Bu arada bir hususu belirtmek istiyorum. Genellikle, bina fiyatları konuşulurken; çimento fiyatları üzerinde çok vurgulama yapılır. Türkiye'de üniversitelerin ilgili bölümlerindeki akademisyenlerle yapılan çalışma sonucu ortaya çıkan sonuç şudur: Bir binanın bitmiş halindeki maliyetin içindeki çimentonun payı yüzde 4'tür. Bu husus geçtiğimiz yıllarda Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği (TÇMB) tarafından ulusal basında grafiksel ve açıklamalı olarak topluma bildirilmiştir.
Dünyada, çimento bir sanayi üretimi olarak halen birim bazında en ucuz üründür. Burada önemli olan, bu ucuz ürünün, yapının dizaynı ve güvenliğinde demirle birlikte en önemli unsurların başında gelmesidir.
Gelelim bu haftaki konuya:
2- GENEL EKONOMİK DURUM
2.1- Büyüme
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) 2021 yılı 1. çeyreğinde %7 arttı. GSYH’nın 1. çeyrek değeri, cari fiyatlarla ABD doları bazında 188 milyar 65 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bilgi ve iletişim faaliyetleri YÜZDE 18,1, Yerleşik hane halkı tüketim harcamaları YÜZDE 7,4, Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 1,3; Gayri safi sabit sermaye oluşumu yüzde 11,4 arttı. Mal ve hizmet ihracatı yüzde 3,3 artarken, ithalatı yüzde 1,1 azaldı. İşgücü ödemeleri yüzde 16 arttı.
2.2- Cari Açık
2021 yılı Mart ayında cari açık eksi 3,329 milyon $ olmuştur. Yıllık cari açık 13 aydır eksiye geçmiştir.
2.3- Dış Ticaret
Mart ayında genel ticaret hacmine göre ihracat yüzde 42,2, ithalat yüzde 25,6 arttı. TÜİK ve Ticaret Bakanlığı dış ticaret verilerine göre ihracat 18 milyar 984 milyon $, ithalat ise 23 milyar 637 milyon $ olarak gerçekleşmiştir. Mart ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 14,9 azalarak 5 milyar 469 milyon dolardan, 4 milyar 653 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2020 Mart ayında yüzde 70,9 iken, 2021 Mart ayında yüzde 80,3'e yükseldi.
Ocak-Mart döneminde ihracatta ilk sırayı; 4 milyar 623 milyon dolar ile Almanya aldı. Onu sırasıyla; 3 milyar 90 milyon dolarla ABD, 2 milyar 837 milyon dolarla İngiltere, 2 milyar 677 milyon dolarla İtalya ve 2 milyar 376 milyon dolarla Irak izledi. Bu 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 31,2’sini oluşturdu.
İthalatta ise ilk sırayı Çin aldı. Ocak-Mart döneminde Çin'den yapılan ithalat 7 milyar 812 milyon dolar oldu. Bu ülkeyi sırasıyla; 6 milyar 71 milyon dolar ile Rusya, 5 milyar 447 milyon dolar ile Almanya, 2 milyar 679 milyon dolar ile İtalya, 2 milyar 650 milyon dolar ile ABD izledi. Bu ilk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 39,5’ini oluşturdu.
2.4- Döviz Kuru
2021 yılı Mart ayında 1 ABD doları ortalama 7,64 TL olurken, 1 Avro 9,11 TL oldu. Dolar 2011 yılı Mart ayında 1,8 TL'nin altında idi.
2.5- Enflasyon
TÜİK, Mart ayında tüketici fiyatları endeksinin TÜFE %1,08, yurt içi üretici fiyatları endeksinin (Yİ-ÜFE) yüzde 4,13 arttığını açıkladı. Yıllık bazda ise Mart ayı itibariyle yıllık enflasyon TÜFE'de yüzde 16,19, Yİ-ÜFE’de yüzde 31,2 artmıştır.
2.6- İşsizlik
Ülkemizde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2021 yılı Mart ayında bir önceki aya göre 59 bin kişi artarak 4 milyon 236 bin kişi oldu. İşsizlik oranı yüzde 13,1 seviyesinde gerçekleşti. İşgücü 2021 yılı Mart ayında 610 bin kişi artarak 32 milyon 325 bin kişi, işgücüne katılma oranı yüzde 51 oldu.
Mart ayında sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların, toplam çalışanlar içindeki oranı yüzde 28,9 olarak gerçekleşti. Bu oran tarım dışı sektörlerde yüzde 17,8 oldu.
Pandeminin de olumsuz etkisiyle ülkemizde işsizlik çok kritik bir noktaya geldi. Devletin verdiği destek elbette önemli ama yeterli olmaktan çok uzak. Bu destekler daha yaygınlaştırılmalı ve artırılmalı diye düşünüyorum.
Gelecek hafta analizi tamamlamak ümidiyle...
