Kiremitçi Mahallesi

Doğan, Hocailyas ve Sakarya mahal­leleri arasındadır. Kuzeyi Demirtaşpaşa Caddesi ile sınırlıdır. Mahalleye adını veren mescidi, XVI. yüzyılda Pir Mehmed oğlu Sinan Bey yaptırmış. Sinan Bey'in babası Pir Mehmed, Fatih döneminde kiremitçi başıymış. Bu nedenle mescit ve mahalle de Kiremitçizade veya Kiremitcioğlu olarak anılmış. Bugün ise sadece Kiremitçi olarak anılmaktadır. Halk arasında, mescidi yaptıran Sinan Bey’in, susuz bir alanda mescidi yaptırınca, buraya kiremitle mi su getireceksin? diye soru sormaları nedeniyle bu lakabı aldığı söylenmektedir. Bazı kadı sicillerinde Kiremitçikızı olarak da anıldığı görülmüştür. Mahallenin adına en eski, 1565 tarihli mühimme defterindeki bir kayıtta rastladık. Belgeye göre l Yahudi’nin de yaşadığı anlaşılan mahallenin adı, 1573 tarihli tahrir defterinde de kayıtlıdır. Ancak bu tarihte 138 hane bulunduğuna göre mahallenin çok daha önce kurulduğu görülüyor. Çünkü o tarihe göre mahalle Bursa’nın en büyük mahallelerinden biri olmuş. Olasılıkla eski defterlerde başka adla yazılmıştı. XIX. yüzyılda mahallede tuğla ve ki­remit ocakları bulunduğuna ilişkin söylenceler varsa da bunu belgeleyemedik. Çünkü mahallenin adı, burada bulunan kiremithanelerden değil, mescidi yaptıran kişinin lakabından gelmektedir. 1924 yılında nüfusu azalması nedeniyle Hocayakup, Simitçi, Hocamenteş Mahallesi ile birleşip tek mahalle olmuştu. Mahalle sınarları içinde önceleri: Kiremitçi Hacımenteş, Kefensüzen, Simitçi mescitleri ile mahalleleri vardı. Ancak bu mescitlerden günümüze sadece Kiremitçi Mescidi gelebilmiştir. Bugün merkez Osmangazi ilçesine bağlı bir mahalledir. (BOA. Temettuât Defterleri, no.7457)

Raif Kaplanoğlu