Taşınmazlarda vefa ve iştira sözleşmeleri

Ne güzel bir kelimedir VEFA. Evvela zihinlerde manevi bir kavram olarak algı yapıyor. Özellikle biz Türkler için asla unutturulmaması, terk edilmemesi gereken bir manevi kavram.
“Bir kahvenin kırk yıl hatırı var” diyen atalarımız, iyiliklerin unutulmaması ve bu şekilde başka iyiliklere vesile olarak dünyamızı etrafımızı iyiliklerin sarması felsefesi ulu bir düşünce değil mi? İlaveten üretmişiz. “Vefa bir Boza markası değildir. Semt ismi değildir” diyerek bu güzel kelimenin anlamını yer yer unutturmamaya da çalışmışız. Ancak yazıda işleyeceğimiz vefa, bir HUKUK kavramı. Üstelik geçmişi yüzlerce yıllara dayanan bir hukuk kavramı. Buna geçmeden evvel de devletler arası hukukta da “Ahde Vefa” denilen çok önemli bir müessese bulunduğunu, öncelikle belirtelim. Ahde vefa, verilen sözlerle bir devletin güç ve iradesini diğer devlete karşı bir yerde kısıtlaması olarak anlatılabilir.
Bu girişten sonra, asıl konumuz olan ÖZEL HUKUKTA VEFA ve ardından İŞTİRA kavramlarına değineceğiz.
Evet, günümüzde iktisadi alanda çok önemli açmazlarda kullanılabilecek iki kavram. Bir araziniz, dükkanınız veya eviniz var. Satmak istiyorsunuz. Ancak bazı özel durumlar içerisindesiniz.
Alıcı için satmak istediğiniz mülkün ÖZEL bir değeri yok. Mali ihtiyacınız veya başka nedenlerle satmak durumundasınız. Ancak GÖNLÜNÜZ O SATTIĞINIZ MALI BİR SÜRE SONRA GERİ ALMAK DA İSTİYOR. İşte VEFA MÜESSESESİ VE HUKUKTA YERİ OLAN VEFA SÖZLEŞMESİ TAM DA BU İHTİYAÇ İÇİN ÜRETİLMİŞ. Sattığınız arazi, ev-dükkanı bir süre sonra şu fiyata geri alma hakkına dair sözleşmeyi (şart olmasa da) Noterden hele düzenleme usulüne göre yapıp, tapu siciline de şerh ettirdiniz mi, veya tapu dairesinde buna dair işlem yaptınız mı gönlünüzce beş on sene veya şu kadar zaman içerisinde belirlemiş olduğunuz değeri vererek geri alma hakkına sahipsiniz. Alıcısı her ne kadar tapuyu alsa da sizin hakkınız 3. şahıslara karşı da baki. Son zamanlarda vefa hakkı bankalar veya finans kuruluşları tarafından kredisini geri ödemekte zorlanan şahıslara uygulanıyor. Taraflar bir araya geliyorlar. Banka müşterisinin ipotekli mülkünün icraen satışı bir hayli masraf ve zaman. Bunun yerine kreditör banka ile müşterisi oturup, mülkün bankaya satışı, iki üç sene içerisinde müşteriye geri satış opsiyonu şeklinde her iki tarafı rahatlatıcı bir yol izliyorlar. Müşteri bu dönem içerisinde Bankaya kiracı durumuna düşüyor. Kira parası olarak da genellikle göstermelik rayiç altı değerler belirleniyor. Bir diğer müessese ise İŞTİRA, yani ALIM hakkı. Herhangi bir mülkü beğendiniz. Satın almayı düşünüyorsunuz. Ancak şu an için satın alacak mali imkan henüz tam hazır değil. Mülkün sahibini ikna edebilirseniz şu kadar zaman içerisinde şu kadar paranın ödenmesi şartı ile o mülkü satın almaya dair sözleşme yapabiliyorsunuz. Kreditör bankaya geçmiş olan, başkaları için maddi değerinden ziyade sizin için manevi değeri yüksek mülk söz konusu ise çok işe yarıyor.

EKOHABER