USD 0,0000
EUR 0,0000
USD/EUR 0,00
ALTIN 000,00
BİST 0.000

Uçak biletlerinde ‘tavan’ fiyat uygulaması çöktü!..

05-09-2022

Tam 11 yıl kesintisiz bakanlık yapan Binali Yıldırım İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na aday olmak için Aralık 2013’te istifa etti ve yerine Lütfi Elvan atandı. Bakanlıkta ilk olarak Binali Bey’e yakın kadrolara el attı, fakat yeni devreye konulan “İç hatlarda uçak biletlerinde tavan fiyat” uygulamasına hiç dokunmadı. Çünkü, o sıralarda parti propagandası için çokça kullanılan “Hava yolu, halkın yolu” sloganının hayat bulması için tavan fiyat, iç hatlarda her neresi olursa olsun tek yönde 299 TL ile sınırlandırılmıştı.

Bu uygulama önceleri bir çözüm gibiydi. 2013 yılında 1 ABD Doları 1746 ile 2160 TL arasında bir seyir izliyor, bir iç hat bileti ortalama 150 dolara alınıyordu.

Bu fiyat Ankara, İzmir gibi kısa hatlarda havayolu şirketlerini memnun ediyordu ancak Kars, Van gibi uzak ve yolcusu az destinasyonlarda hep zarar yazıyorlardı. Bu nedenle, başta THY olmak üzere kısa adı TÖSHİD olan Türkiye Özel Sektör Havacılık İşletmeleri Derneği’nin üyesi olan şirketler Ulaştırma Bakanlığı’ndan tavan fiyatın arttırılmasını istedi ve 2014 yılında tavan fiyat 309 TL oldu. 2017’de 352 TL’ye ardından 450 TL’ye çıkarıldı.

Zam taleplerinde THY sesini çıkarmıyor görüşmeleri TÖSHİD Başkanı olan Onur Air Genel Müdürü Teoman Tosun, bu işin çok zararını çektiklerini söyleyen, daha sonraki TÖSHİD Başkanı ve Pegasus’un Genel Müdürü Mehmet Nane yürütüyor, açıklamalar da bakanlıktan geliyordu.

Ekim 2019’a kadar bu fiyat aynı kaldı.

Bu arada 2015’te Feridun Bilgin (8 ay), yine Binali Yıldırım (5 ay), Ahmet Arslan (14 ay), M. Cahit Turan (21 ay) bakanlık görevi yaptılar ve ne olur ne olmaz diye tavan fiyat konusunu kaldırmayı hiç mi hiç düşünmediler, talepleri onayladılar. Mart 2020 itibariyle Adil Karaismailoğlu Bakanlık koltuğunda görev yapıyor. Bu konu onun için de zor bir sınav oldu ve onun döneminde de iç hat bilet tavan fiyatı Aralık 2021’de 499 TL, sonra 599 TL, 699 TL, 899 TL ve Haziran 2022’de de 990 TL’ye kadar yükseldi. Ne yazık ki, iç hat uçak biletlerinin tavan fiyatının artış hızına vatandaşın satın alma gücü yetişemediği için, uçaktan inip, otobüse binmek zorunda kaldılar. Halkın yolu da artık hava yolu değil, kara yolu oldu.

Hafta içinde iç hatlarda uçak biletinin tek yön tavan fiyatı 1149 TL’ye çıktı diye haberler çıkınca, Bakanlıktan bu haberi doğrulatmak istediğimde “Evet” denildi. Unutmadan söyleyelim ki şimdi bir ABD doları da 18 lirayı geçmiştir. 50 dolar karşılığı TL’ye bilet satan havayolları bu durumdan mutlu olmuyor, vatandaş da bilet almakta zorlanıyor. Yani alan da satan da bu işten hiç memnun değil.

Vatandaş gittiği yerde kalmayacağına göre gidiş dönüş için 2 bin 300 TL gibi yüksek bir ücret ödediği için mutsuz, taşıyıcı firmalar bu fiyata bilet satarak kar etmek mümkün değil diyerek baştan şikayetçi. Ne yazık ki, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın ikide bir artan ‘tavan’ fiyat uygulaması da hiçbir işe yaramamış ve çökmüştür. Yolcular da çöken bu tavanın altında kalmıştır.

Tavan fiyatı orada da tutmak zor olacak, yakın zamanda yeni revizeler gerekecek. Zaten gerçek şu ki, bir süre sonra bilet satış fiyatları tavanın üstüne çıkacaktır. İç hatlar yerine aynı uçuş mesafesinde daha karlı olan dış hatların tercih edildiği ve bu nedenle de bilet bulunamadığını ileri sürenler var. Araştırmaya değer. Türkiye’de 2007 yılında 19 havayolu şirketi olduğunu ve bu sayının 9’a kadar düştüğünü söyleyen TÜİK eski başkanı bu bilgiyi nereden aldı bilmiyorum, ama o tarihlerde bahse konu bu şirketlerin sayısının bu kadar olmadığı ve birçoğunun da iç hatlarda uçmadığı bir gerçek. 2004 yılında kapanan İstanbul Havayolları, THY (Anadolu Jet bir şirket değil THY alt markasıdır) Pegasus, Sun Ekspres, Atlas Jet, Onur Air ve çok kısa bir dönemde Sky Airlines ve Turkuaz adlı şirketleri iç hat uçuş yaptı. Şimdi yalnız THY, Pegasus ve Sun Ekspres uçmakta.

Kapanan İstanbul Havayolları’nın eski Genel Müdürü Safi Ergin, bana göre en doğru teşhis koyarak iç hatlardaki düşüşlerin yurttaşın gerileyen alım gücünden kaynaklandığını belirtiyor ve şunları söylüyordu: “İç hatlarda maliyetlerle birlikte fiyatlar da arttı. Fiyat artınca talep düştü ve sefer sayısı azaldı. Dış hatlarda azalma yok. Çünkü, Euro’nun Dolar’ın alım gücü var. Demek ki sorun TL ile kazananlarda. Her şey alım gücü ile ilgili. Havacılığı tek başına kurtaramazsınız, topyekûn Türkiye ekonomisi kurtulmalı. Türkiye için kurtuluş genel ekonomik kurtuluştadır.”

Mutlu yarınlar Türkiyem.

SİZİN DÜŞÜNCELERİNİZ?