USD 0,0000
EUR 0,0000
USD/EUR 0,00
ALTIN 000,00
BİST 0.000

Osmanlı'nın İlk ve Tek İpekçilik Okulu

20 Aralık 1881'de "Muharrem Kararnamesi"nin yayınlanarak Hüdavendlgar Vilayeti'nin aşar gelirinin "Düyûn-u Umumiye"ye bırakılması üzerine, bu kurum, yöredeki ipek böcekçiliğinin ıslahı için çareler aramaya başlar.

23-03-2016

Çeşitli öneriler arasından, yerli ipekböceği tohumu üretilmesi ve Bursa'da bir "Harfr Darü't- Talimi" kurulmasına ilişkin olanı uygun bulunarak 2 Nisan 1304 (15 Nisan 1888) tarihinde, Şehreküstü mahallesinde Ahmet Gazzaz Efendi'den kiralanan binada, okulun açılışı yapılır. İlk yıl 12 öğrenciyle eğitim-öğretim etkinliklerine başlayan Harfr Darü't-Talimi'nin yönetimi, Fransa'nın Montpellier kentindeki Tarım Okulu'nda öğrenim gören ve daha sonra ipekböcekçiliği konusunda uzmanlık eğitimi yapmış bulunan Ermeni asıllı Kevork Tarkomyan'a verilmiştir.

Okul, ertesi yıl Setbaşı semtinde Karaağaç mahallesindeki daha geniş bir binaya taşınır ve 1894'te, Maksem'deki kendi binasının yapılışına değin çalışmalarını burada sürdürür.

Harfr Darü't-Talimi, Batılı sanayileşmiş ülkelerin Düyûn-u Umumiye aracılığıyla ipek gelirine el koyduğu dönemin kurumu olmasına karşın, ipekböcekçiliği konusunda önemli yararlar da sağlamış ve Cumhuriyet dönemindeki "İpekböcekçiliği Araştırma Enstitüsünün temelini oluşturmuştur. 1905 yılına değin Harfr Darü't-Talimi'nde toplam olarak 1.234 kişi eğitim görmüştür. Bunların 778'i Hüdavendigar Vilayeti'nden, kalanları ülkenin çeşitli yörelerindendir. Günümüzdeki Bursa iline bağlı ilçe, bucak ve köylerden gelerek ipekböcekçiliği eğitiminden geçirilenlerin sayısı ise, aynı yıl 665'i bulmaktadır.

Düyûn-u Umumiye'nin ipek gelirine el koyduğu dönem. Birinci Dünya Savaşı'na değin, Bursa ve çevresinde ham ipek üretiminin altın yılları olmuştur.

1905'te üretilen kozanın önemli bölümü Bursa merkez ilçesinden elde edilmektedir. 1324 H. (1906) tarihli Salname (yıllık )'ye göre Bursa'da 1.906.486 kg. yaş koza, 99.078 kg. yarım kuru koza ve 51.725 kg. da tam kuru koza elde edilmişti. Aynı kaynakta yıllık ipekböceği tohumu üretimi de (25'er gramlık kutular halinde olmak üzere) 234.000 kutu olarak gösterilmektedir. Bunlardan 50.000 kutusu Bursa'da bandrollu olarak 134.000 kutusu dış ülkelere kullanılırdı. Ayrıca üreticiler de 50.000 kutu tutarındaki kendi ürettikleri tohumu kullanırdı.

Murat Kuter