Kiev
Rus ordusu, 24 Şubat sabahı Ukrayna’ya başlattığı saldırıların ertesi günü aralarında Buça’nın da olduğu şehir ve yerleşim birimlerine girdi.
Rusya ve Ukrayna askerlerinin şiddetli çatışma alanına dönüşen Buça, Rusların kontrolüne geçti.
Savaşın en yoğun yaşandığı dönemde Türkiye’nin Rusya ile Ukrayna arasındaki arabuluculuk girişimleriyle İstanbul’da 29 Mart’ta iki ülke heyetleri arasında ateşkesin sağlanması amacıyla yüz yüze müzakerelerin 4’üncüsü düzenlendi. Yüz yüze müzakereler, İstanbul’dan önce de 3 kez Belarus’ta gerçekleştirildi.
İstanbul'daki müzakerelerde her iki taraf ateşkes doğrultusunda önemli adımlar attı. Savaşın durdurulması umudu İstanbul’daki müzakerelerde daha da güçlendi.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, İstanbul’daki müzakereleri olumlu bulduğunu belirterek, "Müzakere platformundan aldığımız sinyaller olumlu olarak adlandırılabilir." dedi.
Ukrayna heyeti ile görüşen Rus heyetinin başkanı, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Müşaviri Vladimir Medinskiy, İstanbul’daki müzakerelerde Ukrayna’nın ilk kez Rusya ile gelecekte normal ilişkiler kurmak için bazı koşulları yerine getirmeye hazır olduğunu gösterdiğini söyledi.
Medinskiy, "Bize gelecekteki olası bir anlaşmanın, kağıt üzerinde yazılı olduğu anlaşmanın ilkelerini teslim ettiler.” ifadesini kullandı.
Ayrıca Rusya, “bu adımların karşılığında karşılıklı güveni artırmak, müzakerelere devam etmek ve nihai hedefe ulaşmak için gerekli koşulları oluşturmak, söz konusu anlaşmanın onaylanması ve imzalanması amacıyla Kiev ve Çernigiv yönlerinde askeri eylemleri çok önemli bir şekilde azaltmaya” karar verdi.
İstanbul'daki müzakereler sonrasında Buça olayı
İstanbul'da atılan bu adımlardan sonra 30 Mart’ta Rusya Savunma Bakanlığı, Kiev ve Çernigiv yönlerindeki askeri birliklerini geri çekmeye başladı.
Buça, 33 gün sonra Rus askerlerinin çekilmesiyle tekrar Ukrayna’nın kontrolüne girdi. Buça Belediye Başkanı Anatolyi Fedoruk, 1 Nisan’da kentin Rus askerlerinden kurtarıldığını duyurdu.
Ancak Ruslar çekildikten sonra, 2 Nisan’da Ukrayna makamları, sosyal medya aracılığıyla Buça şehrinde elleri arkadan bağlı şekilde yerde yatan ceset fotoğrafı paylaşarak sivillerin Rus askerlerince vurularak öldürüldüğünü ileri sürdü.
Sosyal paylaşım sitelerinde Buça'da sivillerin katledilerek toplu mezarlara gömüldüğünü, kuyulara atıldığını gösteren fotoğraflar yayımlandı.
Ruslar çekildikten bir süre sonra şehre götürülen uluslararası gazetecilerin Buça’da kaydettiği görüntüler, dünya gündemine oturdu.
Öte yandan hayalet şehre dönmüş, harabe halindeki Buça’da ceset toplama çalışmaları sırasında sivillerin topluca defnedildiği ortaya çıktı.
Ukrayna makamları, Buça’nın Rus ordusunun kontrolünde bulunduğu 33 günde 37’si çocuk 1400 kişinin öldürüldüğünü ileri sürdü.
Ukrayna: Buça’da savaş suçu işlendi
Ukrayna, Rusya’nın Buça’daki insanları kasıtlı olarak öldürdüğünü savunarak, Buça’daki olayları “katliam” olarak nitelendirdi, Rusları mümkün olduğu kadar çok Ukraynalıyı ortadan kaldırmakla suçladı.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Buça'da yaşananların “savaş suçu” olduğunu söyledi. Rusya’ya yönelik yaptırım çağrısında bulunan Zelenskiy, “Dünyanın Buça’da olanları görmesinden sonra Rusya'ya yönelik yaptırımlar, işgalcilerin işlediği savaş suçlarının ağırlığı ile orantılı olmalıdır.” dedi.
ABD ve Avrupa Birliği ülkeleri, Buça’daki sivillerin öldürülmesini kınadı, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, Buça’daki sivil ölümlerine ilişkin soruşturma çağrısı yaptı.
Türkiye, Kiev yakınlarındaki Buça ve İrpin dahil çeşitli bölgelerden basına yansıyan görüntülerin "dehşet verici" ve masum sivillerin hedef alınmasının kabul edilemez olduğunu bildirdi.
Rusya iddiaları reddetti
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov ise Buça’da çekilen görüntülere ilişkin suçlamaları reddettiklerini söyleyerek, “Gördüğümüz görüntülere güvenmemek lazım. Savunma Bakanlığımızın uzmanları, görüntülerin sahte olduğuna dair belirtileri tespit etti." dedi.
Bu konuyu Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde (BMGK) görüşmeyi teklif ettiklerini aktaran Peskov ancak bu teklifin engellendiğini söyledi.
Buça’daki olaylardan sonra barış müzakereleri rafa kalktı
Buça’daki bu gelişmelerden sonra Rusya ile Ukrayna arasında süren savaşta önemli kazanımlar sağlanan İstanbul’daki müzakerelerde elde edilen sonuçlar rafa kalktı.
Bu olaylardan sonra Rusya ile Ukrayna arasında savaşın sona ermesine yönelik yüz yüze barış müzakereleri bir daha gerçekleşmedi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Buça’daki olayları “provokasyon” diye nitelendirerek, “En önemlisi Ukrayna tarafı İstanbul'daki kendi anlaşmalarından çekildi." dedi.
Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, Buça ile ilgili Putin’e bazı belgeler getirdiğini belirterek, “Buça olayı, İngilizlerin gerçekleştirdiği psikolojik bir operasyondur." ifadesini kullandı.
