EKOHABER
Türkiye ekonomisinde bu yılın ilk çeyrek verileri, cari açıktaki hızlı düşüş ve doların frenlenmesine işaret ediyor. Mart ayı ihracat rakamlarında, özellikle tekstildeki artış da piyasaya moral verdi. Ancak bunlar durgunluğun aşıldığı, zorlukların atlatıldığı anlamına gelmiyor. Bursa iş dünyası, ‘üretmek ve ihraç etmek arzusunda’ olduğunu belirtiyor.
2016 yılında en olumu gelişme cari açıkta yaşandı ve şubat ayı cari açığı 1 milyar 785 milyon dolara, geriye doğru 12 aylık cari açık da 30,5 milyar dolara geriledi. Örneğin 2011 yılı cari açığının 75 milyar dolara tırmandığı hatırlanırsa, çok büyük bir başarı gibi görülebilir. Ancak bu düşüşün tamamen ithalatın frenlenmesinden kaynaklanması, ithalatın yüzde 70’den fazlasının hammadde ve aramalı olması nedeniyle, cari açıktaki hızlı düşüş, aynı zamanda çarkların yavaşlaması, üretimin azalması anlamına da geliyor. 2015 ve 2016 yılının Ocak-Şubat ayları karşılaştırmasında, açık 5,7 milyar dolardan 4,1 milyar dolara düşerken, bavul ticareti 708 milyon dolardan 527 milyon dolara, doğrudan yatırım 2,3 milyar dolardan 420 milyon dolara geriledi.
Normal kanallardan Türkiye’ye giren döviz de bu dönemde 4 milyar 759 milyon dolardan 2 milyar 898 milyon dolara düştü. ‘Net hata ve noksan’ olarak verilere yansıyan ve kaynağı bilinmeyen döviz girişi ise 3,9 milyar dolardan 1,8 milyar dolara indi.
TEKSTİLDE KIPIRDAMA...
Bursa’da sanayi büyük ölçüde ihracata çalışıyor. UİB verilerine göre geçtiğimiz mart ayında ihracat yüzde 7 düşüşle 2 milyar 42 milyon dolar oldu. İhracat mart ayında otomotivde yüzde 4 düşüşle 1 milyar 693 milyon dolar, tekstilde yüzde 21 artışla 117 milyon dolar, hazırgiyim ve konfeksiyon yüzde 1 artışla 46,8 milyon dolar, meyve sebze mamüllerinde yüzde 15 düşüşle 13,7 milyon dolar, yaş meyve sebzede ise yüzde 11 düşüşle 6,3 milyon dolar olmuştu. Ekohaber, sizler adına farklı sektörden işadamlarına piyasada yaşananları sordu. İşte görüşler:
‘Herkes üretmek ve ihraç etmek arzusunda’
Hüseyin Durmaz Bursa OSB YKB
“2015’de iki tane seçim yaşadık. İkinci seçimde tekrar hükümetimiz kurulduktan sonra piyasalardaki güven endeksi ve sanayicimizin ihracat fazlası her geçen gün artmakta. Ne kadar çevremizde krizler olsa bile, o krizler bugün yarın er geç bitecek. Onun için bizler de hazırlıklı olup ihracatımızı yükseltip, üretimlerimizi arttırıp ülke ekonomisinin çıkarları doğrulsunda hareket etmek istiyoruz. Önümüzü açık görüyoruz. Herkes üretmek ve ihracat etmek arzusunda. Herkes üretmek istiyor, ihracat yapmak istiyor. Her geçen gün bu arzu daha da dolup taşıyor. Moralsizlik yok. Morali dik tutacağız. Turizm sektöründe bu sene kayıp sene. Ama kazandığımız senelere sayacağız ve bu sene böyle geçse bile önümüzdeki sene inşallah turizm sektörümüz de açılacak. Bu sene tekstil sektörümüz biraz düşüşteydi. Ama inşallah bu çevremizdeki hadiselerin bitmesiyle beraber tekstil sektörümüz de açılacaktır. Otomotiv zaten iyi, makine sektörümüz zaten iyi. Firma olarak ürettiğimiz tramvaylarda sorun yok.
Kocaeli, Bursa ve Samsun için tramvay yapıyoruz. Çalışıyoruz. İnşaallah diğer şehirlere de sıçrarız. İnşaallah oradan da ihracata sıçrarız. Ülke ekonomisine, olmayan, yeni bir sektörü kazandırmış oluyoruz. Ben tramvayı ilk yaptığımız zaman Heykel önünden geçerken bizim tramvay, yaşlı bir teyze eline Türk bayrağını almış, alkışlıyordu. Bunların duası yeter. Onun için onurlanıyoruz, mutlu oluyoruz. Aslında tramvaydan sonra hızlı tren de üretebiliriz. Ama hızlı trende teknolojiyi transfer etmek lazım. Hızlı tren yapan şirketlerle ortak olmak lazım. Teknoloji transferini gerçekleştirmek lazım.”
‘Sıkışıklık sözkonusu, vadeler uzuyor’
Aytuğ Onur Seçkin Onur YKÜ
“Bizim sektörümüzle ilgili önümüzdeki dönem için canlanma bekliyoruz. Ramazanın getirdiği bir hareketlilik var. Ama gene piyasalardaki vadelerin uzaması ve bir sıkışıklık hala söz konusu. İnşallah önümüzdeki dönemde açılmasını bekliyoruz.”
‘Ay sonu canlanıyor, ay Başlarında durağan’
M.Aydın Kalyoncu BTSO Meclis Üyesi
“Nakliyeci olduğumuz için piyasalarda canlanma var. Ama ay sonuna doğru bir canlanma oluyor. Ay başlarında tekrar durgunluk, durağanlık devam ediyor. Ama ne derece canlanmadır, daha görünmüyor.”
‘Huninin en dar yerindeyiz...’
Mesut Okyay Bebetto Teks.YKB
“Genel olarak çok fazla canlanmanın olduğunu düşünmüyoruz. Çünkü bütün ekonomistlerin hepsinin söylediği bir şey var. 2016 ve 2017 huninin en dar kısmı olacak demişlerdi.
Gerçekten öyle... Bu dönemde bizim işle ilgili yaptığımız çok aktif bir şeyler yok.
Ama yeni ülkeler, yeni pazar bulmak için yapmış olduğumuz seyahatler var. Arayışlarımız var. Ufak tefek, aylara sezonlara göre de hareketlilikler olabiliyor; ama genel olarak kendi sektörümüz için çok büyük bir canlanma, çok büyük bir bir hareketlenme yok."
‘Dövizin seyri önemli’
Denizhan Sezgin BTSO Meclis Üyesi
“Bir seçim dönemi geçirildi. Seçim sonrasında gerek yerli, gerekse dış piyasalarda gündem yavaş yavaş ekonomiye döndü. İş dünyasının yapması gerekli çalışmalar, gerek ihracat gerek içerde satışlar, üretim.. Bursa özellikle ihracatın merkezinde ve güzel şeyler olabilir. Doların da seyri önemli. Dövizin seyri önemli. Gündem ekonomi, olması gereken de bu. Çarkların dönmesinde ciddi bir canlanma görülüyor. Ama bunun rakamlara yansıması yaza doğru net olarak görülür diye tahmin ediyorum, öyle düşünüyorum.”
‘Canlanma eylülde olur’
İlhan Parseker Simpet Sahibi
“İmalat sektöründe bir canlanmanın olduğu söz konusu. Ama bunun ticarete yansıması lazım. Tabi, bu bir süreç meselesi... İmalat sektöründeki canlanma önümüzdeki dönem piyasalara yansıyacaktır.Yaz dönemine girdiğimiz bu dönem, insanların biraz alışverişini kıstığı bir dönemdir. Sanıyorum ki, eylül ile birlikte piyasalarda ticaret anlamında da bir canlanma olacaktır.” Kocaeli, Bursa ve Samsun için tramvay yapıyoruz. Çalışıyoruz. İnşaallah diğer şehirlere de sıçrarız. İnşaallah oradan da ihracata sıçrarız. Ülke ekonomisine, olmayan, yeni bir sektörü kazandırmış oluyoruz. Ben tramvayı ilk yaptığımız zaman Heykel önünden geçerken bizim tramvay, yaşlı bir teyze eline Türk bayrağını almış, alkışlıyordu. Bunların duası yeter. Onun için onurlanıyoruz, mutlu oluyoruz. Aslında tramvaydan sonra hızlı tren de üretebiliriz.
Ama hızlı trende teknolojiyi transfer etmek lazım. Hızlı tren yapan şirketlerle ortak olmak lazım. Teknoloji transferini gerçekleştirmek lazım.”
‘İyiye doğru işaretler var’
İsmail Kuş BTSO Başk. Vek.
“Son dönemlerde, biz de o kadar iyi olacağını tahmin etmiyorduk. O kadar olumsuzluğa rağmen iyiye gidiş var. İnşallah, 2016’nın aslında zor geçeceğini ümit ediyorduk. O kadar da zor geçmedi. İnşallah iyiye doğru olumlu işaretler var. Devam eder diye ümit ediyoruz.”
‘Baharla biraz hareket geldi’
Erol Türkün Türkün Hold. YKB
“Bu sene gerek çevre ülkelerdeki politik sıkıntılardan gerek Avrupa’daki yavaşlamalardan dolayı tekstil sektöründe biraz sıkıntı yaşanıyor. Ama baharla birlikte biraz hareketlendi. İnşallah bu böyle devam eder.”
‘Deri sektörü sıkıntıda...’
Berna K. Aşıroğlu Kırcılar Deri YKÜ
“Piyasa aşırı durgun olduğu için en ufak bir kıpırdanma bile herhalde hareketlilik var gibi gösteriyor. Deri sektörü de biraz sıkıntı içerisinde. Biraz Rusya ile alakalı ilişkilerden ve hem de turizm ile alakalı durumlardan kaynaklanıyor. Bilemiyorum, ileride yaşayıp göreceğiz.”
‘Para dönmüyor, çekler ödenmiyor...’
Zübeyde Demir BTSO Meclis Üyesi
“Biraz kıpırdamalar var, doğru. Siparişler artıyor, ama şöyle bir şey var. Para dönmüyor, ödemeler, çekler, çok uzun vadeli ya da nakit akışında çok zordayız. Doların düşmesi belki avantaj gibi gözüküyor iç piyasada, ama ihracatçılar bunda biliyorsunuz dolar girişi azalıyor kura vurduğunuz zaman. İç piyasada bizim kağıt sektöründe şöyle doların düşmesi kağıt fiyatlarını düşürüyor. Fakat bu da suni bir şey, her an herşey olabilir. Yani bunun arkasından korkuyoruz biz. Bu düşüş nereye kadar, doların belli bir seviyede kalması lazım. Sabitlemeleri lazım. Hakikaten değerinin altında. Karşılıksız çek senette olumlu gelişme yok, ya da biz göremiyoruz.”
