Zeyniler Mahallesi

Mahalle öteden beri, Bursa'da önemli etkinlik göstermiş olan Zeyniler Tekkesi’nin merkezidir. Zeyniye’ye ait cami, tekke, imaret ve konuk odaları bulunan mahalle, XV. yüz­yıldan beri varlığını sürdürmektedir. Mahalle birçok adla anılmıştır. Zeyniler şeyhine nispetle Abdullatif olarak anıldığı gibi, tahrir defterlerinde ise Şeyhhacıhalife olarak anılmıştır. Zeyniler adını, tarikatın kurucusu Zeynettin Hevafi'den almıştır. Bu yapıların bir kıs­mını Abdullatif Kutsi, bir kısmını da onun halifesi olan Karamanlı Yahşi Fakıh oğlu Taceddin yaptırmış. Bu nedenle mahalle Şeyhtacüddin olarak da anılmıştır. Kastamonulu Hoca Rüstem konuk odalarını, İranlı tüccar Hoca Bakşayiş, tekkeyi, Bursalı Hoca Ramazan da camiyi yaptırmış. Türbenin ise kim tarafından yaptırıldığı bilinmemektedir. 1573 yılında 88 hane yaşayan mahalledeki ufak Zeyni Mezarlığı’nda Bursalı çok sayıda ünlü kişinin mezarı vardır. Mezarlık ufalmış olmasına karşın mezar taşlarının önemli bölümü özenle korunmuştur. Caminin yanında türbe ile Molla Hayali’nin mezarı da vardır. Karaabdurrezak Caddesi üzerinde, suyu çok güzel olan birkaç çeşme vardı. Camisi Vali Münir Paşa devrinde yenilenmiştir. Cami yanında 1905 yılına kadar ahşap bir medrese olup, müderrisi Hacı Abdullah Efendi imiş. 1924 yılında, nüfusu azaldığı için Emirsultan, Küsreciler, İkikapılımescit ve Karamazak Mahallesi ile birlikte bir muhtarlığa bağlanmıştır. Halen Emirsultan’da mevki olarak anılmaktadır.

Raif Kaplanoğlu