USD 0,0000
EUR 0,0000
USD/EUR 0,00
ALTIN 000,00
BİST 0.000

Lamii Çelebi

Bursalı ünlü divan şairi

18-11-2015

Asıl adı Mahmud’tur. 1472 yılında Bursa’da doğmuştur. II. Bayezıd’ın hazine defterdarı Osman Çelebi’nin oğludur. Annesi Dilşad Hatun’dur. Ünlü Nakkaş Ali’nin torunudur. Ailesi Bursa’nın ileri gelenlerindendir. İçten gelen şiirlerinde düzyazının akıcılığını, güzelliğini yaydığı için Lami’i mahlasını almıştır. Molla Cami’nin kitaplarını Türkçe’ye çevirdiği için Cami-i Rum lakabıyla anılmıştır. Nakşibendi tarikatına mensup olan şair, Molla Ahaveyn ve Fenari’den ders, Emir Buhari’den ise el almıştır. Hem edebiyat hem de ilahiyat bilimini aldı. Nakşibendi Seyyit Ahmet Buhari’ye bağlandı. Bursa’da bu tarikatte şeyh olmuştur. 938/1531 yılında Bursa’da yaşamını yitirmiştir. Gömütü, Hisar’da Nakkaş Ali Camii haziresindedir. Çekirge’de bir mescidi vardır.

30 kadar kitabı bulunan şairin kitapları şunlardır; Şiirlerinden oluşan Divan’ı (Bursa YABEK H. Nr.618) ile; Ferhatname, Şehrengiz, (Manzum, Bursa 1288/1871 yılında basıldı ve yeni harfle birçok baskısı vardır) Şeref-ül İhsan, Maktel-i İmam Hüseyin, (Manzum, Süleymaniye Ktp. Serez, nr. 4019/6) İbretnuma, (TBMM Ktp. İA. 288) Hüsn-ü Dil, (Bursa YABEK G. Nr.4004) Lugat-ı Manzume, (Manzum, Bursa YABEK HÇ. Nr.1158) Münazara-i Bahar-ü fiita, (Manzum, İst. 1290/1873 yılında basıldı. Bu kitap, Uludağ Dergilerinde yeni harflerle yayınlanmıştır.) Vis-ü Ramin, (Manzum, Bursa YABEK G.2278) Vamık-u Azra, (Manzum, İst. Ünv. Ktp. Ty. Nr. 1871) Şerh-i Dibace-i Gülistan, (Bursa YABEK G. 714) Menakıb-ı Üveysi’l-Karani, (Süleymaniye Ktp. Esad Ef. Nr. 1659) İbretnüma, (Bursa YABEK H. Nr. 966) Şerefü’l-insan, (Bursa YABEK H. 941) Letaifname, (Bursa YABEK G. 2246) Münazara-i Nefs-ü Ruh, (Süleymaniye Ktp. Mihrişah, nr. 419/12) Guy-u Çevgan, Ferhad-u Şirin, (Manzum, Erzurum Ünv. Ktp. A.S. Levent , nr.263) Şem’u Pervane, (Manzum, Bursa YABEK G. 2393) Salaman-u Ebsal (Manzum, İst. Ünv. Ktp. nr.3088) ve Nefahat-ül Üns (Bu kitabın tıpkıbasımı yapılmıştır. (Hz. S. Uludağ, İst. 1980) adlı ünlü kitapları Türkçe’ye çevirmiştir. Yazarın toplam 43 kitap yazmış veya çevirmiştir.

(AŞIK ÇELEBİ, s. 134; BEYANİ, s. 86; RİYAZİ, ?FAİZİ, ?GÜLDESTE, s. 176-180; ESAMİ, s. 270; KÜNHÜ’L-AHBAR, s. 266-267; SEHİ BEY, s. 103-105; LATİFİ, 280-283; BALDIRZADE , s. 63;  AHBAR, ESLAF, s. 83-86; BURSALI TAHİR II, s. 215; NUZHET (1931) I, s. 220,282; NEFAHATÜ’L-ÜNS, s. 36; S. Gülerer, Bursalı Lami Çelebi-İbretünüma, Gazi Ünv. 1988, Yük.Lis. Tezi; H.B. Burmaoğlu, Lami’i Çelebi Divanı, Erzm.1983, Bursalı Lami’i Çelebi Divanı’nın dan Seçmeler, Ank.1989; F. Köprülü, Lami’i Çelebi, Yeni Türk Mec. 1932;  Dok tezi; A. Gönül, Bursalı Lami’i Bibliyografyası, Erzm. 1978, Dok tezi; M.Ş. Eğilmez, Şehrengiz’i Bursa, Uludağ Der. 1942, s. 47; G. Saltık, fiehrengiz’i Bursa, Uludağ, 1946, s. 79; G. Ayan, Lami’i Çelebi’nin Vamık u Azra’sı, Türk Dün Arş.1985, s. 209-211; A. Karahan, Lami’i, İ.A.c.7, s. 14; SİCİLİ OSMANİ IV, s. 86; KAMUS’ÜL ALAM, V, s. 3073; N. Tezcan, Bursalı Lami’i Çelebi, Türkoloji Dergisi, VIII. Ank. 1979, s. 305-343; M. Gürses, Divan Edebiyatının Bazı Meseleleri ve Lamii Çelebi, İst.1945 ; M. Yücelt, Bursalı Şair Lamii Çelebi İst. 1946; HAMMER 1. 786; M. İsen-H. Burmaoğlu, Lami’nin Bursa Şehr-engizi, Yediiklim, S. 40, ss. 103; ve Türkün , S. 3, 1988, s. 57-105; ZÜBDETÜ’L-VEKAİ, s. 240; Sadetten Eğri Doktara Tezi,? ; H. Ali Eser, Bursalı Lami Çelebi’nin Ferhat-namesi’nin Tenkitli metni, İ.Ünv. Doktora Tezi)

Raif Kaplanoğlu