Askerlik Yükümlülüğünü Yerine Getirirken Ölen veya Engelli Hale Gelenlere Tazminat Ödenmesi Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete'de yayımlanarak 31 Temmuz 2013'den geçerli olmak üzere yürürlüğe girdi.
Söz konusu yönetmelikte, barışta ve seferde askerlik yükümlülüğünü yerine getirirken, aylık bağlanmaması veya tazminat ödenmemesi kaydıyla ölenlerin dul ve yetimlerine, askerliğe elverişsiz olacak şekilde engelli hale gelenlerin ise kendilerine ödenecek tazminata ilişkin usul ve esaslar belirlendi.
Buna göre, yükümlüye tazminat ödenebilmesi için ölümünün veya askerliğe elverişsiz olacak şekilde engelli hale gelmesinin yedek subaylar için askerliğe sevk edildiği tarihle sınıf okulunda geçen sürenin bitiş tarihi olacak.
Milli Eğitim Bakanlığı emrine yedek subay öğretmen olarak tefrik edilenler için askerliğe sevk edildikleri tarihle temel askerlik eğitimi süresinin bitiş tarihi, kısa dönem erbaş ve er olarak askerlik hizmetine alınanlar için askerlik hizmetinden sayılan sürelerde olmak kaydıyla askerliğe sevk edildikleri tarihle askerlik hizmet süresinin bitiş tarihi arasında meydana gelecek.
1111 sayılı Askerlik Kanuna tabi yükümlüye tazminat ödenebilmesi için ölümünün veya askerliğe elverişsiz olacak şekilde engelli hale gelmesinin, askerlik hizmetinden sayılan sürelerde olmak kaydıyla askerliğe sevk edildiği tarihle askerlik hizmet süresinin bitim tarihi arasında olacak, yükümlünün gerek süresinden önce, gerekse süresinde terhis edilmiş olsa bile, devam eden tedavisi sonucunda askerliğe elverişsiz hale gelecek şekilde engelli hale gelmesi şartı aranacak.
Öte yandan yükümlünün ölümü halinde dul ve yetimlerinden herhangi birine, engelli hale gelmesi durumunda ise kendisine aylık bağlanmaması ya da tazminat ödenmemiş olması, engelli hale gelenlerin kendisinin veya vasisinin, ölenlerin dul ve yetimlerinin müracaatı, ilgili komisyonca tazminat ödenmesi kararı verilmesi gerekli olacak.
Yükümlünün, hava değişiminin askerlik hizmetinden sayılan bölümünü aşan sürede hava değişimine neden olan hastalık nedeniyle askerliğe elverişsiz olacak şekilde engelli hale gelmesi veya ölmesi, kışlada geçen ve askerlik hizmetinden sayılmayan istirahat süreleriyle hizmetten men cezalarının infaz sürelerinde askerliğe elverişsiz olacak şekilde engelli hale gelmesi veya ölmüş olması tazminat ödenmesine engel olmayacak.
Yükümlünün, ölümüne veya engelli hale gelmesine neden olan durumun gerçekleştiği tarihte bakaya, firar, izin tecavüzü, kısa süreli kaçma, hava değişimi tecavüzünde bulunması, engelli hale gelmesine sebep fiilin, kendini askerliğe yaramayacak hale getirmek veya askerlikten kurtulmak için hile yapmak suçlarından en az birini oluşturması ve bahse konu suçlardan cezası ertelenmiş, seçenek yaptırımlardan birisine çevrilmiş, genel ya da özel af kanunları kapsamına girmiş olması veya haklarında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmiş olsa dahi hüküm giymesi durumunda tazminat ödenmeyecek.
Ayrıca askerlik hizmetinden sayılmayan sürelerdeyken ölümü veya askerliğe elverişsiz olacak şekilde engelli hale gelmesi, ölümü ve askerliğe elverişsiz olacak şekilde engelli hale gelmesinin intihar veya intihara teşebbüs sonucu meydana gelmesi, "Askerliğe Elverişli Değildir" kararlı sağlık kurulu raporu bulunsa dahi, bu raporun verilmesine neden olan hastalık ve yaralanmanın, maluliyete yol açmamış olması hallerinde bu tazminat verilmeyecek.
Haklarında adli soruşturma ve kovuşturma yapılan yükümlülere bu işlemler sonuçlanana kadar tazminat ödenmeyecek, bu durumda olanların yaptıkları tazminat başvurularına soruşturma ve kovuşturma sonucuna göre işlem yapılacak.
Ölenlerin dul ve yetimlerine, 400 bin gösterge rakamının tazminat verilmesine dair karar tarihindeki memur maaş katsayısıyla çarpımı sonucu bulunan tutar kadar ödeme yapılacak.
Bu tazminat bir defaya mahsus ödenecek, daha sonra engelli durumunun arttığı ve maluliyet derecesinin yükseldiği gerekçesiyle yeni bir ödeme yapılmayacak. Ayrıca tazminattan damga vergisi dışında herhangi bir vergi ve kesinti yapılmayacak ve ödenecek tazminat haczedilemeyecek.
Ölen personel bekar ise yüzde 50 anneye, yüzde 50 babaya; evli ve çocuksuz anne ve baba hayatta ise yüzde 50 eşe, yüzde 50 anne ya da babaya; evli ve çocuksuz anne ve baba vefat etmiş ise yüzde 100 eşe; evli ve çocuklu anne ve baba hayatta ise yüzde 50 eşe, yüzde 25 çocuğuna, yüzde 25 anne veya babaya; evli ve çocuklu anne ve baba vefat etmişse yüzde 50 eşe, yüzde 50 çocuğuna ödeme yapılacak.
Bu yönetmelik kapsamında yapılacak müracaat süresi ölümün meydana geldiği, engelli hale gelmede ise kati rapor onay tarihinden itibaren 5 yıl olacak. Yargıya intikal eden olaylarda yargılama süreci bu süreden hariç tutulacak.
