Adaköy (Gürsu)

1487 tarihli tahrir defterinde yer aldığına göre çok eski bir köydür. Bu tarihte 29 hane yaşayan köy büyük ölçüde sazlık imiş. Sazlıkta Beylik sığırlar otlatılırmış. Çevresi bataklık ve sazlıkla çevrili bir ada gibi kaldığı için Ada köyü adını almıştır. Nitekim bu özelliği son 10 yıla kadar da sürdürmekteydi. Köyün en önemli geliri sazcılık imiş. Her bir araba saz için bir akçe vergi verirlermiş. Köy, sultanların hassı imiş. Bursa'da adına mahalle bulunan Hamza Bey'in vakıf köyüdür. Ancak 1530 yılı tahrir defterine göre Yıldırım Bayezit’ın vakıf köyü olarak geçen bir başka Ada köyü daha vardır ki, bu köyün hane sayısı ise 23 idi. Eskiden Sahra bucağına bağlıydı. Ancak 1912 yılına gelindiğinde Vani Mehmet Bey’in vakıf köyü olduğu anlaşılmaktadır. Gürsu'dan 2 km uzaklıktadır. 1940 yılına kadar bataklık özelliğini koruyan köy, Bursa Ovası'nda açılan kanallar sayesinde bataklıktan kurtulmuştur. 1934 yılında başlayıp 1938 yılında tamamlanan bu kanallardan Cenup Kanalı’nın güneyinde yer almaktadır. Kanalların açılmasıyla, Bursa ovasında yıllardır kullanılmayan binlerce dönüm arazi ekilmeye başlanmıştır. Bu bataklık arazi 1940’lı yıllarda Ada, Gölbaşı, Kestel, Gürsu ve Kayacık köylerine dağıtılmıştır. Bu dağıtım sonunda kişi başına 4’er dönüm verilmiştir. Yakın zamanlara kadar sazlardan hasırcılık yapan köylüler, günümüzde sebze ve meyvecilik ile geçinirler. 1895 ve 1908 Yıllığı’na göre 84 hane bulunan köyde 1927 yılında 279, 1990 yılında 971, 1997 yılında 1.136 kişi yaşamaktaydı. Yerli köyüdür. Ancak köyde büyük ölçüde 1938 yılından sonra yerleştirilen Tunceli ve Erzincanlı göçmenler yaşamaktadır. Köyün 3 km kadar güneyinde bulunan Kıztaşı mevkiinde eski bir yerleşim yeri vardır. Eski köy yerinin burası olduğu söylenir. Köy içinde önceleri adak yeri olarak kullanılan Hüseyin Dede adlı bir yatır vardır. Tarihi hamam ise yıkılmıştır. (BOA. Temettuât Defterleri, no.7507)

Raif Kaplanoğlu