İmralı Adası

Emir Ali’den galattır. Eski adı Besbicus’tur. Bu ada, Timurtaş’ın babası olan Kara Ali’nin fethettiği ilk Osmanlı adası olarak kabul edilse de bu doğru değildir. Adayı başka bir Emir Ali fethetmiştir. Uzun yıllar Emirali Bucağı olarak Mudanya’ya bağlı idi. Daha sonra Emirali’den galat olmak üzere İmralı adını almıştır. Eski yerleşim yeri, tümüyle Rumların yaşadığı bir kasaba idi. Karacabey’e 8, Mudanya’ya 18 deniz mili uzaklıktadır. Adada bulunan Rum köyünde, Bizans döneminden kalma ve Aziz Theophones adına bir manastır vardı. XX. yüzyılın başında adanın en yüksek noktasında Hagios Grofilini, kuzeydoğusunda Hagios Marina, kuzeybatısında ise Pandelemenias adlı ufak manastırlar vardı. Bazı kaynaklarda, buradaki eski manastırın, Roma dönemine kadar inen bir tapınak olduğu söylenir. XVII. yüzyılda köye Arnavutların yerleştirildiği ve Albanitochori köyü ile, merkezde Kalolimni köyü vardı. Daha sonraki yıllarda Arnavutlar köyü terketmiştir. Cumhuriyet öncesinde köyde 100 hane kadar Rum yaşamaktaydı. Bu tarihte adada balıkçılık, ipekçilik ve şarapçılık yapıldığı belgelerden anlaşılıyor. Uzun yıllar Mudanya’ya bağlı bir bucak merkezi olarak varlığını sürdürmüştür. 1915 yılında Rumlar önce, güvenlik nedeniyle Mudanya ve Gemlik’e sürülmüş, daha sonra da Yunanistan’a göç etmişlerdir. Adaya, bu tarihten sonra bir süre Balkan göçmenleri ile bazı Yunanistan göçmenlerine iskân edilse de, ada yaşamına uyum sağlamadıklarından adayı terketmişler. Bu sırada adada bulunan eserler tahrip olmuştur. Bu nedenle 1935 yılında İmralı Açık Hava Cezaevi açılmıştır. Halen ada iskâna kapalı olup, cezaevi olarak kullanılmaktadır.

Raif Kaplanoğlu