USD 0,0000
EUR 0,0000
USD/EUR 0,00
ALTIN 000,00
BİST 0.000

Gazzizade Abdüllatif Efendi

Bursalı ilahiyatçı, sufist.

14-09-2015

1776 yılında Bursa’da doğmuştur. Annesi tarafından Bursa’daki Gazzi Dergahı’nı kuran Şeyh Ahmed Gazzi’nin torunlarındandır. Seyit Mehmed Esad’ın oğludur. 12 yaşında iken Mısri Dergahı şeyhi oldu. Bir süre İstanbul’a gidip, kenidisini yetiştirdi. İzzizade Mustafa Nesip Efendi’den öğrenim görmüştür. Ebubekir ve Ali Sıddık Efendilerden de ders aldı. 45 yıl şeyhlik yaptı. 1247/1832 yılında Bursa’da yaşamını yitirmiştir. Gazzizade Tekkesi'nde, dedesinin yanına gömülmüştür. Gazzizadeler biyografi kitaplarında karıştırılmıştır. Fındıklılı İsmet te, Ahmed Gazzi’nin oğlu olan Abüdllatif’in biyografisini yazmıştır. Bu Abdüllatif’te, 44 yaşında iken  1143/1730 tarihinde öldü. Tekke bahçesine gömüldü. Bu Abdüllatif’in kitabını yoktur.

Yazarın basılmamış 39 kitabı vardır. En çok kitap yazan Bursalı yazarlardan biridir. Çoğu, İslam hukuku ile ilgili olan bu kitaplarından en ünlüsü Bursa’da yaşanan olayları da anlatan Vakıat’tır. (Bursa YABEK O.705)

Revzatü’l-Muflihun (Zeyl-i Latif ve Revzatü’l-Muflihun fi Beyanı-ı vefeyatı’s-Salihin) adlı çalışmasında Bursa’daki ünlü ölüleri anlatan kitabı vardır. (Bursa YABEK G. 2162 ve O.1016; Ali Emiri-Millet Ktp, n.906; Berlin Dev. Ktp. no.1057, İ.Esad Ef. Ktp. no.6) Hulasatü’l-Vefeyat adlı bir başka vefeyatnamesi de vardır. Diğer adı Zübdetü’l-Vefeyat fi Beyan-i erbabi’l-Hidayet’tir. (Süleymaniye Ktp. Tarlan 138/3)  (Kerameti Evliya, Bursa YABEK O. 709) Kitaplarının büyük bölümü Bursa Eski Eserler Kütüphanesi’nde bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şöyledir: Adab-ı bidad-i nisva, (Bursa YABEK O. 622/5)  Malatat-ı Aliyye fi irşadı ehl-i sülük, (Bursa YABEK O. Nr. 710)Tenkihu zubdeti’l-beyan fi tefsiri’l-Kuran, (Bursa YABEK O. Nr. 220/221) Veka-i Baba Paşa, (Bursa YABEK O. 1043) Fütuhat Kenzü’l-Kuran, (Bursa YABEK O. 219,210 Arapça) Risaletü’l fi cevaz-i devran-ı meşayih-i Sofiye, (Bursa YABEK O.618/2) Risaletü’l-aktab, (Bursa YABEK O. Nr. 361) Risaletü’l-el hadis ve’l-amber fi hakkı’l gaza, (Bursa YABEK O. 689/4) Risaletü’l fi beyan’üs-sema, (Bursa YABEK O. 711) Risaletü’l vakiat, (Bursa YABEK O. 354/4), Mecmuatü’l-furuk, (Bursa YABEK O. 1627/2) Mutasar cem’ül furuk, (Bursa YABEK O. 1626) Mecalis-i el-vaaz li tergig’ül gazat el-islamiye ala Harp el-kuffar, (Bursa YABEK O.689/3) Mecmuatü’l-Kavid, (Bursa YABEK O. 712, 5997) Temhidü’l-Mukaddimat, (Bursa YABEK O. 702) Risaletü’l-akıtab, (Bursa YABEK O.361) Risale-i ruh’ul Kuds, (Bursa YABEK O. 703) Risale, (Bursa YABEK O. 361/3) Tefsir-i esma-i seba ma’a deva’rahim, (Bursa YABEK O. 622/7) Risalet’üs Zeyniye fi meslek’ül aliye, (Bursa YABEK O. 704/1) Risale-i andelib’ül uşşak, (Bursa YABEK O. 706/1) Risale-i fi fıkıh ve tabir, (Bursa YABEK O. 706/2) Tefsirü’l-Fatiha, (Bursa YABEK O. Nr. 219) Menasikü’l-Hac, (Bursa YABEK O. nr. 499) Kaşifi Tercümesi, (Bursa YABEK O. 827,829, 828) ve Menakıb-ı Ahmed Gazzi (Bursa YABEK O. nr. 1042)

(BURSALI TAHİR I, s. 102; Meşayıh-i Osmaniyeden Sekiz Zatın Teracim-i Ahvali, İst. 1318, s. 48-48; M. Kara, Tekkeler, I, s. 56, II. s. 247; KÜTÜK I, s. 31; Babinger, Tarihçiler.. s. 340; FINDIKLILI İSMET, s. 329-330; Gazzizade Abdüllatif Efendi, Menakıb-ı Ahmed Gazzi, Bursa YABEK, O. 1042, s. 91; GÜLZAR-I İRFAN, Millet-1098, s. 167; SEFİNE-İ EVLİYA V. S. 128-129; YADİGAR-I ŞEMSİ, s. 150-170; H. Tekeli, Ahmed Gazzi, U.Ünv. Sos. Bil. Ens. Yük. Lis. Tezi, 1991; K. Atlansoy, Bursa Vefeyatnameleri ve Şairleri Üstüne, Bursa’da Bir Başka Zaman, 1997, s.61)

Raif Kaplanoğlu