Ayıplı mal satışında zamanaşımı ve garanti süresi

Zamanaşımından önceden feragat edilemeyeceği gibi, ileri sürülmedikçe, hakim bunu kendiliğinden göz önüne alamaz (TBK m. 161). Keza, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun(Kısaca “TBK”) 146. ila 161 nci madde hükümlerinde belirtilen zamanaşımı süreleri, sözleşmeyle de olsa değiştirilemez.
Garanti sözleşmesi, garanti alanın belli bir davranışa girişmesinden ya da kendisiyle borç ilişkisine giriştiği bir üçüncü kişinin edimini ifa etmemesinden doğan zarar tehlikesini, garanti verenin bağımsız bir taahhütle üstlendiği bir sözleşmedir.
Garanti belli bir süre için verilmiş ve bu süre içinde garanti edilen riziko gerçekleşmemiş ise, garanti verenin yükümlülüğü ve dolayısı ile garanti sözleşmesi sona erer (HGK., 03/07/1981, E.79-11-1941 ve K. 981- 560).
Garanti süresiz olarak verildiğinde ise, riziko gerçekleşip, tazmin alacağı muaccel olduğunda, bu alacak,yasada aksine bir hüküm bulunmadıkça, on yıllık zamanaşımına tabidir (TBK m. 146).
Tacirler arasındaki satış ve mal değişimleriyle (TTK m.23) ilgili davalarda, satıcı daha uzun bir süre için üstlenmiş olmadıkça, satılanın ayıbından doğan sorumluluğu, satılandaki ayıp daha sonra ortaya çıksa bile, satılanın alıcıya devrinden başlayarak iki yıllık zamanaşımına tabidir (TBK m.231).
Tacirler arasındaki satışlarda, ayıba karşı tekeffül hükümlerine (TTK m.23) dayalı davalarda zamanaşımı süresi iki yıl ise de, satılanın daha uzun bir süre garanti kapsamına alınması durumlarında garanti süresi ( daha uzun süreli ise) sonuna kadar dava açılabilir.
Satıcı, satılanı ayıplı olarak devretmekte ağır kusurlu ise. iki yıllık zamanaşımı süresinden yararlanamaz (TBK m.231/ son fıkra).
Örneğin; otomobil satılıp alıcıya teslim edilmiş, ancak hava yastıklarının açılmadığı bir trafik kazası sonucu öğrenilmiş olsun.
Bu durumda, alıcı tarafından satıcı aleyhine açılacak davada, dava konusu aracın garanti belgesi getirtilip, davanın hem zamanaşımı hem de zamanaşımı sona ermiş ise, garanti süresi içinde açılıp açılmadığının saptanması gerekir.
Yürekten esenlikler ve en içten
saygılarımızı sunarız.