Maksem (Maksim) Mahallesi

Bugün Karaağaç, İbrahimpaşa ve İvazpaşa mahalleleri ile Uludağ arasındadır. Doğusundan Gökdere akan mahallenin ortasından Maksem Caddesi geçer. Maksem sözcüğü taksim etmek anlamına gelmektedir. Eskiden Maksem Mahallesi’nde, Bursa'ya gelen suların taksimi yapılırmış. Bu nedenle mahal­le Maksim veya su dağıtma yeri anlamında "Maksemü'l-ma" olarak da anılmıştır. Maksem’den, kırktan fazla künk ile Bursa'nın diğer mahallelerine su dağıtımı yapılırdı. Bursa'nın büyük mahallelerinden biri idi. Mahallede 1530 yılında 93 hane yaşarken, 1573 yılında 100 haneye yükselmiştir. Bu tarihte, Maksem Mahallesi’nde 26 hane de kiracı yaşamaktaydı. 1530 yılında 27 hane Rum yaşayan mahalledeki Rum hane sayısı, 1573 yılında 8 haneye düşmüş. Bugün de aynı adla anılan mahallede bir de Maksem Mescidi vardır. Mahalleye adını veren mescidi, Düstürhan lakaplı Yahya Hüseyin oğlu Yahya yaptırmıştır. Bu nedenle mescit ve dolayısıyla mahalle Düsturhan olarak da anılmıştır. 1924 yılında, nüfusu azaldığı için Temennaikebir, Başçıibrahim, Çardak ve Veledihabib Mahallesi ile birlikte bir muhtarlığa bağlanmıştır. Başçıibrahem ile Veledihabib mescitleri ile Başçıibrahim Hamamı da bu mahallede idi. Mahallede bulunması gereken Başçıibrahim Medresesi ise bugün yoktur. Maksem Camii'nin doğusunda önceleri bir su kaynağı varmış. 1900’lü yılların başına kadar mahallede büyük bir tekke vardı. Hasan Taib, 1905 yılında tekkeyi harap görmüştür. Bugün mahallede genellikle eski Bursalılar ile, dağ köylerinden gelen göçmenler yaşamaktadır. Camiden, Ulucami’ye doğru XIX. yüzyılın sonunda yeni ve düz bir cadde açılmıştır. Bu caddeye Mecidiye adı verilmişti. Mahallenin ortasında bulunan bu caddeye günümüzde Maksem Caddesi denir. Bugün merkez Osmangazi ilçesine bağlı bir mahalledir. (BOA. Temettuât Defterleri, no.7467)

Raif Kaplanoğlu