Kısa adı BUİKAD olan Bursa İş Kadınları Derneği ve Yöneticileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı İpek Yalçın, rekabet.net internet sitesinin sorularını yanıtladı. BUİKAD’ın kadınlara yönelik gerçekleştirdiği faaliyetleri ayrıntılı şekilde anlatan Yalçın, verdiği bilgilerle Türk kadının iş hayatında bulunduğu konumu aktardı.
Kadınların iş hayatında yaşadıkları adaletsizliklere de değinen Yalçın, cinsiyet eşitsizliği konusunda Türkiye’nin 144 ülke arasında 130. olduğunu söyledi. Yalçın paylaştığı bilgilerde, ülkemizde 19,8 milyon kadının istihdama dahil olmadığını dile getirdi.
BURSA’DAKİ İLK KADIN DERNEĞİ
BUİKAD Yönetim Kurulu Başkanı İpek Yalçın kimdir? Kendinizi tanıtır mısınız?
1972 Eskişehir doğumluyum. Baba mesleği nedeni ile birçok şehir gezdikten sonra Bursa’ya yerleştik. Uludağ Üniversitesi Matematik bölümü mezunuyum. Evliyim, 12 yaşında Yiğit isminde bir oğlum var. Okuldan mezun olduktan sonra kısa bir dönem Biesseci firmasında tekstil deneyimim oldu. 1996 -2011 yılları arasında otomotiv yan sanayi kuruluşlarından Aunde Teknik kumaş fabrikasının Lojistik ve Satış Müdürlüğü görevini yürüttüm.
2011 Ekim ayından beri Adient - Diniz Holding ortaklı, otomotiv ana sanayi için koltuk kumaşı üreten otomotiv yan sanayi kuruluşlarından Thierry Diniz firmasında Ticaret Müdürlüğü görevini yürütmekteyim. Satış, lojistik, üretim planlama ve satın alma departmanlarından sorumluyum.
BUİKAD ile 2009 yılında tanıştım. 2 yıl genel sekreterlik, 2 yıl başkan yardımcılığı görevinden sonra 2015 Mayıs ayından beri başkanlık görevini yürütüyorum. Derneğin projelerinden Noktalama Projesinin gönüllü koçuyum, Paramı Yönetebiliyorum eğitmeniyim.
BUİKAD… Neden böyle bir derneğe ihtiyaç duyuldu, kurucu üyeler kimler ve nasıl bir araya geldi?
İş kadını ile güçlü bir Türkiye vizyonu ile 11 kurucu üye tarafından 2007 yılında kuruldu derneğimiz. Bursa’daki ilk kadın derneğiyiz. Birlikten güç doğar felsefesi ile yaşamın her kesiminde kadının varoluşunu sağlamak ve güçlendirmek amacıyla yol gösterici olmayı, girişimci kadın sayısını artırmayı, kadının yasama ve karar verme süreçlerindeki etkinliğini ve yönetsel gelişimini desteklemeyi hedeflemiş ve bu doğrultuda stratejilerini hayata geçirmiştir.
Üyeler hangi sektörlerde yer alıyor?
Her sektörden üyemiz var. Sanayici, tekstil, otomotiv, hizmet, hukuk, sağlık vb. % 65 girişimci , % 35 üst düzey yönetici profilinde çalışan kadınlar üyelerimiz.
KADININ EĞİTİLMESİ, İSTİHDAMI…
Derneğin faaliyet alanları nelerdir?
Daha çağdaş bir toplumsal sürece ulaşmanın, kadının eğitilmesi, kadının istihdam oranının ve girişimci kadın sayısının artırılması ile mümkün olacağına inanan BUİKAD tüm projelerini bu çerçevede oluşturuyor.
BUİKAD’ın gururla lanse ettiği ve en güvendiği projelerinden biri olan Noktalama Projesinde; koçluk eğitimi alan üyelerimiz tarafından Uludağ Üniversitesi’nin 3. veya 4. sınıfında okuyan kız öğrencilere koçluk yapılmaktadır. Böylece, kız öğrencilerimiz iş hayatını yakından tanıma fırsatı bulup, ilgili alanlarını doğru tespit ederek, kendilerini geliştirmeleri gereken alanları belirleyip ve bu yönde henüz mezun olmadan hazırlık yapma fırsatı yakalamaları hedeflenmiştir. Her sene bu projeye yenilikler katmaktayız. Geçen sene koçluk yanında öğrencilerin kişisel gelişimlerine yönelik eğitimler düzenledik. CV hazırlama, mülakat teknikleri, sunum teknikleri gibi. Ayrıca dönem sonunda bir panel düzenleyerek rol modelleri ile buluşturduk onları. Ayrıca son iki yıldır çocuklarımızın en büyük problemi olan yabancı dil konusunda Bursa’da yaşayan yabancı gönüllüler ile konuşma sınıfları oluşturduk ve çocuklarımızın pratik yapmalarını sağladık.
ÖRNEK ÇALIŞMALAR ÖDÜLLENDİRİLİYOR
BUİKAD, iş yaşamında Başarılı Kadın Ödülleri toplumdaki tüm kadınlarımıza iş yaşamlarının her kesiminde var oluşlarını sağlamak, rol modellerle motivasyonlarını güçlendirmek amacıyla, ekonomiden sosyal hayata birçok alanda örnek teşkil eden ve başarıya yürüyen iş kadınlarının her yıl 8 Mart ‘Dünya Kadınlar Günü’nde ödüllendiriliyor. 2016 yılında ulusala açılarak 2 kategoride ulusaldan ödüller verdik. Her zaman söylediğimiz gibi bu bir yarışma değil, başarılı iş kadınlarımızı onore ettiğimiz, beraber alkışladığımız bir platform.
“PARAMI YÖNETEBİLİYORUM”
Paramı Yönetebiliyorum Projesi. BUİKAD ile HABİTAT Kalkınma ve Yönetişim Derneği ve Visa paydaşlığında yürüyen bir proje. Finansal okuryazarlık projesi ile şehrimizdeki genç, yetişkin, iş veren ya da çalışan her kesime ulaşıp toplumumuzda borçlanma ve birikim konularında bilinç oluşturulmasını ve finansal okur yazarlığın artırılmasını amaçlıyoruz. 22 BUİKAD üyesi eğitmenin, eğitimini alarak bu projenin Bursa ve çevresinde yaygınlaştırılması sağlanmaktadır. Bugüne kadar 4.000 kişiye bu eğitimler ile ulaştık.
Cumartesi Biz Bize Sohbetleri ile; üyelerimiz arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesi hedeflenmiştir. Her ayın 3. Cumartesi günü yapılan sabah kahvaltıları ile hem güzel bir sohbet ortamı sağlanmakta, hem de network ve ticari bağlar geliştirilmektedir.
Derneğimizin tüm bu çalışmalarını bir sisteme oturtmak ve bizden sonrakilere yol gösterici olmak adına ISO belgesini aldık.
BURSA ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ’NDE KREŞ
Çalışan kadının önündeki en büyük engellerden biri çocuk ve yaşlı bakımı. Bu konuda organize sanayi bölgelerinde kreş açılmasının kadın çalışan sayısını artıracağını düşünüyoruz. “Çocuğum Yanımda Ben İşimin Başında” Projemizi ilgili makamlara sunduk. BOSİAD işbirliği ile OSB bölgemizde de bir an önce kreş kurulması ile ilgili adımları takip ediyoruz. 8000 kadının çalıştığı en büyük organize sanayi bölgesi için umarım en kısa süre içinde çözüme ulaşırız.
Bu sene girişimcilik üzerine de içimize çok sinen bir projeye imza attık. Uzun zamandır verilen girişimcilik eğitimlerinin yeterli olmadığını, mutlaka mentörlük ile desteklenmesi gerektiğinin altını çiziyorduk. Ve “Kadınlar için Daha Çok ve Daha İyi İşler“ Projesi ile bir araya geldik. Türkiye’de İnsana Yakışır İş İçin Kadınların Güçlendirilmesi” Projesi, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) işbirliği ile faaliyete geçti, Projenin finansmanı İsveç Uluslararası Kalkınma İşbirliği Ajansı (SIDA) kanalıyla İsveç tarafından sağlanmaktadır.
150 KADINA GİRİŞİMCİLİK DESTEĞİ
İstanbul, Bursa, Ankara ve Konya illerinde 400 kadın girişimci adayına girişimcilik eğitimleri verildikten sonra BUİKAD üyeleri tarafından mentörlük desteği verilmiştir. Bu proje ile 150 yeni girişimci iş kadınına eğitimlerini tamamladıktan sonra mentörlük desteği verdik.
Kadının sorunlarının sadece kadınların olduğu platformlarda konuşularak değil, erkek- kadın ayırt etmeden iş insanlarının olduğu ortamlarda konuşulması gerekliliğinden yola çıkılarak İş’te Sohbetler etkinliğimiz ortaya çıktı. İlk konuğumuz CNN Türk Ekonomi Müdürü Emin Çapa, Yüce Zerey ve Prof. Dr. Emre Alkin oldu.
Çevremize ve bizden sonra gelecek nesile faydamız olması için İznik-Elbeyli’de BUİKAD Ormanı’nı 2000 fidanımız ile oluşturduk.
2016 yılı itibari ile bir dergimiz var. Bursa iş dünyasının nabzını tutan “BUİKAD Prestij“ dergisi ile sadece derneğimizin değil, Bursa’daki gelişmeleri de takip ediyoruz.
BURSA ÖRNEK İL OLACAK
BUİKAD’ın “Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi’ni imzalama süreci nasıl gelişti? Bu sözleşmenin anlamı ve etkisi nedir?
BUİKAD, UN Global Compact’ın insan hakları, çalışma standartları, çevre ve yolsuzlukla mücadele ile ilgili on ilkesini içeren Küresel İlkeler Sözleşmesini imzaladı ve destekliyor.
Ayrıca; BUİKAD, Birleşmiş Milletler Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadının Güçlenmesi Birimi ortaklığında oluşturulan kadınların tüm sektörlerde ve her düzeyde, ekonomik yaşamın içinde yer alabilmelerini sağlamak amacıyla kadınların güçlenmesini hedefleyen çalışmalar içerisinde. Bu arada BUİKAD olarak da özel sektörün küresel en önemli girişimlerinden biri olan Kadının Güçlenmesi Prensiplerini yani WEPS prensiplerini desteklemek ve yaygınlaştırmak için de üstüne düşen görevleri yerine getirmeye çalışıyor.
Bu kapsamda BUSİAD ve Yeşim Tekstil paydaşlığı ile Bursa’da “Kadının Güçlenmesi Platformu”nun kurulmasını sağladık. Sürdürülebilir bir kalkınma gerçekleştirilmesinin, kadınların da iş gücüne eşit oranda katılmasıyla gerçekleşeceğine inanıyoruz. Bursa’nın dinamiklerini oluşturan 22 firma ile Global Compact çatısı altında kadın çalışmalarını beraber takip edip projeler geliştireceğimiz bir platform oluşmuş oldu. Bursa bu platform ile Türkiye’de örnek il olacaktır.
Bursa OSB’de açılması planlanan kreş ile ilgili çalışmalar olduğu biliniyor. Bu girişimin çalışan kadınlara ne gibi faydaları olacaktır?
Türkiye ekonomisinin daha güçlü bir yapıya kavuşmasında sanayi sektörünün hızlı gelişiminin önemli bir payı var. Sanayinin gelişimindeki en kritik konulardan biri kadın istihdamının düşük olması. Türkiye %29-% 30 seviyesindeki kadın istihdam oranı ile Avrupa ülkeleri arasında kadınların en az istihdam edildiği ülkelerden biri. Kadınların sanayi sektöründe istihdam edilme oranı ise %15,2.
Dünya Ekonomik Forumu'nun, 2016 yılında hazırladığı Toplumsal Cinsiyet Uçurumu Raporu’na göre, ekonomik yaşama katılımda cinsiyet eşitsizliği sıralamasında ülkemiz, 144 ülke arasında 130‘uncu sırada. TÜİK verilerine göre ise kadınların işgücüne katılım oranı son 20 yılda yüzde 34’ten yüzde 30’a düştü. Kadın istihdamını azaltan faktörlere baktığımızda çocuk bakımının en önemli nedenlerden biri olduğunu gözlemliyoruz.
İşgücüne katılmayan 100 kadından 61,2’si işgücüne katılmama nedeni olarak "ev kadını" olmalarını gösteriyor. Aynı araştırmaya göre, çocuklarına bakım hizmeti verilmesi durumunda çalışmak isteyecek kadınların oranı yüzde 80 olarak ortaya çıkıyor. 2016 yılında TÜRKONFED tarafından yapılan İş Dünyasında Kadın 2. Faz Raporuna göre, 2010-2015 yılları arasında yaklaşık 1 milyon kadın çocuk bakımı, 112 bin kadın ise yaşlı bakımı sebebiyle iş hayatını bırakmış.
Kreş sayısının yetersizliği, ücretlerin yüksekliği ve hizmet kalitesine olan güvensizlik, annelerin iş hayatı yerine çocuk bakımını üstlenmesine neden oluyor. Kadınlar çalışma kararı alırken evde çocuklarının kimler tarafından bakılacağını göz önünde bulundurmak zorunda kalıyor. Çocuk bakımının kurumsallaşmasındaki yetersizlik ve uygun çocuk bakım tesislerinin eksikliği, kadınların çalışma yaşamlarını doğrudan etkiliyor. “Çocuğum Yanımda Ben İşimin Başında”, kreş projemiz ile kadınların istihdam edilmelerinin önündeki en büyük engellerden biri olan çocuk bakımı konusuna odaklanarak, kadınlara işgücüne katılımları için destek vermeyi amaçlıyor.
Bu projede BOSİAD ile güçlerimizi birleştirdik. Amacımız sadece Bursa OSB’de değil, Türkiye’deki tüm OSB’lerde kreş kurulmasına öncülük etmek.
Bursa’da 20’nin üzerinde OSB var. Bu OSB’lerde çalışan anneler kreş problemini nasıl çözüyor?
Sizin de söylediğiniz gibi 20’nin üzerinde OSB bölgemiz var. Kreşi olan tek bir şirketimiz var ne acıdır ki. 150 ve üzeri kadın çalışanı olan şirketler için zorunluluk olduğu için şirketler kendi bünyelerinde değil, dışarıdaki kreşler ile anlaşarak bu işi çözmeye çalışıyorlar ancak bu çözümde annenin aklı çocuğunda kaldığı için iş hayatına dönmesini veya verimliliğini etkiliyor.
Ama güzel gelişmeler yok değil. DOSAB kendi kreşini açtı, NOSAB inşaatı tamamlamak üzere inşallah projemiz ile Türkiye’nin ilk OSB‘sinde de kreş açılmasını sağlarız.
TÜRK KADINI 144 ÜLKE ARASINDA 130. SIRADA
Bursa ve Türkiye’de kadın istihdamı verileri ne durumda?
Küresel Cinsiyet Uçurumu Raporuna göre 2016 yılında da 144 ülke arasında 130. sıradayız.
AB ülkelerindeki en düşük kadın istihdam oranı yüzde 41,3 iken Türkiye'de bu oran yalnızca yüzde 30 seviyelerinde.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Haziran 2015 İşgücü İstatistiklerine göre ülkemizde 19,8 milyon kadın istihdama dahil değil.
Yapılan istatistikler; kadınların iş dünyasında erkekler ile eşit hak ve fırsatlara sahip olması ve potansiyellerinin tamamını gerçekleştirmeleri durumunda, ülkelerin 2025 yılında Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'larına (GSYH) 28 trilyon dolar katkıda bulunabileceğini ortaya koyuyor. Bu, bugünkü ABD ve Çin'in ekonomilerine eşdeğer bir büyüklük. 2025'te 3 milyon kadını istihdama katmak ve kadın istihdamını en az yüzde 41 seviyelerine çıkarmak için kız çocuklarının eğitimde olması son derece önemli. 2025 hedeflerine ulaşılmasının; eğitim, istihdam ve girişimcilik döngüsünün sağlandığı bir ortam yaratılabilmesine bağlı olduğu aşikar.
BUİKAD’ın iş kadınlarına katkıları nelerdir?
BUİKAD; üyelerine ciddi bir network ağı oluşturmakta. Verdiği eğitim, paneller, yaptığı yurt ve yurt dışı geziler ile vizyonlarımız genişlemekte. Üretim ve tedarik zincirinin halkalarında yer alan BUİKAD üyelerinin birbirlerine ticari katkıları yanında şehrimize katkıları önemsenecek değerdedir.
“MEVCUT ŞARTLARDA KADIN ERKEK EŞİTLİĞİ’NDEN BAHSEDİLEMEZ”
Başarılı iş kadınlarının oluşmasında sizce en öneli kriterler neler olmalı?
Kadın erkek ayırt etmeden yanıtlamak istiyorum bu soruyu. Çünkü bu toplumumuzun sorunu. Baktığınızda her çocuğu yetiştiren bir anne var. Bu nedenle daha bebeklikten bu cinsiyet ayrımını giderecek çalışmalara yoğunlaşmalıyız. Kız gibi ağlama, kız gibi yürüme gibi söylemler, bunun üzerine yapılan reklam, film, diziler bu ayrımcılığı artırmakta. Son dönemlerde dizilere bakarsanız töre cinayetleri, yasak ilişkiler, evlilik programları, içinde şiddet ve kavga olan programlar seyredilir oldu. Bu programlar ile kadın-erkek eşitliğini ve çağdaş bir toplum olmayı konuşamayız. İnsanlarımızın sanattan, ekonomiden, ülkesinde yaşanan olaylardan haberdar olmasını sağlamalıyız. Avrupa’da kitap okuma oranı % 21 iken Türkiye’de bu oran % 1. Kendi dilinde okuduğunu anlayan ülke sıralamasında sonlardayız; altını vurguluyorum kendi dilinde.
Çocuklarımızı sorgulayan, hayal kuran, hayallerinin peşinden koşan, bilime -sanata duyarlı, birbirlerine saygılı bireyler olarak yetiştirmemiz gerekli.
