Kumkadı

İlçenin kuzeyinde, Ulubat Gölü’ne yakın bir yerdedir. Kurtuluş Savaşı'na kadar bir Rum köyü idi. Savaş sonunda Rumların yerine Yunanistan'dan Selanik göçmenleri yerleştirilmiştir. Eskiden ilçeye bağlı iki Kadı adlı köy bulunduğundan, Kumkadı'ya küçük, Ormankadı'ya da büyük ön adı verilmekteydi. yan yana iki köydür. Ancak bazı belge ve haritalarda Kum ile Kadı köyleri yan yana iki köy olduğu görülmektedir. Olasılıkla iki köyün birleşmesiyle bu adı almıştı. Nitekim 1924 yılına kadar köyün adı Kum 1530 tarihli tahrir defterine göre Karacabey’e bağlı sadece bir Kadı köyü vardır. Bu Kadı köyü eski olduğuna göre, kayıtlarda geçen Kadı köyü Kumkadı olmalıdır. Sultan I. Murad’ın vakıf köyü olup, köyde 14 hane çeltikçi ile, 42 nefer yaşamaktaydı. Nefer olarak geçenlerin olasılıkla Hıristiyan olduğunu sanıyorum. Köylüler, olasılıkla Murad Hüdavendigâr’ın kullarıdır. 1895 ve 1908 Yıllığı’na göre 49 hane bulunan köyde 1927 yılında 433, 1990 yılında 1.186, 1997 yılında 962 kişi yaşamak­taydı. Köyde Yunanistan’ın Vodina kazasının Vraje, Gence ve Yenice köylerinden gelen göçmenlerinin yanı sıra, 1951 yılında Bulgaristan’dan gelen göçmenler yaşamaktadır. Kumkadı, Bursa’da en yoğun Çingene yaşayan köyü olup, Çingenelerin tamamına yakını Yunanistan’dan mübadele ile gelmiştir. Bugün, Bursa çevresindeki tüm Çingeneler, özellikle bahar ve yaz aylarında bu köy çevresinde kurdukları çadırlarda toplanır. Çeribaşı seçimi yapılır. Gerek Kadıköy’deki, gerekse köy yakınlarında toplanan Çingeneler çoğunlukla, çevre köylerde ırgatlık yaparak geçimlerini sağlamaktadır. Köyde, 1938 yılında zorunlu göçe tâbi tutulan Tuncelili Alevi göçmenler de yaşamaktadır. 1963 yılında, köy heyelan nedeniyle tahliye edilmiştir.

Raif Kaplanoğlu