USD 0,0000
EUR 0,0000
USD/EUR 0,00
ALTIN 000,00
BİST 0.000

Gürle

Orhangazi ilçesine bağlı bir köy

28-03-2016

İlçenin güneyinde, Orhangazi'ye 15 km uzaklıktadır. Köyün adı eski belgelerde Görele olarak da geçmektedir. Bu adı taşıyan Anadolu'da birçok yerleşim yeri vardır. Cenevizlerin etkisi altında olan köyün adının, mercan anlamına gelen İtalyanca Coralla'dan geldiğini sanıyorum. Luwi dilinin devamı olan Kapadokya diline göre ise çıkıntılık anlamına gelmektedir. İlçeye bağlı iki Gürle köyü olup yan yanadır. Biri Ermeni, diğeri ise yerli idi. Bunların eski adı, Müslimgürle ile Gayrimüslimgürle'dir. Yerli olan Eskigürle'ye bugün sadece Gürle denilirken, Ermenigürle'ye Yenigürle Ancak halk arasında son yıllara kadar yine de Müslüm Gürle olarak anılmıştır. 1924 yılına kadar da Müslim Gürle olarak anılan köyün, bu tarihte adı Sölöz olarak değiştirilmiştir. Köy, Orhan Gazi ve I. Murad’ın vakıfları arasında gösterilmiştir. Orhan Bey, köyde bir cami yaptırmıştır. Cami, 1802'li yıllarda İnegöllü Numan Paşa tarafından köy ile birlikte bombalanınca kısmen yıkılmıştır. 1960'lı yıllara kadar ibadete açık bulunan cami, halen harap durumdadır. Köydeki cami ve birçok yapı, Bizanslardan kalma devşirme malzeme ile yapıldığı için, bölgede eski bir yerleşim olduğu anlaşılıyor. Nitekim XIV-XV. yüzyılda bölge­nin en önemli yerleşim alanı idi. Bizans kaynaklarında geçen Krolla adlı kale bu köydür. Gürle adı da bu Krolla’dan gelmiştir. Bu Bizans kalesi, köyün hemen üzerindedir. Kalenin bazı duvarları ile bazı yapı kalıntıları sağlam durumdadır. İbni Batuta, 1340’lı yıllardaki gezisi sırasında Gürle’de bir ahinin evinde ko­nakladığını yazmıştır. 1530 tarihli tahrir defterine göre 15 köyü bulunan, İznik’e bağlı bir nahiye merkezidir. XV. yüzyılda 40 hane yaşayan köyde 1895 ve 1908 yılında 126 hane, 1990 yılında 482, 1997 yılında sadece 391 kişi yaşamaktaydı. Yerli köyüdür. Ancak köyde, dağdaki Gürcü ve Laz köylerinden gelen çok sayıda göçmen de yaşamaktadır. Köyde, Orhan Bey döneminde yapıldığı tahmin edilen ve 1954 yılına kadar kullanılan bir hamam vardır. Halen sağlam bir yapıdır. İki de güzel tarihi çeşme ile çok güzel tarihi evler vardır. Çeşmeler, 1922 yılında yapılmıştır. 1922 ile 1925 yılları arasında, ilçe merkezi Orhangazi Yunanlılar tarafından yakıldığı için ilçe merkezi Gürle’ye taşınmıştır. Köyde, beş eski mezarlık vardır. Erenler Mezarlığı’nda, Göz Erenler adıyla bir yatır vardır. Bu yatırın göz hastalıklarıyla, çocuğu olmayanlara iyi geldiği söylenir. Yatıra Yürek Evliyası da denilmektedir. Yüreği kalkan kişiler de tedaviye gelirler.

Raif Kaplanoğlu