USD 0,0000
EUR 0,0000
USD/EUR 0,00
ALTIN 000,00
BİST 0.000

Türkiye'nin İlk Hava Korsanlığı

Ülkemiz havacılık tarihindeki ilginç isimlerden birisi de ilk özel havacılık şirketlerinden birini kuran Vecihi Hürkuş'tur.

22-02-2016

Türkiye'deki ilk hava korsanlığı 1955 yılında Bursa-lstanbul hattında Vecihi Hürkuş'un kurduğu Hürkuş Uçak Şirketi'nin uçağında yapılmıştır.

Şafak Altun ve Cenk Sarıoğlu "Türk Popüler Tarihindeki İlkler" isimli kitabında bu hava korsanlığını özetle şöyle özetlemektedir:

Filistin Hayfa doğumlu Fevzi Gökdeniz, 1941 yılında Eskişehir Askeri Astsubay Okulu'ndan hava pilotu olarak mezun olur, ancak Gökdeniz'in hayatı, 1949 yılında yaşadığı bir kaza ile değişir. Dikkatsizlikten kazaya yol açmak suçundan mahkûm olur. Kazadan sonra Gökdeniz tevkif edilir, 8 ay hapse mahkum edilir ve pilotluğu elinden alınır. Bu durum onuruna çok dokunur ve istifasını verir. İş bulmak amacıyla bir süreliğine Suriye'ye oradan da Ürdün'e geçer ancak aradığını bulamaz. Fevzi Gökdeniz, 1953 yılında Türkiye'ye geri döner ancak kazanın tazminatını ödetmek için baskı yapılmaya başlanınca Gökdeniz için kaçak hayatı" başlar. Cizre'de, Adnan Menderes'i Londra'ya götüren uçağın pilotu Gündüzle karşılaşır. Gündüz'den, Bursa'da Vecihi Hürkuş Uçak Şirketi kurulduğunu ve şirketin yana yakıla pilot aradığını öğrenir. Gökdeniz çok geçmeden, Vecihi Hürkuş'la tanışır ve yanında işe başlar. Fevzi Gökdeniz, şirketin borçları bir an önce bitsin diye maaşını bile almaz. Fakat talihsizlik yakasını bırakmaz, sırada ilkinden farklı yine bir uçak kazası vardır.

"1955 yılı başları... O dönem Ulus gazetesinde çalışan gazeteci bir arkadaş yanıma geldi. Bizden bir uçak kiralayıp bir maç esnasında bir bankanın reklamıyla ilgili uçuş yapmamızı istediler. Bursa Şehir Stadyumu'nda maç var. Çok kalabalık. Başladık uçmaya. Ben uçarken, gazeteci arkadaş da arkada elindeki ilanları atıyordu. Bu arada ne göreyim? Tribünlerin ön kısmında Neriman isminde bir kız arkadaş oturuyor. Artık hava atmaya başlamıştım. Dalıyorum, çıkıyorum, dalıyorum, çıkıyorum. Çok alçaktan pike yapmaya başladım. Öyle ki, bir müddet sonra 2-3 metreden pike yapmaya başladım. Bir ara uçağın kanadı stadın kenarındaki elektrik tellerine takıldı. Takılmasıyla karşıda büyükçe bir direğe burun üstü çarptık. Kemerimi de bağlamamıştım. Ama gazeteciyi bağlamıştım. Çarpmayla birlikte öne fırladım. Ona bir şey olmadı, benim alnım yarıldı. Burnum kanamaya başladı."

Şirketin sahibi ve aynı zamanda Türkiye'nin ilk sivil havacısı olan Vecihi Hürkuş, hastaneye gelerek Fevzi'nin durumunun nasıl olacağını sorar. Doktorların olumsuz yanıt vermesi üzerine Hürkuş, bir daha Gökdeniz'i ne arar ne de sorar. Bu arada uçakların borcu bir an önce ödensin diye parasını almayan Fevzi Gökdeniz'in Hürkuş'tan alacağı vardır. Gökdeniz biraz kendini toparlayınca Hürkuş'a ulaşmaya çalışır, ulaşamayınca, intikam hesapları yapmaya başlar. Sonunda İstanbul - Bursa arasında dolmuş seferi yapan Hürkuş Havayollarına ait uçaklardan birini Bulgaristan'a kaçırmaya karar verir. Ona yardım edecek kişi de pilot arkadaşlarından Sadık Saygun'dur. Saygun'un pilot olarak Hürkuş'a girmesini Gökdeniz sağlamıştır. Saygun'un da ikna olmasıyla uçak kaçırma planı devreye girer ve teknik ayrıntıları halledilir. 1955'in 13 Haziran günü sabah vakti hastaneden üzerinde alçılar ve pijamasıyla ayrılan Gökdeniz, Saygun ile birlikte havaalanından Hürkuş'un uçağını hareket ettirir. İki kaçak Bulgar sınırına girer girmez, ateş açılır, Bulgar uçakları peşlerine düşer, kovalamacanın sonunda Varna'ya ulaşılır. Alana iner inmez, göz altına alınan kaçakları, Bulgar yetkilileri önce casus zanneder. Ancak kısa süre sonra iki kaçağa oldukça iyi davranırlar. Bulgarlar, kaçakları siyasi mülteci statüsünde görür. Nedenini Gökdeniz açıklıyor:

"Dünyada ilk uçak kaçırma olayı Bulgaristan'da Türkiye'ye gerçekleşmişti. Bulgar Mihaliov Albay, uçaktaki yolcularla birlikte bu kaçırma olayını gerçekleştirdi. Biz de dünyanın ikinci hava korsanıyız. Bu defa Türkiye'den Bulgaristan'a iade-i ziyaret gibi."
 

Murat Kuter