USD 0,0000
EUR 0,0000
USD/EUR 0,00
ALTIN 000,00
BİST 0.000

Umurbey Mahallesi

Bursa'nın en eski mahallelerinden biridir

14-04-2016

Yıldırım ilçesine bağlıdır. Bu adı taşıyan Bursa'da iki Umurbey Mahallesi vardır. Biri Hisar’da Oruçbey olarak da anılan mahalledir. Diğeri ise bugün de aynı adı taşıyan mahalledir. Hisar'da bulu­nan mahalleye adını veren mescidi, Murad döneminde, Timurtaş Paşa'nın oğlu Umur Bey yaptırmış. Setbaşı'ndaki Umurbey Mahallesi’ni de Umur Bey kurmuştur. Nitekim 1530 ve 1573 yılı tahrir defterlerinde iki Umurbey mahallesi yer almaktadır. Bunlardan biri, Hisar’daki Umurbey olarak diğerinden ayrılmıştır. Bugünkü Umurbey Mahallesi’nde; 1530 yılında 89 hane, 1573 yılında ise 180 hane yaşamaktaydı. Görüldüğü gibi bu mahalle, Bursa'nın en büyük mahallelerinden biridir. Mahallede ayrıca 2'si kiracı 12 hane Ermeni yaşamaktaydı. 1905 yılında yayınlanan Mirat-ı Bursa adlı ki­taba göre, çevresi tümüyle Ermeni olan mahalle mescidinde, cemaat bu­lunmadığından sadece Cuma namazı kılınıyormuş. Mescit bahçesinde büyük bir havuz varmış. Mescidin kıble yönündeki mezarlıkta Umur Bey'in taştan yapılmış bir sandukası vardır. Başucunda önceleri kandil yakılmaktaydı. Caminin batısında, cadde üzerinde 931/1525 yılında Umur Bey tarafından yapıldığı yazılan bir çeşme vardır. 1924 yılında nüfusu azaldığı için Veledibevvap ve Hacıiskender Mahallesi ile birleşip tek muhtarlığa bağlanmıştır. 1518 yılının Ekim ayında çıkan büyük Bursa yangını sırasında mahalle ve çevresi tümüyle yanmış. Mahallede XIX yüzyılda birçok fabrika vardı. Feyzah Bey tarafından yaptırılmış olan mensucat fabrikasından yılda 14 bin metre kumaş üretil­mekteydi. Bu fabrika, 1926 yılında kurulmuştu. Bir de Hacı Sabri tarafından yaptırılmış bir ipek fabrikası vardı. Bu fabrika da yılda 4 bin kg ipek üretilmekteydi. Mahmut Fazlı ve şirketi tarafından yapılmış ipek fabrika­sında ise yılda 5 bin kg ipek üretilmekteydi. Mahallenin bir sanayi mahallesi olma özelliğini Cumhuriyet sonrasında da sürdüğü görülmektedir. 1980’li yıllara kadar Muhsin İpeker, Niyazi Atasayar, İhsan Güçlüyıldız, Muzaffer Türkün, Mümin Taşlı, Tahsin Atasayar, Haşim Tarzan, Şevki İpekman, Bekir Evcimen’e ait ipek fabrikaları faaliyetlerini sürdürmüştür. Bugün sadece Namazgâh ile Mollaarap arasında yer alan bir Umurbey Mahallesi vardır. Mahallenin güneyi Eşrefiler, kuzeyi ise Namazgâh Caddesi ile sınırlıdır. Mahallenin orta­sından Çobanbey ile Kapıcı Caddesi geçer. Mahallede; Umurbey Camii dışında Hacıiskender Mescidi ve Umurbey Hamamı, türbesi, çeşmesi vardı. Eskiden bu adlarla anılan mahalleler de, Umurbey Mahallesi içinde kalmıştır. Bugün ise sadece Umurbey külliyesi içinde kalan mescit, hamam ve türbe ile, çok eski çeşme kalmıştır. Mahalledeki tekke, Cumhuriyete kadar faaliyetini sürdürmüştür. Hisar içindeki Umurbey ise Cumhuriyetten sonra 1950'li yıllara kadar Oruçbey adıyla varlığını sürdürmüştür. (BOA. Temettuât Defterleri, no.7395) (Bak. ORUÇBEY)

Raif Kaplanoğlu