEBEK DOĞUM ORANI YÜKSEK
Suriyeli sığınmacılarda erkek nüfusun fazla olmasının bir nedeni de erkek bebek doğum oranlarının yüksek olması.
Mesela 0-4 yaş grubunda erkek çocuklar kız çocuklarından 16 bin kişi daha fazla. Aynı durum 5-9 yaş grubunda da söz konusu; 16 bin…
10-14 yaş grubunda da erkekler kızlardan 11 bin fazla! 15-18 arasında ise 14 bin!
Erkek kadın arasındaki en büyük fark 45 bin ile 25-29 yaş aralığında… 55 yaştan sonra nüfus dengesi kadınların lehine değişiyor.
Öte yandan mülteciler.org sitesinde yer alan Göç İdaresi verilerine göre;
Suriyeli nüfusun yüzde 71,2’si kadınlardan ve 18 yaş altı çocuklardan oluşuyor…
Kayıtlı Suriyelilerin yaş ortalaması 22,6; oldukça genç!
TÜİK verilerine göre Türkiye’de 2022 yılında yaş ortalaması erkeklerde 32,8, kadınlarda 34,2…
OCAK 2023’TEN İTİBAREN SURİYELİ SIĞINMACI SAYISINDA 124 BİN 969 KİŞİLİK AZALMA VAR…
Göç İdaresi verilerine göre Ocak 2023 – 19 Nisan 2023 tarihleri arasında Suriyeli sığınmacılar 124 bin 969 kişi azalmış…
Bebek doğumlarını göz önüne aldığınızda en az 140- 150 bin kişi Türkiye’den ya Suriye’ye ya da başka ülkelere gitmiş…
Bunda 6 Şubat depremleri nedeniyle yaşamını yitirenler ve ülkelerine geri dönenler etkili olmalı.
ŞEHİRLERE YAŞAYAN KAYITLI SURİYELİ SAYISI
19 Nisan 2023 tarihi itibarıyla şehirlerde yaşayan Suriyeli sayısı 3 milyon 348 bin 214 kişi…
Ancak 19 Nisan tarihli çizelgeler şehirlerde yaşayan Suriyelilerin tam sayısını vermiyor.
Zira şubat ayında çıkan bir yönetmelik hükümlerine göre deprem illerindeki kayıtlı Suriyelilerden 90 gün boyunca seyahat belgesi istenmeyecek.
BURSA’DA KAYITLI SURİYELİ SAYISINDA AZALMA VAR!
En çok Suriyeli barındıran şehir 531 bin 98 kişi ile İstanbul. İstanbul’u 450 bin 115 kişi ile Gaziantep, 349 bin 919 kişi ile Şanlıurfa takip ediyor. Suriyelilerin yerli nüfusa oranla en yoğun olduğu şehir ise yüzde 33,6 ile Kilis.
Bursa’da ise görünüşte azalma var. Aralık 2022’de şehirdeki Suriyeli sığınmacı sayısı 184 bin iken bu sayı 182 bine düşmüş… Suriyeli nüfusa eklenen yeni doğanları düşündüğünüzde 10 binin üzerinde bir azalma olmuş…
Yine de Bursa, Marmara, Ege, Karadeniz, Orta ve Doğu Anadolu illeri arasında nüfusa oranla en yoğun Suriyelinin yaşadığı il… Bunda Bursa’da sanayinin gelişmiş olması ve dolayısıyla iş imkanlarının daha elverişli olmasının etkisi çok.
Türkiye’de Suriyelilerin olmadığı il yok; en az Suriyelinin yaşadığı il 47 kişi ile Tunceli.
SURİYELİLERİN TÜRK NÜFUSA ORANI
Geçici koruma altına alınan kayıtlı Suriyelilerin Türk nüfusuna oranı ise ülke genelinde yüzde 3,84. TÜİK tarafından Türkiye’nin nüfusu son olarak 85 milyon 279 bin 553 olarak açıklandı
TÜRK VATANDAŞLIĞI VERİLEN SURİYELİLER VE DİĞER YABANCI UYRUKLULAR
İçişleri Bakanlığı tarafından 19 Aralık 2022 tarihinde yapılan açıklamada 223 bin 881 Suriyeliye Türk Vatandaşlığı verildiği yer aldı.
Bu kişilerin 126 bin 786’sı reşit, 97 bin 95’i ise çocuk…
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri tarafından 19 Ağustos 2022 tarihinde yapılan açıklamada 104 bin 976 Ahıska Türkü, 7 bin 1 Uygur Türkü ve 39 bin 294 Afganistan uyrukluya Türk Vatandaşlığı verildiği yer almıştı…
14 MAYIS SEÇİMLERİNDE OY KULLANABİLECEK SURİYELİ SAYISI
15 Nisan 2023 tarihinde İçişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya gire seçimde oy kullanma hakkına sahip Suriyeli asıllı Türk vatandaşı sayısının 130 bin 914…
Seçimlerde oy kullanabilecek Suriye asıllı Türk Vatandaşı sayısı 19 Aralık 2022 tarihinde 126 bin 786, 19 Ağustos 2022 tarihinde 120 bin 133, 31 Mart 2022 tarihinde ise 113 bin 654 olarak açıklanmıştı.
