Gözede (Pınarlı)

İlçenin güneydoğusunda, Keles'e 12 km uzaklıktadır. Tarikat şeyhlerinden Göz Dede'nin köyde gömülü olması nedeniyle bu adı almış. Bir başka söylenceye göre ise, Osman Bey döneminde, düşmanları gözleyen bir asker kurduğu için bu adı almış. Belki de Tahtakale’deki Gözedeci Dede’nin adından gelmektedir. Eski bir köydür. Pınarlı olarak da anılmıştır. Çünkü Deliçay’ın yanında kurulmuştur. 1487 yılı tahrir defterinde adı geçen köyde, kömür ocakları olup o tarihte köylüler sultanın kömürcüleridir. 1523 tarihli bir belgede ise köylüler, İnegöl madeni için kömürcü ve çıracı tayin olunup, ellerine berat verilmiş. Bu ne­denle de avarız vergilerinden muaf oldukları anlaşılmaktadır. Gözede’deki madenin ise XIX. yüzyıla kadar işletildiği kayıtlardan anlaşılmaktadır. Daha önce Aksu bucağına bağlı idi. Köyün bir ara İnegöl'e bağlı ol­duğu kadı sicillerindeki belgelerden anlaşılıyor. Ayrıca köyde kestane ve cevizlik bir alan olduğu da kayıtlardan anlaşılıyor. 1530 tarihli tahrir defterine göre 32 hane yaşayan irice bir köydür. Cumhuriyetin ilk yıllarından sonra Gürsu bucağına bağlanmıştır. 1895 ve 1908 Yıllığı’na göre, Bursa'ya bağlı ve 89 haneli bir köydü. İşgal yıllarında köy, büyük ölçüde tahrip edilmiş. 1927 yılında 395, 1990 yılında 533, 1997 yılında 493 kişi yaşamaktaydı. Alaçam, Orhaniye, Osmaniye köyleri Gözede sınarları içinde kurulmuş köylerdir. 1950 yılına kadar köyün en önemli geçim kaynağı kestanedir. Eski Yörük köyüdür. Köyde kargir bir hamam ile, 1739 yılında Abdulkadir Efendi adlı bir kişinin yaptırdığı eski bir cami vardır. (BOA. Temettuât Defterleri, no.7558)

Raif Kaplanoğlu