Electronic Arts, Ubisoft ve Microsoft gibi dünyaca ünlü teknoloji şirketlerinde yazılımcı ve ekip lideri olarak çalışan Türk girişimci Dr. Doğu Taşkıran kardeşi Mehmet Taşkıran ile birlikte Orderinbox projesine imza attı.
Nisan ayında Dr. Doğu Taşkıran’ı online katıldığı bir sempozyumda izlemiştim. Metaverse ve NFT konularında oldukça sıra dışı bir konferans vermişti. Çok ilgimi çekmişti, o tarihte İnternette kendisine dair pek bir bilgiye ulaşamamıştım.
Dün akşam tekrar adını girip taradığımda Orderinbox ve Doğu Taşkıran ile ilgili pek çok habere denk geldim.
Türkçede bir olay ya da iş çok geliştiğinde patladı, denir ya, öyle bir şey olmuş anlaşılan…
Hakkında pek çok haberin yanı sıra Swipeline Podcast’te yapılan söyleşisine denk geldim.
(Swipeline sturtup ve teknoloji odaklı yeni medya olarak kendini tanımlayan, haber, video ve podcast içerikleri üreten bir kuruluş.)
Swipeline Podcast’teki söyleşide Dr. Doğu Taşkıran kardeşi Mehmet Taşkıran ile birlikte 2016 yılında Stambul’u ve 2022’nin bahar aylarından itibaren hayata geçirdikleri NFT Pazar yeri olan Orderinbox’ nasıl yarattıklarını anlatıyor:
“Ben sol beyinim programlama tarafındayım, kardeşim Mehmet sanatta, kreatifte, yaratıcılıkta etkin, sağ beyin. Birlikte daha üst yapıda hizmet veren sanal ve artırılmış gerçeklik stüdyosu Stambul’u kurduk.
Kuzey Amerika’da iki kişi olarak başladığımız operasyonu 24 kişilik global operasyona dönüştürdük. Gayrimenkul sektöründe mimari ve iç mimari görselleri içinde gezinebilir hale getirdik, Hollywood kalitesindeki gerçek görsellerle gayrimenkul geliştiricilerin ve mimarların satış pazarlama ofislerini tümüyle dijitalize edecek yapıları kurguladık. En gerçekçi haliyle gezdirebilecek düzeyde yaptık. Metaverse yokken biz bunu yapıyorduk. “
Mart 2022’de test yayınına aldıkları ve şimdi de aktifleştirdikleri Sosyal NFT Pazaryeri Orderinbox hakkında ise şu bilgileri verdi:
“Orderinbox Metaverse denilen öte evrenin ekonomik ve sosyal altyapısını oluşturacak ögelerde süslediğimiz sosyal NFT pazaryeri dediğimiz projedir. . Birkaç farklı NFT pazaryerinin pazarlama ve satış eksikliklerini algılayıp onu sosyal bir ağ çerçevesinde bütünleştirdik.
Bir yaratıcının oluşturduğu eserini sosyal bir ağın içerisinde hızla tanıtmasını ve derin bir şekilde bunu hiç görmemiş insanların önüne getirmesini sağlayan birtakım algoritmalar kullanarak NFT’nin tanıtılmasını kolaylaştırdığımız bir pazaryeri.”
Orderinbox’ın kurumsal youtube tanıtımında ise şu bilgiler yer alıyor: “Orderinbox, yaratıcılar ile koleksiyoncuların NFT olarak bilinen ve blok zinciri teknolojisiyle güvence altına alınmış her tür dijital varlığın takasını yapmak üzere buluştuğu, metaverse için geliştirilmiş bir sosyal ticaret platformudur.”
İçerik üreticilerinin hayran kitleleri oluşturabildiği Orderinbox İngilizce olarak kullanımda; çok yakın bir sürede Türkçe, İspanyolca, Fransızca, Çince, Portekizce ve Rusça dahil olmak üzere 6 ayrı dilde daha kullanıma sunulacak.
“İLK OYUN PROGRAMINI 12 YAŞINDA YAZDIM”
Okullar kapanmadan önce Nova Okulları’nda Fizik Sempozyumu’nu izlemiştim. İlk oturuma Kanada’dan online olarak katılan bilgisayar oyunları ve metaverse alanında küresel ölçekte başarılı projelere imza atan Dr. Doğu Taşkıran “Sanal Evren ve Gerisi” temalı sunum gerçekleştirmişti.
Dr. Taşkıran bilgisayar oyunlarına olan ilgisinin aileden geldiğini söylemişti:
“1980 doğumluyum, İzmir’de büyüdüm. O yıllarda bilgisayar oyunları revaçtaydı. Atari salonları vardı. Amcalarım Japonya’dan Güney Kore’den bilgisayar parçaları ve oyunları getirirlerdi. İzmir’deki atari salonlarının yarısı aileme aitti, kalan yarısı da cihaz ve oyunları bizden alırdı.
Çocukluğum atari salonlarında geçti; bir gün oyun oynuyordum; amcam ‘Sadece oyun oynamakla olmaz, bunu yapman da lazım’ diyerek bana Basic Program kitabı ve bilgisayar verdi.
11 yaşında programlamaya başladım; 12 yaşında ilk oyunumu yazdım. Babam resim öğretmeniydi, ressamdı, suluboya sanatçısıydı, başka işler de yaptı. Apple II kullanıp tasarım yapan ilk kişilerdendi. Çocuk yaşta bu işlerin içindeydim. 12 yaşından itibaren kariyer hedefim oyun yapmaktı. ODTÜ’ye başladığım 1998 yılında da hedefim bilgisayar oyunları yapmaktı.”
‘GERÇEKLE SANAL ARASINDA KÖPRÜ OLUŞTURMAK’
O yıllarda Türkiye’de sektörün yeni olduğuna dikkat çeken Dr. Doğu Taşkıran sözlerini şöyle sürdürdü:
“ TSK’nın Kara ve Hava Kuvvetlerine simülasyon programları yaptık. Tank, Uçak, araç simülatörü programlayana ekiplerin içinde yer aldım. Ama bilgisayar oyunlarına tutkum hiç bitmedi.
FİFA oyununu bilirsiniz. FIFA Electronic Arts’ın bir kolu olan EA Sports tarafından 1993’ten bu yana yıllık çıkarılan futbol oyunu.
Ardında 3 bin kişilik bir ekip var; Kanada’dan EA’dan teklif geldi, ‘Yeni bir oyun yapacağız’ diyerek çağırdılar. 2006 yılından itibaren Kanada’da yaşıyorum.”
METAVERSE İLKOKULDAN LİSEYE EĞİTİMDE KULLANILABİLİR
Electronic Arts, Ubisoft ve Microsoft’ta çalıştıktan sonra 2016 yılında kendi stüdyolarını kurduklarını anlatan Taşkıran, kardeşiyle birlikte üç ve dört boyutlu filmler yaptıklarını, kardeşinin ilk 4 boyutlu film yapan ekibin içinde yer aldığını söylemişti.
Edgar Dale’nin öğrenme piramidine atıfta bulunan Dr. Doğu Taşkıran şunları anlatmıştı:
“Edgar Dale’ye göre, kişiler 2 hafta sonra okuduklarının yüzde 10’unu, dinlerseler yüzde 20’sini; sadece izlemişlerse yüzde 30’unu, hem duyup hem görmüşlerse yüzde 50’sini; kendileri anlatmışsa yüzde 70’ini; eğer dramatik sunum yapmışlarsa, oradaymış gibi eğitim yapmışlarsa yüzde 90’ını hatırlıyor…
Her kademedeki eğitimde dersleri 3 boyutlu ortamda izleyebilir hale getirirsek, herkesin yüzde 70, yüzde 90 oranında öğrenmesini sağlayabiliriz.
Mesela gezegenler konusunda ilkokul öğrencilerini Mars’ın zeminine götürebiliyorsunuz.
Kuzey Kutbu’na gidip hızla buzların nasıl eridiğini görüyorsunuz. Bu süreç yaratıcılığımızı tetikliyor, görselleşme teknolojileri yeni evren yaratıyor. Üniversitedeki tıp öğrencisi hastasının MR sonuçlarını hastasının üzerinde görebiliyor.”
Sanal ile gerçeğin buluşması sürecinde farklı verileri, dünyanın farklı yerlerindeki insanların bir araya gelip çalışabildiğini anlatan Dr. Doğu Taşkıran şu bilgileri paylaşmıştı:
“Aynı gözlüğü takarak Hindistan’daki, Çin’deki ya da Afrika’daki mühendis, Türkiye’deki bir inşaat firmasında çalışabilir. NASA’da farklı yerlerdeki bilim insanları farklı sorunları birlikte çözebiliyor.”
