USD 0,0000
EUR 0,0000
USD/EUR 0,00
ALTIN 000,00
BİST 0.000

Kayan Mahallesi

Bursa'nın eski mahallelerinden biridir

05-04-2016

Alacamescit, Kızyakup ve Meydancık mahallelerinin arasında bulunan mahalle, Gökdere'nin batısındadır. Mahalleye adını veren Kayan veya Kaygan Camii, Fatih devrinde Kaygan Musa oğlu Mehmet (öl. 1597) adlı bir tüccar tarafından yaptırılmıştır. Caminin yapımına, Söle Mehmet de yardım etmiştir. Caminin suyu Pınarbaşı'ndan gelmekteymiş. Fatih döneminden beri varlığını sürdüren mahallenin adı eski belgelerde: İbnikayan, Kayganoğlu, Kayganzade, Kaygan veya Kayagan olarak anılmıştır. Köseoğlu Kayagan lakabının, yapılarda kul­lanılan kayagan taşından geldiğini yazar. Bugün mahalleye adını veren camiye ise yanlışlıkla Kayıhan Aslında bu mahalleye, 1530 ta­rihli tahrir defterinde Tahtakale denilmiştir. Bazı araştırmacılar Bitpazarı'nda bulunan Tahtakale'yi, bugün de anılan Tahtakale ile karıştır­mışlardır. Oysa bu Tahtakale, Batpazarı'ndaki 2. Tahtakale'dir. 1530 yılında mahallede 30 hane yaşarken, 1573 yılında hane sayısı 87'ye çıkmıştır. 1924 yılında, nüfusu azaldığı için Bedreddin ve Kirişçikızı Mahallesi ile birlikte bir muhtarlığa bağlanmıştır. 1729 yılında mahallede büyük bir yangın çıkmış ve mahalleyi tahrip et­miştir. 1765 yılının Mart ayında mahallede bir başka yangın çıkmıştır. Bu yangın, Deveciler Mezarlığı’na kadar yayılmış. 1771 yılının Şubat ayındaki yangında ise, çok daha büyük tahribat yapmıştır. 1870 yılında bir kez daha yangın çıkmış ve yangında Kayan Camii ve çevresi tümüyle yanmıştır. 1904 yılının Mart ayında çıkan yangında ise mahalledeki 40 dükkân ile 14 ev ve bir fırın, iki saatte yanıp kül olmuştur. 1905 yılında çıkan bir başka yangında ise mahalledeki keresteci ve zahireci dükkânları yanmıştır. Mahallede, XIX. yüzyılda Keresteciler Çarşısı da bulunmaktaydı. Nitekim bugün de eski çarşı, sokak olarak varlığını korumaktadır. 1906 yılında tekrar yangın çıkmış, bazı dükkânlar yanmıştır. Bugün aynı adını korumaktadır. Mahallede Kayhan Camii dışında Ahmeddai, Davutpaşa, Selçukhatun ve Bedreddin mescitleri bulunmaktadır. Bir de Kayhan Hamamı vardır. Kuzeyden Cumhuriyet, batıdan İnönü Caddesi ve doğudan ise Gökdere ile sınırlıdır. Bugün Kayhan adıyla varlığını koruyan ma­halle, büyük ölçüde işyerleri ile doludur. Mahallede çoğunlukla eski Bursalılar yaşamaktadır. Bugün merkez Osmangazi ilçesine bağlı bir mahalledir. (BOA. Temettuât Defterleri, no.7414)

Raif Kaplanoğlu