Gedelek

İlçenin güneybatısında, Gemlik-Orhangazi yolunun 1 km batısındadır. İlçeye 8 km uzaklıkta bulunan köy oldukça eskidir. Eskiden İznik'e bağlı idi. Yavuz Sultan Selim'in vakıf köyüdür. Köyün geliri İstanbul'da yaptırdığı imaretine harcanmaktaydı. Gedelek adı, ok kuburu anlamına Gedeleç'ten gelmiş olmalıdır. 1530 tarihli tahrir defterine göre İznik kazasının Gürle bucağına bağlı idi. Gürle ise bugün Orhangazi’ye bağlı bir köydür. 1530 yılında köyde 17 hane yaşamaktaydı. İşgal yıllarında köy tümüyle yakılmıştır. Köyde en önemli gelir zeytincilik ve turşuculuktur. Özellikle turşuculuk, köyün başlıca geliridir. Türkiye’nin en önemli turşu üretim merkezlerinden biridir. 1927 yılında 463, 1990 yılında 1.055, 1997 yılında 1.182 kişi yaşamaktaydı. Köy yakınında Pınarbaşı adıyla bol suyu bulunan bir pınar ve mesire yeri vardır. Pınarbaşı’nın temiz ve serin sularında bir kızın yaşadığı söylenir. Bu kızın uzun sarı saçları olup, yıkanmaya gelirmiş. Pınarbaşı sularının sahibi olan bu kızı gören insanların çarpılacağına inanılır. Dede Bayırı’nda bir Ermiş Dede vardır. Önceleri köyün girişindeki çeşme önündeki çalının sıtma hastalığına iyi geleceğine inanılırdı. Sıtma olan yere bu çalıdan sürüldüğünde iyileştiği söylenirdi. Yerli köyüdür.

Raif Kaplanoğlu