USD 0,0000
EUR 0,0000
USD/EUR 0,00
ALTIN 000,00
BİST 0.000

Organize sanayi bölgelerine bir bakış -2-

08-08-2022

Sadece Artvin ilimizde OSB bulunmuyor.

Planlı sanayileşme açısından OSB’ler çok önemli. Çevreye duyarlı sanayileşme ve kayıtlı ekonominin iyi bir örneği bu oluşumlardır. Bunların %45’i Marmara (74) ve Ege (50) bölgelerinde bulunuyor.

İlki Bursa’da 1962 yılında ku­rulan OSB’lerin bugüne kadar geçen sürede sayıları 276’ya ulaşırken; bunların 33’ü ihti­sas, 10’u gıda, tarım ve hay­vancılık, 7’si ıslah, 2’si özel ve kalanı da karma olarak faaliyet gösteriyor. Ağırlıklı olarak Marmara ve Ege Böl­gesi’nde faaliyet gösteren OSB’lerin diğer bölgelere dağılımı ise şöyle: İç Anadolu (48), Karadeniz (41), Doğu Anadolu (22), Akdeniz (22), Güneydoğu Anadolu (21). Mevcut OSB’ler yurt genelinde yaklaşık 750 km2’lik (ülke topraklarının binde biri) bir alan kaplarken, halen 19 OSB’nin de inşaatı sürüyor. OSB’lerde faaliyet gösteren 57.263 firmada 1.431.440 kayıtlı kişi çalışıyor.

Bazı OSB’ler başlangıçta bir planlama ile oluşmadı. Buna örnek Bursa’daki Demirtaş OSB’dir. Bu girişimin altyapı ve diğer sorunlarla birlikte ne güçlüklerle normalleşmesine çalışıldığını gördüm. Emeği geçenlere teşekkür ediyorum.

Organize Sanayi Bölgeleri Derneği (OSBDER) Başkanı Sn. Hüseyin Kutsi Tuncay; OSB’lerin, planlı, çevreye duyarlı, sanayileşmenin ve kayıtlı ekonominin iyi bir örneği olduğunu belirtiyor. OSB modeli­nin; ülke kaynaklarının israf edilmemesi açısın­dan önemi çok fazla. Bu nedenle; kara, deniz, hava ve demiryolları ula­şımının en az üçünün bu­lunduğu yerlerde oluşması gerekiyor.

Yer seçimi yapılırken ilgili 7 bakanlığa bağlı 22 müdürlük ve genel müdürlüğün onayı ge­rekiyor. Planlı ve çevreye duyarlı yatırımların üretim maliyetlerini arttırmasına karşın, bunların savunulması gerekli. Sayın Tuncay’ın bu konudaki gö­rüşü şöyle: “OSB’ler maliyetleri yükseltse bile bu ülkenin kay­naklarını daha verimli kullanma imkânı sağlıyor. Ülkenin kaynakları heba edilmemiş oluyor.”

Çarpık sanayileşmenin önlenmesi açısından da OSB’ler çok etkili. Bu model kapsamındaki yatırımlar mutlaka teşvik edil­meli. Geçmişte çeşitli teşvikler veriliyorken bunlar zamanla azaldı. 276 OSB’yi Türkiye için değerlendirdiğimizde bunların arsalarının hâlen %47’sinin boş olduğunu belirten Sn. Tuncay; %53’ünde de bir veya birden fazla yatırımcı olduğunu kayde­diyor. Tamamı üretime geçtiğinde OSB’lerin yaklaşık 2 mil­yon kişilik istihdam sağlama kapasitesine sahip olduğu belirtiliyor. “Yeterli veya yetersizden çok, Türkiye’de gece­kondu sanayileşmenin fazlalığını görmek gerekiyor.” OSB’lere taşınma maliyetleri desteklenirse mevcut OSB’ler yetmeyebilir bile. Rakamlara ve OSB’lerin genel durumuna bakıldığında, arz-talep dengesi bozuk diyebiliriz. Altmış yıllık bir tecrübe biri­kimine sahip olduğumuz OSB’ler konusunda yetkililer daha yakın ilgilenmelidirler. OSB konusunun duayeni Sn. Ergun Kağıtçıbaşı’dan defalarca anılarını ve çektiği zorlukları dinledim. Kendisine; bir mühendis ve yönetici olarak tek­rar şükranlarımı iletmek istiyorum.

Tecrübelerden yararlanmak; en kolay ve avantajlı yoldur. Tecrübe ve bilgi birikimlerimizi iyi değerlendireceğimizle ilgili umudumu saklı tutuyorum...

Not: Geçen yazıda; 27 Mayıs 1960 tarihi, sehven 27 Mayıs 1961 olarak yazılmıştır. Düzeltir, özür dilerim.

SİZİN DÜŞÜNCELERİNİZ?