İki dönem şube başkanlığını üstlenen Prof. Dr. Erkan Yaslıoğlu yeniden aday olmazken, Çağdaş Tarımcılar, daha önce yönetim kurulunda çeşitli kademelerde görev yapmış olan Dr. Fevzi Çakmak öncülüğünde seçime gidiyor….
Son dakika başka liste çıksa da 12 Aralık günü seçilmesine kesin gözüyle bakılan yönetim kurulu adayları şu isimlerden oluşuyor:
“Asıl adaylar: Dr. Fevzi Çakmak, Doç. Dr. Barış Bülent Aşık, Dr. Murat Alkan, Serkan Durmuş, Derya Ak, İsmet Ateş, Hasan Kayın…
Yedek adaylar: Özkan Sarıoğlu, Başak Pehlivan, Abdullah Tayyar, Ali Sarıbal, Mahir Kara, Öğretim Görevlisi Yasemin Özdemir, Bertuğ Karakule.”
ZMO Bursa Şubesi oldum olası, kente, verimli tarım arazilerinin korunmasına, çevreye, doğaya duyarlı, gerektiğinde müdahil olabilen, bilimin ışığında görüşlerini bildiren bir odadır.
Kovid-19 salgınıyla birlikte güvenli gıdaya erişimin önemi çok daha arttı. Ne yazık ki, Türkiye’de dolardaki yükseliş ve gıda ürünlerine art arda gelen zamlar tarımsal üretimi ve gıda ürünlerini ülkenin sıcak gündemi haline getrdi.
Çağdaş Tarımcılar Grubu’ndan Dr. Fevzi Çakmak, Serkan Durmuş ve Abdullah Tayyar’dan oluşan heyet ile görüştük.
Konuklar ziraat mühendisleri olunca, kaçınılmaz olarak söz hiç dolaşmadan, ülkemizin yakıcı gündemi olan gıda ve tarım ürünlerindeki önlenemez fiyat artışlarına geldi.
ÜRE GÜBRESİ 7 KAT ARTTI!
Dr. Fevzi Çakmak’a tarımdaki girdilerden zam şampiyonu olan gübrenin fiyatının neden 6, 7 kat arttığını sordum; “6 ay önce bir torba gübre 120 liraydı. Şimdi çiftçi torbası 700 liradan bile bulup da alamıyor” dedi.
Peki, bu kadar pahalanmıştı, neden bulunmuyordu ki? Dr. Çakmak yanıtladı: “Gübrenin hammaddesi olan üre yurt dışından ithal ediliyor. Dövizdeki artış fiyat artışında bir etken, ama asıl sıkıntı en büyük tedarikçi Çin.
Ama Çin üre hammaddesi tedarikini dışa kapattı. Satmıyor, kendi ülkesinin ihtiyacı için elinde tutuyor.
Bir yandan dolar yükselince, öte yandan da hammadde bulunamayınca, üretilemiyor ve fiyatta da anormal artış yaşanıyor. Mazotta da dolara bağlı sürekli bir artış var. Tarım ilaçlarında da artış çok yüksek…”
Ekonomist olmayan birinin bile önümüzdeki süreçte tarımsal ürünlerde yeni zamların olacağını öngörebileceği bir tablo bu…
Çözümünü sordum; Dr. Çakmak “Biz tarımın hammaddesini üretmek zorundayız. Gübresiz, ilaçsız üretim yapamayız. Girdi maliyetleri yüksek. Bu da gıda ürünlerine yansıyor” dedi…
SÜT ÜRÜNLERİNDEKİ ZAMLAR!
Ve sütten örnek verdi:
“Sütün fiyatı 4,7 lira olarak belirlendi. Çiftçi bazında iyi bir fiyat. Avrupa’da parite oranı 1,5; 1,1’in altına düşerse üreticinin maliyeti karşılaması mümkün olmaz. Şu anda 1,2 civarında!”
Paritenin ne olduğunu sordum; “1 kilo süt almak için 1,3 yem gerekiyor. Sürdürülebilirlik için uluslararası kabul gören parite oranı 1,5’tur” şeklinde açıkladı.
Ardından da ekledi:
“Devletin fedakârlık etmesi lazımdı. Devlet süte litre başına 20 kuruş destek veriyor. Bu destek 1 lira olsaydı; sütün fiyatı da 4 lirada tutulsaydı, peynir, yoğurt, tereyağı gibi süt ürünlerine bu kadar yüksek zam yansımazdı.
Gıda sanayicisi anında yüzde 50 civarında zam yaptı. Süt fiyatı 8 Aralık’ta 4,7 lira oldu, üreticinin eline para geçmeden sanayici süt ürünlerine zammı yaptı…”
TARIMDA EN BÜYÜK SIKINTI PLANLAMA!
Tarımdaki en büyük sıkıntının planlama olduğuna dikkat çeken Dr. Fevzi Çakmak şunları söyledi:
“Tarımdaki en büyük sıkıntı planlama. Ülkesel, bölgesel planlama yapmazsanız, bir yıl patatesi, bir yıl soğanı, domatesi suçlar dururuz. Planlama yapılıp ülke ihtiyaçları doğrultusunda tarımsal üretim yapılsa sorun olmaz.
Tarımsal üretim stratejik bir üründür. İnsanları beslemek zorundayız. Sadece beslemek de değil sağlıklı gıda temin etmek zorundayız. Sağlıklı gıdaya erişim de çok önemli.
Halk sağlıklı beslenirse, daha az hasta olursa sağlık giderleri de azalır. İyi bir planlamayla ihtiyaca göre, buğday, arpa, mısır, ayçiçeği, hububat, aklınıza gelebilecek tüm tarım ürünleri yetiştirilir.
Siz çiftçiye buğday ek diyorsunuz. Domates iki kat kazandırıyorsa, gidip domates ekiyor. Tarım ve gıda çok önemli. Çiftçinin insafına bırakılmamalı.”
‘TARIM BAKANI ZİRAAT MÜHENDİSİ OLMALI!’
Dr. Çakmak arazi toplulaştırma ile tarla ve bahçelerde damla ve yağmur sulamaya geçilmesi ve bu aşamada çiftçinin de mutlaka eğitilmesi gerektiğine dikkat çekti:
“Çiftçi tarlası çamur olunca sulama tamamlandı, dememeli. Tarlada çamur olmaz! Suyun kalitesinin de ölçülmesi lazım. Ziraat mühendisinin çiftçiye gübre, ilaç kullanımı, ürün seçimi, sulamanın doğru yapılması, toprak analizi, doğru ürün seçimi gibi pek çok konuda yol gösterici olması gerekiyor. Ama Ziraat mühendislerinin danışmanlık ücreti 3 yıldır brüt 46 bin lira!”
36 yıldır ziraat mühendisi olduğunu ancak ziraat mühendisi olan bir Tarım Bakanı hatırlamadığını söyleyen Dr. Fevzi Çakmak “Sağlık bakanları nasıl doktor oluyorsa, Tarım Bakanlarının da Ziraat mühendisi olması gerekiyor”
GIDANIN ÜÇTE BİRİ İSRAF EDİLİYOR!
Ziraat Mühendisleri Odası ile üniversitenin kamuoyu ile doğruları bilimsel bir şekilde paylaşması gerektiğine vurgu yapan Dr. Fevzi Çakmak, “Dünyada ve Türkiye’de herkesi doyuracak kadar tarımsal üretim var. Dünyada sağlıklı gıdaya erişim temel insan hakkıdır. Sorun tarımsal üretimin ve gıdanın hakça paylaşılmamasıdır.
Dünya nüfusunun yüzde 10’u açlıkla karşı karşıya. Eşit dağılım yok. Üretilen gıdanın üçte biri israf ediliyor; dünyada üretilen gıdanın yüzde 10’u insanlara ulaştırılabilse yeryüzünde açlık kalmayacak” dedi…
Dr. Fevzi Çakmak yeni mezun ziraat mühendislerindeki işsizlik oranının yüksekliğine dikkat çekerek şunları söyledi:
“Kurulmuş olan 46 ziraat fakültesi var. 36’sında eğitim yapılıyor. Her yıl 5 bin ziraat mühendisi mezun oluyor. Bu kadar çok ziraat fakültesine gerek yok. Yeterli akademisyen yok, nitelikli eğitim verilemiyor. Iyi eğitim verebilen bölgesel ziraat fakülteleri olsun ki; içi boşaltılmış fakültelerden ziraat mühendisleri mezun olmasın.”
