Pay sahipleri sözleşmelerinin geçerliliği

Söz konusu sözleşmelerden, genellikle alt soy ve üst soy veya yakın akrabalar arasında kurulan Aile Anayasasının, Anonim Şirket yönünden geçersiz olduğu hususunda bir duraksama yoktur.
Ancak, Pay Sahipleri/Hissedarlık Sözleşmesinin hem anonim şirket hem de pay sahipleri bakımından kanun düzleminde geçerliliği bazı özellikler göstermektedir. Pay Sahipleri/Hissedarlık Sözleşmesinin, tarafı olmayan anonim şirket bakımından geçersiz olduğunu öncelikle belirtmeliyiz.
Pay Sahipleri/Hissedarlık Sözleşmesinin, pay sahipleri bakımından kanun düzleminde geçerliliği konusu ise, ayrı bir hukuki değerlendirmeyi gerekli kılmaktadır.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun (Kısaca 'TBK') 27 nci maddesi uyarınca, bir Pay Sahipleri/Hissedarlık Sözleşmesi, kanunun emredici hükümlerine aykırı olması halinde geçersiz sayılır. Kanunun emredici hükümlerine aykırılık, emredici hukuk kurallarına aykırılığı, kamu düzenine aykırılığı ve kişilik haklarına aykırılığı içerir. Pay Sahipleri/Hissedarlık Sözleşmesi içerisinde yer alan bazı hükümlerin veya bu sözleşmenin tamamının kanunun emredici hükümlerine aykırı olması halinde, TBK m. 27 uyarınca tüm sözleşmenin kesin hükümsüzlüğü sonucunu doğurur.
6082 Sayılı Türk Ticaret Kanunu (Kısaca 'TTK') düzleminde, Pay Sahipleri/Hissedarlık sözleşmesine genel olarak yasaklayıcı bir hüküm yer almamaktadır. Ancak, anonim şirketin temelini oluşturan belirli nitelikleri vardır. Bu nitelikleri değiştirmeye ya da yönelik Pay Sahipleri/Hissedarlık Sözleşmesi hükümleri kesin olarak hükümsüzlük doğurur. Nitekim, TTK'nun 480 inci maddesi kapsamında belirlenen 'tek borç ilkesi' de aynı niteliği haiz emredici bir hükümdür. Bu hüküm doktrinde, anonim şirketin temel niteliklerinden biri olarak kabul edilir. Dolayısıyla, örneğin; her hangi bir pay sahibi, sözleşme ile anonim şirketin belirli borcunu üstlenmeyi kabul etmesi, tek borç ilkesini ortadan kaldıracak şekilde paya bağlı bir düzenleme niteliğinde ise, Pay Sahipleri/Hissedarlık Sözleşmesini hükümsüz hale getirecektir.
Bir başka anlatımla, anonim şirketin temel yapısını oluşturan niteliklerine aykırı bir Pay Sahipleri? Hissedarlık Sözleşmesi kural olarak geçersiz olmayacaktır. Ancak, bu şekilde bir düzenleme, anonim şirket esas sözleşmesi ile eş - uyumlu hale getirilmesi geçersizlik sonucunu doğurur.
Yürekten esenlikler ve mutluluk
dileklerimizle, saygılarımızı sunarız.