Güneybudaklar

Budak, Türkçe büküntü demektir. Bursa'ya 38 km uzak­lıktadır. Keles yolunun 1 km doğusunda, ormanlık bir alanda kurulmuştur. Köyün bulunduğu yer daha sıcak olduğu için Güneybudaklar denilmiştir. Güneye ba­kan yerler her zaman daha sıcak olduğu için bu adı almış. Kuzeyine kurulan aşiret ise Kuzbudaklar adını almış. Bu köyde güneş çok erken doğup geç batarken, Kuzbudaklar’da geç doğup, erken batar. Aşiret kollarına ‘budak’ denildiği için, adı bir aşiretin budakları anlamında da kullanılmış olmalı. 1530 tarihli tahrir defterine göre Orhaneli’ne bağlı 2 haneli Budaklar köyü bu olmalıdır. Köyün Şeytanbudaklar, Kozbudaklar ve Mürseller köyleriyle aynı aileden geldiği söylenmektedir. Önce 10 hanelik bir Yörük obası, aşağı çeşme çevresinde yerleşmiş. Daha sonra da 10 hanelik başka bir oba yukarı çeşme çevresine yerleşmiş. Bursa'nın güneyinde bulunan köy, XVIII. yüzyıl tahrir defterlerine göre Kite/Ürünlü kazasına bağlıdır. 1912 yılında yayınlanan bir gazete haberinden Sultan I. Murad’ın vakıf köyü olduğu anlaşılmaktadır. 1895 ve 1908 Yıllığı’na göre 47 hane bulunan köyde 1927 yılında 375, 1990 yılında 665, 1997 yılında 450 kişi yaşamaktaydı. Eski Türkmen köyüdür. Köyün kültürel yapısını korumak üzere bir dernek kurulmuştur. Köy yakınlarında Hacet Baba adlı ünlü bir dervişin mezarının bulunduğu, XVI. yüzyılda yaşamış Baldırzade yazmaktadır. Hacet Baba’nın Yıldırım Bayezit devri velilerinden olduğu söylenmektedir. Nitekim köyde bulunan bazı Alevi haneler de, bu dervişin etkisini göstermektedir. Köyde, Cumhuriyet’in 10. yıldönümü anısına dikilmiş bir anıt taş vardır.

Raif Kaplanoğlu