Yönetim Kurulu Üyelerinin sorumluluğu ve sigorta

A. Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğu
Yönetim kurulu üyeleri, kanundan ve esas sözleşmeden doğan yükümlülüklerini kusurlarıyla ihlal ettikleri takdirde, kusurlarının bulunmadığını ispatlamadıkça, aşağıda belirtilen kişilere karşı verdikleri zarardan sorumludurlar:
a) Şirkete,
b) Pay sahiplerine,
c) Şirket alacaklılarına (TTK m.553/1).
Bu sorumluluk, hem doğrudan hem de dolayısıyla zararı kapsar.
Anonim şirkette; kanundan veya esas sözleşmeden doğan bir görevi veya yetkiyi, kanuna dayanarak, başkasına devreden organlar (Örneğin; yönetim kurulu) veya kişiler (Örneğin; yönetim kurulu üyeleri), bu görev ve yetkileri (Örneğin; yönetim yetkisi) devralan kişilerin (devralanların) seçiminde makul derecede özen göstermediklerinin ispat edilmesi hâli hariç, bu kişilerin fiil ve kararlarından sorumlu olmazlar (TTK m.553/2).
Söz konusu kişiler; hem yönetimin devri (TTK m.367) hem de temsil yetkisinin devrini (TTK m.370) kapsar. Ayrıca, özen ve bağlılık yükümlülüğü ile ilgili yargı kararları için de dikkate alınabilir (TTK m.369).
Ancak yönetimin devri ile ilgili hükümleri (TTK m.367), yardımcı kişilere devirde uygulanamaz. Zira, söz konusu olan, kanuna dayalı görev ve yetki devridir.
Üstte belirtilen kurucular, yönetim kurulu üyeleri; kontrolü dışında kalan veya yolsuzluklar sebebiyle sorumlu tutulamazlar. Bu sorumlu olmama durumu yani, sorumsuzluk gözetim ve özen yükümü gerekçe gösterilerek geçersiz sayılamaz (TTK m.553/3).
Amaç, yönetim ile görevli kişilerin (yönetim kurulu üyeleri dahil) uygun nedensellik bağının veya kusurlarının yokluğu halinde, soyut bir gözetim (nezaret) görevi anlayışına dayanılarak sorumlu tutulmalarına engel olmaktır. Zira, özellikle yönetim kurulu üyelerinin insan takatinin üstünde bir gözetim anlayışıyla şirketteki her türlü kanuna veya esas sözleşmeye aykırılıktan sorumlu tutulmaları adalete uygun düşmez.
2. Sigorta
TTK'nın 361 (3) inci madde hükmüne göre;
'Hiç kimse kontrolü dışında kalan, kanuna veya esas sözleşmeye aykırılıklar veya yolsuzluklar sebebiyle sorumlu tutulamaz; bu sorumlu olmama durumu gözetim ve özen yükümü gerekçe gösterilerek geçersiz kılınamaz.'
Bu hüküm ile, yönetim kurulu üyelerinin görevlerini yaparken kusurlarıyla şirkete verebilecekleri zararların güvencesi olarak, isteğe bağlı zarar sigortası getirilmiştir.