USD 0,0000
EUR 0,0000
USD/EUR 0,00
ALTIN 000,00
BİST 0.000

İznik Gölü

İznik ile Orhangazi arasında uzanan Bursa’nın en büyük gölü

16-03-2016

Marmara Bölgesi’nin doğu-batı doğrultusunda peşpeşe dizilmiş çukur sistemlerinden; Pamukova, İznik ve Gemlik Körfezi çöküntü alanı sırasının orta kesimindeki tektonik kökenli bir çukurun dolmasıyla oluşan göl, kabaca elips biçimindedir. Kuzeyinde Samanlı Dağları, güneyinde Avdan Dağı uzanır. 298 km²’lik yüzölçümüyle Marmara Bölgesi’nin en büyük gölüdür. Uzunluğu doğu-batı doğrultusunda yaklaşık 32 km, en geniş yeri 11,5 km’dir. Derin göllerden olan İznik Gölü’nün büyük kesiminde derinlik 30 metreyi aşar. En derin yeri 65 metreyi bulur. Gölün su yüzeyi deniz yüzeyinden 85 m daha yüksektedir. İznik Gölü’nün su toplama alanı 1.246 km²’dir. Göle su taşıyan akarsuların en önemlileri kuzeydoğudaki Karadere ile güneybatı kesimine akan ve Kocadere adıyla da bilinen Sölöz Göl bunlardan başka dipteki karstik kaynaklar ve yağmur sularıyla da beslenir. Garsak/Karsak Suyu gölün fazla sularını Gemlik Körfezi’ne boşaltır. Garsak Suyu, aslında doğrudan İznik Gölü’nden çıkmaz, gölün güneybatısında bulunan birkaç metre yüksekliğindeki çakıl ve kum setinden sızan sularla oluşur. Beslenme kaynakları, buharlaşmayla yitirilen suyu gerektiği kadar karşılayamadığı için, İznik Gölü’nün belirgin bir gideri yoktur. İznik Gölü’nde suların en alçak olduğu ay Aralık, en yüksek olduğu ay ise Mayıs’tır. Sulardaki yükselme Ocak’ta başlar ve düzgün bir biçimde Mayıs’a değin sürer. Yıllar arasındaki düzey farkı ortalaması 50 cm’dir. Göl sularının yüzeydeki sıcaklığı nisanda 11ºC, Ağustos’ta 25ºC kadardır. Yaz mevsiminde yüzey suları ile derin sular arasındaki sıcaklık farkı oldukça yüksektir. (yüzeyde 25ºC, 20 m’de 11ºC, 30 m’de 9ºC) İlkbahar ve kış aylarında bu fark önemsenmeyecek ölçüde azalır. Suları tatlı ve sodalı olan gölde çoğunlukla sazan ve yayınbalığı ile kerevit yaşar. İznik Gölü ve çevresi turizm bakımından da önem taşır. XVI. yüzyılda Hoca Sadettin gölü şöyle tarif eder: “Bu gölün çevresini bir atlı, ancak bir günde dolaşır. Gölden avlanan balıklar pek lezzetli olup, çevreye hediye olarak gönderilir. Yılın kurak aylarında su çekilince ortasında bir takım büyük yapılar meydana çıkar. Bunların Nuh aleyhüsselamın oğlu Sam'ın yaptırdığı binaların kalıntısı olduğu söylenir. Sam'ın Tufan'dan sonra İznik'i kurarak burada yerleştiği meşhurdur.” Söylenen göl içindeki kent kalıntıları, gölün batısındaki Basilinopolis kalıntıları olmalıdır. Gölün dört bir tarafında antik dönem kalıntıları vardır.

Raif Kaplanoğlu