Geçen yazımda çimento yarı mamülü Klinkerin üretiminin pişirme bölümünde kalmıştık. Buradan devam edelim.
Döner Fırına intikal eden, kısmen Kalsine olmuş ham madde, düşük bir eğimle yerleştirilmiş olan boru şeklinde ve dönen ekipmanın içinde pişirme operasyonuna tabi olmaktadır.
Bu işlem Fırının çıkış kısmından püskürtülen Kömür, Fuel Oil veya Doğalgaz vasıtası ile gerçekleştirilmektedir.
Fırından geçiş sürecinde ham madde pişerek kimyasal ve fiziksel değişikliği uğramakta ve Yarı Mamül (Klinker) haline gelmektedir.
Bu malzeme, özel durumlar hariç kesintisiz olarak Fırın durdurulmadan devam etmektedir. Kesintili üretim yapılmamaktadır.
Çünkü fırın durunca soğuyacak, onu ısıtıp operasyona hazır hale getirmek için yeniden yakıt ve elektrik harcanması gerektirecek, bu da maliyeti yükseltecektir.
Pişen malzeme kor halinde ve granül (irili ufaklı) şeklindedir. Bunu; stok edebilmek ve fiziko-kimyasal özelliklerini oluşturabilmek için son aşama olarak soğutulmaktadır. Bu işlem pişen malzemenin döküldüğü Soğutma Ünitesinde yapılmakta, bunun için vantilatörlerle üniteye hava verilmektedir.
Bu operasyonla hem klinker soğutulmakta, hem de bu ünitede sıcak hava elde edilmektedir. Bu sıcak hava, kullanılan yakıtın yanabilmesini sağlamakta, artan hava miktarı ya atmosfere atılmakta ya da yine gelişmiş bir proses olan Prekalsinasyon Sistemlerinde ön kalsinasyon işlemi için kullanılmaktadır.
Sonuçta pişirme ünitesinden istediğimiz nitelikte stoklanabilecek yarı mamul klinker elde edilmiş olmakta ve stok yerine (Silo veya stokhol) sevk edilmektedir.
Resmi Çevre Kurallarına göre bu stok yerleri kapalı olması gerekmektedir. Böylece üçüncü aşama da tamamlanmış olmaktadır.
Dördüncü aşama Çimento'nun üretilmesidir. Tüm dünyada çimento, her ülkenin kendi standartları veya kabul ettiği başka ülkelerin standartları ile üretilmektedir.
Ülkemiz; Avrupa Birliği'nin kabul ettiği EN 197-1 normunu aynen uygulamaya karar vermiş ve Türk Standartlar Enstitüsü (TSE) 2006 yılında TSEN 197-1 olarak yayınlanmıştır. Bu standarda uymak zorunludur. İçinde 27 çeşit çimentonun resmen uyulması gereken değerleri belirtilmektedir.
Bu standardın öngördüğü karışım oranları ve dayanım değerlerine bağlı kalmak kaydıyla piyasanın talep ettiği, fabrikaların üretme imkanı olan değişik çimentolar ülkemizde imal edilmektedir.
Burada önemli husus en uygun ürünü üretmektir. Uygun tercih; dayanım sınıfı, katkılar, bunların karıştırılıp öğütülmesi ile elde edilen ürünün maliyetinin düşük olmasıdır.
Ülkemizde değişik katkı malzemeleri doğal ve suni olarak bulunmaktadır.
Örneğin; Tras, Uçucu Kül, Pomza Taşı, Kireçtaşı, Yüksek Fırın Cürufu katkılı çimento üretiminde kullanılmaktadır. Standartların ve kullanılan katkıların performanslarının elverdiği ölçüde değişik çimentolar üretilebilmektedir.
Ülkemizde çimento sektörü bu konuda çok dinamik davranmakta ve katkılı çimento üretmek konusunda iyi bir pozisyonda bulunmaktadır.
Çimentonun elde edilmesi için nihai aşama olan öğütme; ya dik ya da klasik yatay boru değirmenlerde yapılmaktadır.
Standartlara uygun hale gelen öğütülmüş ve toz haline getirilmiş malzeme stok silolarına sevk edilerek satışa hazır hale getirilmektedir.
Gelecek yazımda bu konuyu tamamlamaya çalışacağım.
Kalın sağlıcakla.
SİZİN DÜŞÜNCELERİNİZ?
