Ülkemizde; ekonominin çok büyük bir bölümünü “hizmet sektörü” oluşturuyor. İnşaat sektörü genel içinde büyük bir oranda değil. Ancak yarattığı potansiyel çok önemli. Özellikle istihdamda ve alt tedarik gruplarında bunu görüyoruz.
Rakamsal değerleri biraz gecikerek alabiliyoruz. Bu nedenle değerlendirmelerimiz de sıcağı sıcağına olamıyor. Bu hafta sizlere yılın ilk 9 aylık resmi değerleriyle; inşaat sektörüne ve kısmen ekonomiye ilişkin bilgi vermeye çalışacağım. Öncelikle çimento sektörünü ele alalım.
Çimento Üretimi
ve Satışı:
2022 yılı Ocak-Eylül döneminde, çimento üretiminde geçen yıla oranla %8,5’lik bir düşüş yaşanmıştır. Yine bu dönemde üretilen çimentonun yaklaşık %27,2’si ihraç edilmiştir. Aynı dönemde, bir önceki yıla göre iç satışlarda %12,8 azalma yaşanırken, çimento ihracatında ise %9,3’lük bir artış gerçekleşmiştir.
Sektör, yaklaşık %6 büyüme yaşadığı 2021 yılından sonra 2022 yılına, iç piyasada düşüş ve ihracatta ise artış ile başlamıştır. Eylül ayında iç satışlardaki düşüş trendi bir miktar azalmıştır. Bölgesel bazda, iç satışlarda tüm ülkemizde düşüş görülmüştür.
Aylık ve yıllık bazda durum şudur:
Aylık Bazda:
Çimento Üretimi: % -3,48
Çimento İç Satışı: % -6,77
Çimento İhracatı: % +10,94
Yıllık Bazda:
Çimento Üretimi: % -8,52
Çimento İç Satışı: % -12,81
Çimento İhracatı: % +9,26
Yarı Mamul Klinker’de ise durum şöyle olmuştur:
(Yıllık bazda)
Klinker Üretimi: 54.114.751 ton
Klinker İhracatı: 6.829.830 ton
TÜİK verilerine göre; 2022 Ocak-Eylül döneminde ihracatımızı en çok arttırdığımız ülke Kanada olmuştur: %185,18. Onu ABD izlemiştir: %97,27.
Çimento ve klinker ihracatına miktar ve
döviz cinsinden baktığımızda (İlk 9 ay):
Çimento İhracatı: 14. 594.074 ton
İhracat Geliri: 881.597.351 USD
Klinker ihracatı 7. 004.418 ton
İhracat Geliri: 324.351.009 USD
Böylece ilk 9 ayda sektörün ihracat geliri, toplam 1.205.948.360 ABD doları olmuştur.
Bu değerler, enerji fiyatlarının çok yükseldiği bu dönemde sektöre yeterli karlılığı sağlamamaktadır. Buna rağmen fabrikalar, durmanın yaratacağı maliyet yükselmelerine denge sağlamak için ihracat yolunu seçmektedir. Limanlara çok yakın veya limanı olan tesisler daha avantajlı durumdadırlar. TÜİK verilerine göre; 2011 yılı ortalarındaki yaklaşık 70 USD/ton ihracat fiyatı (Çimento) son yıllarda azalmış ve 2017 Şubat ayında 43,7 USD/ton ile dip yapmıştır. Fiyatlar sonraki aylarda biraz toparlanmış ve 2017 yıl sonunda 50,2 USD/ton; 2018 yıl sonunda 52,7 USD/ton; 2019 yıl sonunda tekrar düşüşle 43,2 USD/ton ve 2020 yıl sonunda 42,4 USD/ton olmuştur.
Ortalama fiyatlar 2021 yılında tekrar artmaya başlamış ve 2022 yılı Eylül ayında 62,3 USD/ton seviyesine ulaşmıştır. Bu ortalama fiyatlara, girdi maliyetleri ve ihraç fiyatı yüksek olan beyaz çimento da dahildir.
Konuya devam edeceğim.
