Ümran

1530 tarihli tahrir defterinde Ümidviran olarak geçen köy bu olmalıdır. Bugün Edhem Paşa Çiftliği olarak var­lığını sürdüren köy, iki hisse idi. Bir hissesinden İnegöl subaşısı yararlanırmış. XVI. yüzyılda Naib Yahşi Bey tasarruf edermiş. Diğer yarısı da Bahşayış Ağa oğlu İlyas’ın malı olup, Gölcük'teki zaviye ve mescidine vakfedilmiştir. Bazı belgelere göre köyün sahibesi Hayre Paşa kızı Ayşe Hatun imiş. Köylüler büyük ölçüde sazcılıkla geçinirmiş. XIX. yüzyılın sonlarında Yenişehir’in ayanı olan Ethem Paşa’nın eline geçen köy, uzun yıllar bu adla anılan çiftlik olarak varlığını korumuştur. 1895 ve 1908 Yıllığı'na göre sadece 7 hane yaşayan köy daha sonraki belgelerde çiftlik olarak geçer. Bir de, Drazali Köyü yakınlarında ve Ümraniye olarak anılan 12 haneli bir Rum köyü vardı. 1893 yılında hazırlanan bir belgeye göre; İnegöl’e bağlı gösterilen ve Boşnak göçmenleri tarafından iskân edilen başka köy vardır. Bu köy, Tahtaköprü’nün hemen üzerinde olan Ümraniye adlı köy olmalı.

Raif Kaplanoğlu