“Geleceğimizi aşı kurtaracak”

Bu konuda vaziyetin ne olduğunu doğal olarak en iyi anlatacak olanlar sektörü iyi bilen tepe yöneticilerdir. Hafta içinde, Dünya Gazetesi YouTube Kanalı’ndaki “Global Konuşmalar” adlı canlı yayında “Küresel Havacılık Sektöründe Pandeminin Dönüşümü” başlığıyla, TAV Havalimanları Holding İcra Kurulu Başkanı M. Sani Şener’i konuk etti. Buse Biçer’in moderatörlüğünde, Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Güldağ, Yayın Koordinatörü Vahap Munyar ve Yayın Danışma Kurulu Üyesi Servet Yıldırım Sani Şener’i soru yağmuruna tuttu. Bu önemli sohbeti size aktarmak istedim.
Buse Biçer, havacılık sektörünün içinde bulunduğu durumu, çok iyi bir şekilde özetledikten sonra, Sani Şener’e ilk olarak Servet Yıldırım daha önce söylediği “Yüzde 40 yolcu kaybı olursa 96 milyar dolar maddi kayıp olur” sözünü hatırlattı. Şener, bu soruyu şöyle yanıtladı. “Global ölçekte kayıp şu anda yüzde 75, zarar 160-170 milyar dolar civarında. Antalya Havalimanı iki ayda önemli sayıda yolcu ağırladı ve sektöre güven geldi. Piyasa da biraz rahatladı.
Şunu iyi bilmeliyiz ki, 1 dolarlık havalimanı kazancı piyasaya 3.25 dolar olarak yansıyor. Geçen yılı 90 milyon yolcuyla bitirmiştik. Bu yıl 27 milyonda kaldık. Yolcu yoksa sıkıntı var demektir.”
Vahap Munyar’ın “İç hatlarda daha çok hareketlilik var” şeklindeki sorusunu ise şöyle yanıtladı. “Önemli olan giden dış hat yolcusudur. İç hatlarda biz havalimanı işletmecisi olarak yolcu başına 3 Euro alırken, dış hatlarda bu rakam 15 Euro’dur.Ayrıca yiyecek ve duty free satışları da vardır.”
Hakan Güldağ, perakende sektörünün krizi çözmek için neler yaptığını anlatıp Şener’den kendilerinin ne gibi önlemler aldıklarını anlatmasını istedi.
Krizi çözmek için önce masrafları kısıp, personeli Kısa Çalışma Ödeneği’nden yararlandırdıklarını ve sonra da idare ve bankaların kapısını çaldıklarını anlatan Sani Şener sözlerine şöyle devam etti:
“İdare bize 8 yıl süre uzattı ve kiraları erteledi. Bankalar ödemeleri öteledi.
2019 rakamlarına ulaşana kadar sistemi bu şekilde döndüreceğiz. Unutulması ki 1 milyon ekstra yolcu, bini şehirde olmak üzere 3 bin kişinin istihdamı demektir.
Krizden ciddi darbe yedik Fakat biz her konuda pratik olduk. 1999 depremi, 2001 krizi, 11 Eylül saldırısı, Arap Baharı, terör saldırıları ve 15 Temmuz darbe girişimi gibi krizleri yönettik. Bu gibi krizlerden başarıyla çıktık.”
Eski rakamlara dönüş konusunda “2021 yılında 2019’un yüzde 50-55’ine, 2022 yılında ise yüzde 90-95’lere yükselir.” diyen TAV CEO’su Şener, insanların uçmaya hazır olduklarını, havalimanlarında yiyecek-içecek ve duty free satışlarının iyiye gittiğini, ama önemli olan çalışanların durumudur dedi ve şöyle devam etti: “Tabii bu arada uçakların da hepsinin uçması şart. THY şu anda yüzde 40 eksik kapasiteyle uçuyor. Dünya üzerinde var olan 30 bin uçağın, hala daha 18 bini yerdedir. “
Sani Şener, diğer bir soruya cevaben de şunları ekledi. “Konsolidasyon (el değiştirme) bekliyorum. Havalimanı ve havayolu satışlarını pandemi süreci hızlandırır. Bu konuda biz pişmanlık duyacak bir adım atmadık. Pandemi döneminde Almati Havalimanı’nı aldık. Ocak’ta işletmeye başlarız.”
Ben yılda 200 gün uçardım, şimdi sadece 6 gün uçuyorum, sıkıntıdan patlıyorum diyen TAV Havalimanları Holding CEO’su Şener şöyle devam etti.
“Biz sektöre ve ülkeye güveniyoruz. Ülkeyi yönetenlere çok güveniyoruz. Cumhurbaşkanımız iyi mesajlar veriyor. Türkiye’nin jeopolitik ve jeo-ticari konumu çok önemli. 3 saatte İstanbul’dan 55 ülkeye ulaşılabiliyor. Bu ciddi bir kapsama alanı. Yolcu transferi ve kargoda hub (dağıtım merkezi) olmak mümkündür. Biz sadece havalimanı işletiyoruz, bizim tek işimiz bu. Kolay kredi alabiliyoruz. 4 milyar dolar aldık ve bunu da ödedik. Mazimiz temiz. 1997’de bu işe başladığımızda, 2010’da 10 havalimanı hedeflemiştik ve bunu da gerçekleştirdik. 101 havalimanında varız bunların 15’ı bizim, 86’sı başkalarının. Şu anda bütün şirketlerde TAV çalışanları var, bu işin mektebi olduk.”
Sürecin aşı ile eski günlerine döneceği kanaatini taşıdığını belirten TAV CEO’su M.Sani Şener sözlerini şöyle sürdürdü. “Dünyadaki bin 300 havayolu şirketinden, 292’sının ( Bu şirketler dünya uçak yolcusunuz yüzde 82’sını taşıyor) üye olduğu IATA (Uluslarası Havayolu Taşıyıcıları Birliği) yolculuklarda aşı pasaportunu şart koşacak ve şirketler de aşı pasaportu olmayana bilet satmayacaklar. Aşıyla 2-3 ay içinde bazı şeyler düzelecektir.”
TAV Havalimanları Holding İcra Kurulu Başkanı Dr. Mustafa Sani Şener, “Bir bilen” olarak kendi şirketini ve sektörün içinde bulunduğu durumun fotoğrafını böyle çekti. Katılmamak mümkün değil.
Her şeyin en kısa zamanda düzelmesi ve sağlıklı günlere kavuşmak dileğiyle.
Sağlıklı günler Türkiyem.