USD 0,0000
EUR 0,0000
USD/EUR 0,00
ALTIN 000,00
BİST 0.000

Helikopterden para atmak

11-06-2019

Kriz daha başlamadan - böyle giderse zamanı gelecek 'helikopterden para atmak' dahil daha önce tecrübe edilmemiş birçok önlem alınması gerekecek- şeklinde ifademiz olmuştu. O günlerde ekonomik çalkantı ortada yoktu ancak reel sektör ciddi problemler yaşamaya başlamıştı. Sonuçta işletmelerin ayakta kalması, ekonomik çarkların dönmesi için çok farklı önlemlerin gündeme geleceğini iddia etmiştik. Süreç içerisinde ülke ekonomisi üzerinde olumsuz eleştirileri çoğunluk dikkate almadı. Komşumuz Yunanistan'da insanların aç olduğunu bizim refah içinde yüzdüğümüzü dillendirenler ön plana çıktı.
Bu nedenle daha basit önlemlerle çözülecek sorunlar katlanarak büyüdü. Sorunlar yadsınamayacak hale gelince ilk olarak KGF sistemiyle piyasaya para enjeksiyonu yapıldı.Türkiye tarihinde görülmemiş bir şekilde altı ayda yaklaşık 270 milyar TL büyüklüğünde ucuz, kolay kredi kullandırıldı.Sözü edilen meblağ döviz açığını arttırdı, TL' nin devasa değer kayıplarının uğramasına neden oldu. İşsizlik, hayat pahalılığı, konkordato gibi sorunlara cevap olabilmek için kamu kaynaklarından daha önce görülmemiş destek uygulamalarına şahit olduk.
İç piyasadaki yavaşlamaya önlem olması için tekrar KGF kredisi, ihracat desteği için kamu bankaları desteği gündeme geldi.
Yetmedi kamu bankaları Merkez Bankası'nın fonlamasıyla döviz satıp, karşılığı olan TL' yle hazine borçlanma senetlerini almaya başladı.Borsa düşerken, hazine iç borçlanma senetlerini değer kaybetmesinin önüne geçilemeyince bir adım daha ileri gidildi. Para piyasası ve standart emeklilik fonlarıyla ilgili düzenlemeye gidildi. Buna göre para piyasası fonları topladıkları fonların % 25'ini hazine iç borçlanma senetlerine, emeklilik fonlarıysa % 10'unu hisse senetlerine yatırılması şartı getirildi. İlave olarak emeklilik fonlarına devlet katkısı olan meblağın % 10'ununda borsaya girmesini öngören bir düzenleme Resmi Gazete'de yayınlandı.
Düzenlemeyle 31 Temmuz 2019 tarihine kadar sözü edilen fonların hisse senedi ve iç borçlanma senedi alması için zaman tanındı. Bu haberin ardından faizde düşüş ve borsada sert bir yükselişe tanık olundu. Tüm burada bahis edilen adımlar ekonomi jargonunda 'helikopterden para atılması' şeklinde değerlendirilecek adımlardır. Bir süre bu uygulamaların devam edebileceği görülmektedir. Ancak helikopterden paranın sürekli atılmasına devam edilemeyeceği bilinmektedir. Esas sorun helikopterden daha fazla para atılamayacağının anlaşıldığı zaman yaşanacaktır.

SİZİN DÜŞÜNCELERİNİZ?